Minh bạch và đánh giá tính minh bạch trong hoạt động xét xử, thực hiện quyền tư pháp của tòa án ở Việt Nam

Bài viết này hướng tới việc làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về minh bạch và đánh giá tính minh bạch trong hoạt động xét xử, thực hiện quyền tư pháp ở Việt Nam trên cơ sở phương pháp tiếp cận quyền, phương pháp tiếp cận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và các phương pháp nghiên cứu khoa học, trong đó nhấn mạnh đến phương pháp luật học so sánh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Minh bạch và đánh giá tính minh bạch trong hoạt động xét xử, thực hiện quyền tư pháp của tòa án ở Việt Nam VNU Journal of Science: Legal Studies, Vol. 37, No. 1 (2021) 1-14 Review Article Transparency and Evaluation of Transparency in the Adjudication and Exercise of the Judicial Power of the Court in Vietnam Nguyen Ngoc Chi* VNU School of Law, 144 Xuan Thuy, Cau Giay, Hanoi, Vietnam Received 15 March 2021 Revised 20 March 2021; Accepted 26 March 2021 Abstract: Recent studies have shown that alongside the implementation of transparency, the evaluation of transparency in the adjudication and exercise of the judicial power of the court is an objective requirement for a rule-of-law country. However, each form of organization of judicial power and each design of the court system have a different approach to the evaluation of the transparency in the adjudication and exercise of the judicial power. Therefore, aside from the common ground that is acknowledging the importance of the evaluation of transparency in the adjudication and exercise of the judicial power, the purpose, mechanism, method, and criteria for evaluation vary in accordance to each country, each historical period. The judicial reform in Vietnam requires for evaluation of transparency in the adjudication and exercise of the judicial power of the court. Initial steps have been made to perform evaluation to a certain extent, however this has proven insufficient for the goal to “build a clean, strong, just, democratic, and step-by-step modernized judicial system to serve the people, to serve the Socialist Republic of Vietnam”. For this reason, this paper aims to clarify the theoretical and practical foundation of transparency and evaluation of transparency in the adjudication and exercise of the judicial power in Vietnam under the human rights-based approach, the dialectical materialism approach, and scientific research methods, among which the comparative law method is emphasized. Keywords: Judicial transparency; open and transparent justice; adjudication and exercise of judicial power; court; evaluation mechanism for transparency. D* _______ * Corresponding author. E-mail address: chinn1957@ https://doi.org/10.25073/2588-1167/vnuls.4351 1 2 N.N. Chi / VNU Journal of Science: Legal Studies, Vol. 37, No. 1 (2021) 1-14 Minh bạch và đánh giá tính minh bạch trong hoạt động xét xử, thực hiện quyền tư pháp của tòa án ở Việt Nam Nguyễn Ngọc Chí* Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, 144 Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam Nhận ngày 15 tháng 3 năm 2021 Chỉnh sửa ngày 20 tháng 3 năm 2021; Chấp nhận đăng ngày 26 tháng 5 năm 2021 Tóm tắt: Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra cùng với sự thể hiện công khai, minh bạch thì đánh giá tính công khai, minh bạch trong hoạt động xét xử, thực hiện quyền tư pháp của tòa án là đòi hỏi khách quan trong nhà nước pháp quyền. Tuy nhiên, mỗi hình thức tổ chức thực hiện quyền tư pháp và mỗi phương thức thiết kế bộ máy tòa án lại có cách thức đánh giá tính công khai, minh bạch trong hoạt động xét xử, thực hiện quyền tư pháp khác nhau nên bên cạnh việc khẳng định tính tất yếu của hoạt động đánh giá tính công khai, minh bạch trong hoạt động xét xử, thực hiện quyền tư pháp thì mục đích, cơ chế, cách thức, tiêu chí đánh giá ở mỗi nhà nước, mỗi giai đoạn lịch sử lại có sự khác nhau. Ở Việt Nam, trong quá trình cải cách tư pháp đã đặt ra vấn đề đánh giá tính công khai, minh bạch trong hoạt động xét xử, thực hiện quyền tư pháp của tòa án và bước đầu có các hoạt động đánh giá ở những phạm vi nhất định nhưng chưa đáp ứng được định hướng “xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh, bảo vệ công lý, từng bước hiện đại, phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa” [1]. Do đó, bài viết này hướng tới việc làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về minh bạch và đánh giá tính minh bạch trong hoạt động xét xử, thực hiện quyền tư pháp ở Việt Nam trên cơ sở phương pháp tiếp cận quyền, phương pháp tiếp cận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và các phương pháp nghiên cứu khoa học, trong đó nhấn mạnh đến phương pháp luật học so sánh. Từ khóa: Minh bạch tư pháp; công khai, minh bạch tư pháp; xét xử, thực hiện quyền tư pháp; tòa án; cơ chế đánh giá tính công khai, minh bạch. 1. Công khai, minh bạch trong hoạt động xét Liên Hợp quốc: “Minh bạch xét xử là một giá xử, thực hiện quyền tư pháp của tòa án * trị quan trọng thường được nói gọn là “không những công lý phải được thực thi, mà công lý i) Minh bạch là một trong các thuộc tính phải được nhìn thấy là đã được thực thi”. Minh làm nên bản chất tiến bộ của nền tư pháp văn bạch xét xử cũng được công nhận là một minh; thuộc tính này không những bảo đảm nguyên tắc quan trọng trong các tài liệu nhân khách quan, công bằng trong quá trình giải quyền quốc tế, trong đó xác định quyền được quyết vụ án mà còn tạo điều kiện để xã hội, ...