Mô hình trường học mới Việt Nam: Từ lí luận, thực tiễn đến công tác đào tạo giáo viên

Nghiên cứu này tập trung phân tích những vấn đề lí luận và thực tiễn về mô hình trường học mới Việt Nam cũng như những tác động của mô hình này đến công cuộc đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông sau năm 2015. Từ đó, chúng tôi đề xuất một số giải pháp đào tạo giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô hình trường học mới Việt Nam: Từ lí luận, thực tiễn đến công tác đào tạo giáo viên MÔ HÌNH TRƯỜNG HỌC MỚI VIỆT NAM: TỪ LÍ LUẬN, THỰC TIỄN ĐẾN CÔNG TÁC ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN NGUYỄN HOÀI ANH Trường Đại học Sư phạm - Đại học Huế HUỲNH THÁI LỘC Trường Đại học Cần Thơ Tóm tắt: Nghiên cứu này tập trung phân tích những vấn đề lí luận và thực tiễn về mô hình trường học mới Việt Nam cũng như những tác động của mô hình này đến công cuộc đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông sau năm 2015. Từ đó, chúng tôi đề xuất một số giải pháp đào tạo giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo. Từ khóa: VNEN; đào tạo giáo viên, đổi mới giáo dục 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Giáo dục Việt Nam trong thập kỉ đầu của thế kỉ XXI đang có những đổi mới mạnh mẽ theo tinh thần Nghị quyết số 29/NQ-TW ngày 04/11/2013 BCH TW 8 Khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo và đề án đổi mới chương trình và sách giáo khoa phổ thông sau năm 2015 được Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam thông qua ngày 28/11/2014;... + Cùng với đó có rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học, những hội thảo tầm cỡ quốc tế và quốc gia được tổ chức như: Hội thảo quốc tế “Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, kinh nghiệm quốc tế và vận dụng vào điều kiện Việt Nam” do Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam và Bộ Giáo dục và Trẻ em Đan Mạch phối hợp tổ chức ngày 12/12/2012; Hội thảo “Một số vấn đề chung về xây dựng chương trình giáo dục phổ thông sau năm 2015” tổ chức ngày 15-16/8/2013 tại Hà Nội; Hội thảo “Xây dựng chương trình giáo dục phổ thông theo định hướng phát triển năng lực học sinh” tổ chức ngày 8-10/12/2014 tại Cần Thơ; Hội thảo “Nâng cao năng lực đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lí của các trường sư phạm, đáp ứng yêu cầu đổi mới Giáo dục phổ thông”, tổ chức ngày 4-5/02/2015 tại Đà Nẵng; Hội thảo quốc tế “Phát triển năng lực người học trong bối cảnh hiện nay”, tổ chức ngày 23-24/4/2015, tại Học viện Quản lí Giáo dục Việt Nam;... + Đặc biệt là việc triển khai thực hiện các đề án, dự án mới, những mô hình hay, trong đó có Dự án Mô hình trường học mới tại Việt Nam (Dự án GPE-VNEN, Global Partnership for Education - Viet Nam Escuela Nueva). Mô hình được Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai thí điểm từ năm học 2011-2012 đến nay, ở khắp 63 tỉnh thành trong cả nước. Ngay từ những buổi đầu thí điểm, mô hình đã được xã hội đón nhận và được nhiều nhà giáo dục đánh giá là một mô hình tiên tiến, hiện đại. Vì thế, trong xu hướng đổi mới giáo dục phổ thông sau năm 2015 (cụ thể là bắt đầu từ năm học 2018-2019), những ưu điểm của mô hình được tiếp thu và vận dụng một cách linh hoạt. Do đó, cùng với việc tập huấn, bồi dưỡng năng lực cho giáo viên tiểu học hiện tại, thì việc đổi mới 9 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC HUẾ 2017 công tác đào tạo giáo sinh tại các trường Sư phạm đáp ứng yêu cầu dạy học theo mô hình trường học mới trở nên cấp bách và có ý nghĩa thiết thực. 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1. Khái quát về mô hình trường học mới tại Việt Nam Mô hình trường học mới là một mô hình nhà trường được áp dụng trên 21 quốc gia trên thế giới với các tên gọi như Trường học mới (New School) hoặc trường học năng động (Active School), khởi nguồn từ Côlômbia từ những năm 1995-2000 với tên gọi là Escuela Nueva (viết tắt là EN), để dạy học trong những lớp ghép ở vùng miền núi khó khăn, theo nguyên tắc lấy học sinh làm trung tâm. Mô hình có những đặc trưng tương đồng và phù hợp với điều kiện giáo dục Việt Nam, vì vậy mô hình đã chính thức được áp dụng thử nghiệm tại Việt Nam với tên gọi là Mô hình Trường học mới Việt Nam (Viet Nam Escuela Nueva, viết tắc là VNEN). VNEN vừa kế thừa những mặt tích cực của mô hình trường học truyền thống, vừa có sự đổi mới căn bản về mục tiêu đào tạo, nội dung chương trình, tài liệu học tập, phương pháp dạy học, cách đánh giá, cách tổ chức quản lí lớp học, cơ sở vật chất phục vụ cho dạy học… - Về mục tiêu giáo dục: Chú trọng đến mục tiêu hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực người học [1, tr. 3]. - Về nội dung chương trình giảng dạy: Trừ lớp 1, nội dung giảng dạy ở các lớp còn lại được tích hợp còn lại 3 môn (đối với lớp 2, 3) hoặc 4 môn (đối với lớp 4, 5) bắt buộc bao gồm: Tiếng Việt; Toán; Tự nhiên và Xã hội (lớp 2, 3) hoặc Khoa học (lớp 4, 5); Lịch sử - Địa lý (lớp 4, 5). Các môn học khác được tích hợp thành hoạt động giáo dục. Tài liệu “Hướng dẫn học” 3 trong 1 với 3 hoạt động chủ đạo: Hoạt động cơ bản, hoạt động thực hành và hoạt động ứng dụng. Tài liệu này sẽ hỗ trợ, hướng dẫn học sinh về phương pháp học tậ ...