Lịch sử 10 nâng cao - TÌNH HÌNH KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Sau khi học xong bài học, yêu cầu HS cần : 1. Kiến thức - Đất nước có nhiều biến động, song tình hình kinh tế có nhiều biểu hiện phát triển. - Lãnh thổ Đàng Trong mở rộng, tạo nên một vựa thóc lớn, góp phần quan trọng ổn định tình hình xã hội. - Kinh tế hàng hoá do nhiều nguyên nhân (chủ yếu là nguyên nhân khách quan) phát triển mạnh mẽ, tạo điều kiện cho sự hình thành và phồn vinh của một số đô thị. - Từ nửa sau thế kỉ XVIII kinh tế...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lịch sử 10 nâng cao - TÌNH HÌNH KINH TẾ NÔNG NGHIỆP TÌNH HÌNH KINH TẾ NÔNG NGHIỆP I. MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau khi học xong bài học, yêu cầu HS cần : 1. Kiến thức - Đất nước có nhiều biến động, song tình hình kinh tế có nhiều biểuhiện phát triển. - Lãnh thổ Đàng Trong mở rộng, tạo nên một vựa thóc lớn, góp phầnquan trọng ổn định tình hình xã hội. - Kinh tế hàng hoá do nhiều nguyên nhân (chủ yếu là nguyên nhânkhách quan) phát triển mạnh mẽ, tạo điều kiện cho sự hình thành và phồnvinh của một số đô thị. - Từ nửa sau thế kỉ XVIII kinh tế cả 2 Đàng đề suy thóa. Song sự pháttriển của kinh tế hàng hoá ở thế kỉ trước đã ảnh hưởng quan trọng đến xãhội. 2. Tư tưởng, tình cảm - Giáo dục ý thức về tính 2 mặt của kinh tế thị trường, từ đó biết địnhhướng về tác động tích cực. - Bồi dưỡng những nhận thức về hạn chế của tư tưởng phong kiến. 3. Kĩ năng - Rèn kĩ năng phân tích, liên hệ thực tế. II. TÀI LIỆU, THIẾT BỊ DẠY HỌC - Tranh ảnh, bản đồ Việt Nam có ghi địa danh và vị trí các đô thị. - Một số nhận xét của thương nhân nước ngoài về kinh tế Việt Namhay về các đô thị Việt Nam. II. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC 1. Kiểm tra bài cũ - Vẽ sơ đồ Nhà nước Đàng Trong và Đàng Ngoài, so sánh. 2. Mở bài Từ thế kỉ XVI đất nước có nhiều biến động lớn song do nhiều nguyênnhân khác nhau nên nền kinh tế ĐạiViệt vẫn tiếp tục phát triển với nhữngbiểu hiện có ý nghĩa quan trọng. Để thấy được ở các thế kỉ XVI - XVIII kinhtế Đại Việt phát triển như thế nào? Nguyên nhân dẫn đến sự phát triển đó,chúng ta cùng học bài mới. 3. Tổ chức dạy học Hoạt động của thầy và trò Những kiến thức cơ bản cần nắm 1. Tình hình ruộng đất vàHoạt động 1: Cả lớp, cá nhân kinh tế nông nghiệp Đàng Ngoài- GV: Trước hết GV giúp HS nắm được tình - Tình hình ruộng đất:hình nông nghiệp từ đầu thế kỉ XVI: Chính + Ruộng tư gia tăng nhanh,sách ruộng đất thời Lê sơ bị phá sản. Nguyên nhiều người có đến hàng trămnhân là do chế độ sở hữu ruộng tư gia tăng. mẫu, thậm chí hàng nghìn mẫu ruộng- GV nhấn mạnh: Trong các làng xã đã xuấthiện nhiều người có đến hàng trăm mẫu, thậmchí hàng nghìn mẫu ruộng. Mặc dù chế độphong kiến kìm hãm sự phát triển của ruộng tưnhư ban hành phép quân điền, thi hành luậtthuế mới đánh vào ruộng tư.- GV nêu câu hỏi: Sự phát triển ruộng tư đã - Đầu thế kỉ XVIII, ruộng côngdẫn đến hậu quả gì? còn không đáng kể, nông dân- HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi. hầu như không có ruộng.- GV nhận xét và chốt ý: + Phục vụ lợi ích củanhà nước phong kiến, giai cấp địa chủ, tầng lớpquan liêu và binh lính.+ Qũy ruộng còn rất ít, nông dân hầu như - Trong khi đó họ lại phải chịukhông có ruộng. tô thuế, lao dịch nặng nề, số đông họ- GV trình bày: Trong khi đó họ lại phải chịu bị bần cùng hóa phải dời bỏmuôn vàn thứ tô thuế, lao dịch, số đông họ bị quê hương đi kiếm sống, mâubần cùng hóa phải dời bỏ quê hương đi kiếm thuẫn xã hội ngày càng trở nênsống, mâu thuẫn xã hội ngày càng trở nên gay gay gắt  xã hội phong kiếngắt  xã hội phong kiến Đàng Ngoài khủng Đàng Ngoài khủng hoảng.hoảng.- GV yêu cầu HS đọc SGK để thấy được trong - Kinh tế nông nghiệp: nôngthời kì này nông dân đã đúc kết được nhiều dân đã đúc kết được nhiều kinhkinh nghiệm cấy trồng (Tư liệu ghi chép của nghiệm cấy trồng, cơ cấu đaLê Quý Đôn). Điều đó thể hiện kinh tế nông ngành hình thành, bổ sung hỗnghiệp lúc này đã phát triển với cơ cấu đa trợ cho nhau.ngành, bổ sung hỗ trợ cho nhau.Hoạt động 1: Cả lớp và cá nhân 2. Công cuộc khẩn hoang và- Trước hết GV trình bày và phân tích: kinh tế nông nghiệp Đàng TrongĐàng Trong, sang thế kỉ XVII, đất Thuận - Sang thế kỉ XVII, đất ThuậnQuảng được mở rộng về phía Nam. Quảng được mở rộng về phía Nam.GV dùng bản đồi hành chính Việt Nam để thấy + Năm 1611, Nguyễn Hoàngquá trình mở rộng lãnh thổ về phía trong cụ thể vượt đèo Cù Mông.như sau:+ Năm 1611, Nguyễn Hoàng vượt đèo CùMông.+ Năm 1653, Nguyễn Phúc Tần mở rộng biên + Năm 1653, Nguyễn Phúc Tầngiới đến Phan Rang. mở rộng biên giới đến Phan Rang.+ Năm 1693, toàn bộ phần đất còn lại của + Năm 1693, toàn bộ phần đấtCham-pa sát nhập vào Đàng Trong. còn lại của Cham-pa sát nhập ...