Luận án Tiến sĩ Vật lý địa cầu: Bong bóng plasma và đặc trưng dị thường ion hóa xích đạo khu vực Việt Nam và lân cận

Luận án Tiến sĩ Vật lý địa cầu "Bong bóng plasma và đặc trưng dị thường ion hóa xích đạo khu vực Việt Nam và lân cận" trình bày các nội dung chính sau: Tổng quan về tầng điện ly như: các lớp điện ly, lý thuyết hình thành tầng điện ly, các quá trình vật lý bên trong tầng điện ly; Một số kết quả tính TEC tại một số trạm GPS liên tục ở khu vực Đông Nam Á; Nghiên cứu đặc trưng của bất thường điện ly ban đêm ở khu vực Đông Nam Á.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Vật lý địa cầu: Bong bóng plasma và đặc trưng dị thường ion hóa xích đạo khu vực Việt Nam và lân cậnB GIÁO D C O VI N HÀN LÂM KHOA H C VÀ CÔNG NGH VI T NAM H C VI N KHOA H C VÀ CÔNG NGH ----------------------------- NGUY N THANH DUNG BONG BÓNG PLASMA VÀ O KHU V C VI T NAM VÀ LÂN C N LU N ÁN TI N S V T LÝ AC U Hà N i- 2023B GIÁO D C O VI N HÀN LÂM KHOA H C VÀ CÔNG NGH VI T NAM H C VI N KHOA H C VÀ CÔNG NGH ----------------------------- NGUY N THANH DUNG BONG BÓNG PLASMA VÀ O KHU V C VI T NAM VÀ LÂN C N LU N ÁN TI N S V T LÝ AC U Chuyên ngành: V ac u Mã s : 9 44 01 11 NG D N KHOA H C: 1. TS. NCVCC. Lê Huy Minh 2. TS. NCVC. Ph m Th Thu H ng Hà N i- 2023 iii MỤC LỤCLời cam đoanLời cảm ơnMục lụcDanh mục các hình vẽDanh mục các bảngDanh mục các chữ viết tắtMỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TẦNG ĐIỆN LY, HỆ THỐNG ĐỊNH VỊ TOÀNCẦU VÀ NGHIÊN CỨU ĐIỆN LY VÙNG VĨ ĐỘ THẤP SỬ DỤNG CÔNGNGHỆ GPS ................................................................................................................ 71.1. Khái quát về tầng điện ly ...................................................................................... 7 1.1.1. Nguồn gốc sự hình thành tầng điện ly ........................................................ 7 1.1.2. Các lớp điện ly .......................................................................................... 9 1.1.3. Hợp phần ion ........................................................................................... 10 1.1.4. Dynamo lớp E ......................................................................................... 11 1.1.5. Dynamo lớp F.......................................................................................... 12 1.1.6. Dị thường ion hóa xích đạo...................................................................... 13 1.1.6.1. Sự chuyển động của các hạt trong lớp F ............................................... 14   1.1.6.2. Sự trôi dạt E  B .................................................................................. 15 1.1.7. Bất thường điện ly ................................................................................... 16 1.1.7.1. Bong bóng plamsa xích đạo .................................................................. 17 1.1.7.2. Lý thuyết tuyến tính bất ổn định Rayleigh-Taylor.................................. 171.2. Tổng quan về hệ thống định vị toàn cầu GPS ...................................................... 20 1.2.1. Các bộ phận của hệ thống định vị GPS .................................................... 20 1.2.1.1. Bộ phận không gian .............................................................................. 20 1.2.1.2. Bộ phận điều khiển ............................................................................... 21 1.2.1.3. Bộ phận sử dụng ................................................................................... 21 1.2.2. Cấu trúc tín hiệu GPS .............................................................................. 21 1.2.3. Các đại lượng quan sát của GPS .............................................................. 23 1.2.3.1. Giả khoảng cách ................................................................................... 23 1.2.3.2. Quan sát pha mang (Carrier phase) ..................................................... 23 iv 1.2.4. Ảnh hưởng của tầng điện ly tới việc truyền tín hiệu GPS ......................... 241.3. Tổng quan tình hình nghiên cứu điện ly vùng vĩ độ thấp sử dụng công nghệ GPS.................................................................................................................................. 27 1.3.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới ........................................................... 27 1.3.1.1. Dị thường ion hóa xích đạo .................................................................. 27 1.3.1.2. Bất thường điện ly ................................................................................ 31 1.3.2. Tình hình nghiên cứu trong nước ............................................................. 36CHƯƠNG 2: SỐ LIỆU VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................... 402.1. Số liệu sử dụng ................................................................................................... 40 2.1.1. Số liệu từ các trạm thu GPS ..................................................................... 40 2.1.2. Thông tin vệ tinh ..................................................................................... 43 2.1.3. Thông lượng mặt trời F10.7 ..................................................................... 43 2.1.4. Chỉ số Dst ................................................................................................ 43 2.1.5. El Niño và Dao động Nam (ENSO) ......................................................... 44 2.1.6. Dao động tựa hai năm (QBO) của tầng bình lưu ...