Lịch sử Việt Nam: Một số chuyên đề (Tập 2) - Phần 2

Phần 2 của cuốn sách "Lịch sử Việt Nam: Một số chuyên đề (Tập 2)" tiếp tục cung cấp cho bạn đọc những nội dung về: lịch sử ngoại giao Việt Nam (từ dụng nước đến 1945); trí thức Việt Nam trong đấu tranh giải phóng dân tộc (cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX); phong trào nông dân thời phong kiến; lịch sử hình thành và phát triển của đô thị Việt Nam;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lịch sử Việt Nam: Một số chuyên đề (Tập 2) - Phần 2 LÒCH SÖÛ NGOAÏI GIAO VIEÄT NAM (TÖØ DÖÏNG NÖÔÙC ÑEÁN NAÊM 1945) Buøi Thò Hueä Töø thôøi döïng nöôùc ñeán nay, moái quan heä giöõa nhaân daân vaø nhaønöôùc Vieät Nam vôùi nhaân daân vaø nhaø nöôùc caùc quoác gia, vuøng laõnh thoåkhaùc treân theá giôùi phaûn aùnh roõ söï hoaø quyeän, gaén boù chaët cheõ caû haihình thöùc ngoaïi giao nhaø nöôùc vaø ngoaïi giao nhaân daân. Trong boáicaûnh toaøn caàu hoùa, ngoaïi giao ñoùng vai troø quan troïng thuùc ñaåy quaùtrình coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa, hoäi nhaäp toaøn caàu, quyeát ñònh söïoån ñònh vaø phaùt trieån quoác gia. Tìm hieåu veà lòch söû quan heä cuûa VieätNam vôùi caùc nöôùc khaùc töø khi coù nhaø nöôùc ñeán 1945, ñeå laøm saùng toûnhöõng cô sôû, dieãn tieán, ñaëc ñieåm chuû yeáu cuûa quan heä ñoái ngoaïi giöõaVieät Nam vôùi caùc quoác gia trong coäng ñoàng quoác teá, töø ñoù coù theå ruùt rabaøi hoïc kinh nghieäm cho thöïc tieãn hoaït ñoäng ngoaïi giao Vieät Namhieän ñaïi.I. KHAÙI NIEÄM VAØ ÑIEÀU KIEÄN HÌNH THAØNH NEÀN NGOAÏIGIAO VIEÄT NAM 1. Khaùi nieäm Bang giao laø moái quan heä taùc ñoäng qua laïi giöõa moät phaàn laõnhthoå quoác gia, moät toå chöùc chính trò xaõ hoäi hay ôû phaïm vi cao hôn laøgiöõa quoác gia naøy vôùi quoác gia khaùc. Töø khi coù xaõ hoäi loaøi ngöôøi thì ñaõcoù bang giao. Moái bang giao giöõa caùc thaønh vieân trong xaõ hoäi bieåuhieän ôû tính coäng ñoàng. Bang giao phaùt trieån lieân tuïc trong lòch söû.Khi nhaø nöôùc xuaát hieän, coù thieát cheá, chính saùch ñoái noäi, ñoái ngoaïi cuïtheå, bang giao ñöôïc naâng leân moät trình ñoä môùi, mang tính quoác teá. Bang giao quoác teá (International Relation) – moái quan heä giöõacaùc quoác gia, treân moïi lónh vöïc kinh teá, xaõ hoäi. Bang giao quoác teá phaùttrieån maïnh keå töø sau phaùt kieán ñòa lyù ôû chaâu AÂu. Thaønh quaû lôùn maøphaùt kieán ñòa lyù mang laïi chính laø keùo xích laïi moái quan heä giöõa caùc Tieán só, Tröôøng Ñaïi hoïc Thuû Daàu Moät. 212daân toäc, laøm cho bang giao quoác teá caøng phaùt trieån vôùi taát caû caùc chaâuluïc treân theá giôùi. Saùch phong trieàu coáng1 laø cuïm töø duøng bieåu ñaït moái quan heägiöõa Vieät Nam vaø Trung Quoác suoát thôøi kyø phong kieán. Saùch phongvaø trieàu coáng laø coâng cuï ngoaïi giao ñaëc thuø maø Trung Quoác söû duïng ñeåñaët quan heä vôùi caùc nöôùc chö haàu. Saùch phong laø moät leä do caùc nöôùclôùn ñaët ra ñeå eùp vua caùc nöôùc chö haàu khi leân ngoâi phaûi ñöôïc thieân töû(Trung Quoác) phong töôùc thì môùi ñöôïc xem laø hôïp phaùp. Trieàu coáng laøvieäc chö haàu phaûi noäp, daâng hieán vaøng, baïc, chaâu baùu, saûn vaät quyùhieám cho thieân töû. Sính laø hình thöùc thaêm vieáng coù keøm theo taëng vaät khi giöõa hainöôùc coù quan heä thoâng hieáu, bang giao vôùi nhau2. Sính thöôøng ñöôïctieán haønh ñeå giao hieáu, thoâng baùo thaéng traän hoaëc toû loøng bieát ôn cuûachö haàu sau khi ñöôïc saùch phong. Coáng laø nghóa vuï baét buoäc cuûa chö haàu ñoái vôùi thieân töû3. Coángñöôïc quy ñònh theo kyø haïn nhaát ñònh nhö: coáng haøng naêm, 3 naêmhoaëc 6 naêm. Coáng laø bieåu tröng cho söï leä thuoäc, phuïc tuøng veà chínhtrò, ñoàng thôøi laø moät nghóa vuï kinh teá cuûa chö haàu ñoái vôùi thieân töû. Thuaät ngöõ ngoaïi giao duøng ñeå chæ caùc moái quan heä quoác teá ñöôïctieán haønh giöõa moät ñaïi dieän cuûa quoác gia coù ñoäc laäp chuû quyeàn vôùi ñaïidieän cuûa quoác gia, toå chöùc quoác teá khaùc, nhaèm giaûi quyeát nhöõng vaánñeà kinh teá, xaõ hoäi, chính trò, quoác phoøng cuûa quoác gia. Hoaït ñoäng ngoaïi giao ra ñôøi töø khi coù nhaø nöôùc, laø hoaït ñoängchính thöùc cuûa nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu nhaø nöôùc, chính phuû, caùc côquan ñoái ngoaïi nhaèm thöïc hieän muïc ñích vaø nhieäm vuï cuûa chính saùchñoái ngoaïi, cuõng nhö baûo veä quyeàn lôïi cuûa quoác gia ñoái vôùi beân ngoaøi.Hoaït ñoäng ngoaïi giao laø moät caáp ñoä cuûa caùc quan heä vôùi beân ngoaøi cuûamoät nöôùc, ñöôïc cuï theå hoùa qua chính saùch ñoái ngoaïi. Hoaït ñoäng ngoaïigiao laø moät boä phaän caáu thaønh cuûa chính saùch ngoaïi giao. Chính saùch ñoái ngoaïi laø söï tieáp noái cuûa chính saùch ñoái noäi, laø söïñònh höôùng trong quan heä ngoaïi giao cuûa quoác gia vôùi beân ngoaøi.Chính saùch ñoái ngoaïi tuøy thuoäc vaøo söùc maïnh noäi löïc, muïc tieâu vaø lôïiích cuûa moãi quoác gia. Ñoái vôùi caùc nöôùc nhoû, chính saùch ñoái ngoaïi ñöôïcthieát laäp nhaèm tranh thuû söï ñoàng tình vaø uûng hoä cuûa nöôùc ngoaøi; cuûngcoá vò trí, taêng cöôøng söùc maïnh vaø naâng cao vò theá cuûa quoác gia ñoù vôùi1, 2, 3. Löu Vaên Lôïi (2000), Ngoaïi giao Ñaïi Vieät, NXB Coâng an Nhaân daân, tr. 15. 213beân ngoaøi, ñoàng thôøi phaùt huy ñöôïc söùc maïnh ñaáu tranh coù hieäu quaûvôùi caùc theá ...