Mô hình tưới nước tiết kiệm và bón phân qua hệ thống tưới cho cây hồ tiêu ở Tây Nguyên

Bài viết với mục tiêu nghiên cứu xây dựng các mô hình tưới nước tiết kiệm kết hợp bón phân qua hệ thống tưới cho cây hồ tiêu tại Tây Nguyên góp phần sản xuất bền vững, giảm thiểu tác hại của hạn hán đối với cây hồ tiêu. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô hình tưới nước tiết kiệm và bón phân qua hệ thống tưới cho cây hồ tiêu ở Tây NguyênMÔ HÌNH TƢỚI NƢỚC TIẾT KIỆM VÀ BÓN PHÂN QUA HỆ THỐNG TƢỚI CHO CÂY HỒ TIÊU Ở TÂY NGUYÊN Dương Thị Oanh, Nguyễn Quang Ngọc, Nguyễn Ngọc Dũng, Trần Xuân Kỳ, Nguyễn Bá Huy, Phạm Thị Hoài, Nguyễn Văn Long Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cây Hồ tiêuI. GIỚI THIỆU Tây Nguyên là vùng canh tác hồ tiêu chính với diện tích là 55.339 ha chiếm56,7% cả nước. Năng suất hồ tiêu tương đối cao, đạt 30,9 tạ/ha. Tuy nhiên, sản xuất hồtiêu hiện nay đang phải đối mặt với tình trạng biến đổi khí hậu, hạn hán kéo dài, thiếunước tưới trầm trọng. Theo báo cáo của Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam, tại Tây Nguyên năm 2015- 2016 mực nước ở các sông suối xuống rất thấp, các hồ chứa thủy lợi chỉ còn 30 -40% dung tích thiết kế. Diện tích các loại cây trồng bị ảnh hưởng nặng như lúa là7.108 ha; Cà phê là 3.000 ha và hồ tiêu là 2.290 ha. Cây hồ tiêu có nhu cầu về nước cao, vì vậy tưới nước trong mùa khô là biện phápkỹ thuật quan trọng để duy trì sinh trưởng và quyết định đến năng suất hồ tiêu. Trongthực tế, nông dân thường tưới nước cho hồ tiêu với lượng lớn và chu kỳ ngắn, do đólãng phí nguồn nước và gia tăng chi phí đầu tư. Trong điều kiện biến đổi khí hậu như hiện nay, nếu tưới nước cho hồ tiêu theokiểu truyền thống thì sẽ ảnh hưởng đến tính bền vững trong sản xuất, đặc biệt là nguồnnước. Để ứng phó với tình trạng biến đổi khí hậu, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triểncây Hồ tiêu đã xây dựng các mô hình tưới nước tiết kiệm kết hợp bón phân qua hệthống tưới cho cây hồ tiêu tại Tây Nguyên góp phần sản xuất bền vững, giảm thiểu táchại của hạn hán đối vớicây hồ tiêu. II. KỸ THUẬT TƢỚI NƢỚC CHO HỒ TIÊU Ở TÂY NGUYÊN Điều kiện khí hậu ở Tây Nguyên có mùa khô kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4năm sau, lượng mưa ở các tháng mùa khô chỉ chiếm 10 - 12% tổng lượng mưa cả năm.Vì vậy, các diện tích trồng hồ tiêu đều phải tưới nước để duy trì sinh trưởng và năngsuất.Phần lớn nông dân trồng tiêu thường tưới nước với lượng lớn vượt quá nhu cầucủa cây, gây lãng phí nước và tăng thêm sự mất cân bằng nguồn nước ở Tây Nguyên. Trong sản xuất hồ tiêu, một số kỹ thuật tưới nước thường được sử dụng như: - Kỹ thuật tưới gốc: Với ưu điểm là trang thiết bị rẻ tiền, chi phí nhiên liệu thấpnên nông dân sử dụng phổ biến. Tuy nhiên, nhược điểm của kỹ thuật này là chi phínhân công cao, thao tác nặng nhọc. Lượng nước thường tổn thất lớn. - Kỹ thuật tưới nước nhỏ giọt: đã được sử dụng trên cây hồ tiêu trong nhữngnăm gần đây. Kỹ thuật tưới nước nhỏ giọt được đánh giá cao về mặt tiết kiệm nước.Hệ thống tưới gồm có máy bơm, bể chứa phân bón, máy lọc nước, đường ống dẫn, vòinhỏ nước và các van phân phối nước. Ƣu điểm của kỹ thuật tưới nhỏ giọt là tiết kiệm nước, do nước được cung cấpcho phần hoạt động chủ yếu của bộ rễ cây trồng nên tránh được tổn thất nước; Nângcao hiệu quả sử dụng phân bón, chất dinh dưỡng được cung cấp dễ dàng và đều đặnđến vùng hoạt động của bộ rễ thông qua nước tưới; Chi phí vận hành thấp; Hạn chế cỏdại và sâu bệnh. Nhược điểm của kỹ thuật tưới nước nhỏ giọt làđòi hỏi chất lượng nước cao;Đường ống và thiết bị hay hư hỏng; Trang thiết bị đắt tiền, chi phí lắp đặt lớn nênkhông phù hợp với khả năng kinh tế của phần lớn nông dân trồng tiêu tại Tây Nguyên. - Kỹ thuật tưới nước tiết kiệm: Trên cơ sở cải tiến kỹ thuật tưới nước nhỏ giọt,kỹ thuật tưới nước tiết kiệm có thể khai thác đầy đủ các ưu điểm của kỹ thuật tướinước nhỏ giọt như tiết kiệm nước tưới, không gây xói mòn, rửa trôi, cung cấp dinhdưỡng nuôi cây trực tiếp vào vùng rễ đồng thời khắc phục được các hạn chế của kỹthuật này như: vòi phun có đường kính lớn, tránh tắc nghẹt vòi nhỏ giọt, không đòi hỏichất lượng nguồn nước quá cao; hệ thống trang thiết bị có giá thành thấp,…III. MÔ HÌNH TƢỚI NƢỚC TIẾT KIỆM CHO HỒ TIÊU Ở TÂY NGUYÊN Để ứng phó với tình trạng biến đổi khí hậu, hạn hán kéo dài. Trung tâm Nghiêncứu và Phát triển cây Hồ tiêu đã ứng dụng hệ thống tưới nước tiết kiệm của WASI xâydựng một số mô hình tưới nước tiết kiệm kết hợp bón phân qua hệ thống tưới cho hồtiêu tại Tây Nguyên. Trong đó có các hộ đồng bào dân tộc thiểu số với trình độ dân tríthấp, điều kiện kinh tế khó khăn và đang canh tác tiêu ở vùng khan hiếm nguồn nướctưới của huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai. Kết quả bước đầu về ứng dụng kỹ thuật tưới nước tiết kiệm kết hợp bón phânqua nước cho hồ tiêu ở Tây Nguyên cho thấy: Tốc độ ra lá hồ tiêu của mô hình đạt 1,66 - 1,70 lá/tháng cao hơn so với tướinước bình thường của nông dân đạt 1,58 lá/tháng. Tốc độ ra cành đạt 1,07 - 1,08cành/tháng cao hơn so đối chứng 0,9 cành/tháng. Điều này cho thấy, khi áp dụng kỹthuật tưới nước này đã quản lý được lượng nước tưới và lượng phân bón cho cây tiêunên làm tăng tốc độ tăng trưởng của cây tiêu. ...