Mô tả một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh viêm khớp dạng thấp tại Thái Nguyên

Bài viết mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân viêm khớp dạng thấp tại Thái Nguyên. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 52 bệnh nhân được chẩn đoán viêm khớp dạng thấp theo tiêu chuẩn ACR 1987 từ tháng 11/2013 - tháng 6/2014.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô tả một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh viêm khớp dạng thấp tại Thái NguyênTrường Đại học Y Dược Thái Nguyên Bản tin Y Dược miền núi số 3 năm 2014 MÔ TẢ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG BỆNH VIÊM KHỚP DẠNG THẤP TẠI THÁI NGUYÊN Trần Thị Hải Yến*, Lưu Thị Bình** * Bệnh viện A Thái Nguyên; Trường đại học Y-Dược Thái Nguyên ** TÓM TẮT Mục tiêu: mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân viêm khớp dạng thấp tại Thái Nguyên. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 52 bệnh nhân được chẩn đoán viêm khớp dạng thấp theo tiêu chuẩn ACR 1987 từ tháng 11/2013- tháng 6 / 2014. Kết quả: bệnh tập trung chủ yếu ở nhóm tuổi ≥ 50 (79,2%) tuổi trung bình (56,34±11,0); giới nữ chiếm 67,3%, vị trí khớp sưng đau đầu tiên chiếm đa số: khớp cổ- bàn ngón tay (57,7%); Ritchie trung bình (14,38±9,87); tổn thương X-quang chủ yếu ở giai đoạn 2 (51,9%); bệnh nhân có cả anti - CCP (+) và RF (+) là 51,9%. Kết luận:VKDT thường gặp ở nữ tuổi trung niên(50-59),bệnh thường có tổn thương ở khớp cổ-bàn ngón tay ,tỉ lệ bệnh nhân có nồng độ anti CCP(+)(76,9%) cao hơn RF(+)(67,3%) Từ khóa: viêm khớp dạng thấp (VKDT), kháng thể anti - CCP. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Viêm khớp dạng thấp (VKDT) là một bệnh viêm khớp mạn tính thường gặp nhấttrong nhóm bệnh khớp viêm. Bệnh được xếp vào nhóm bệnh tự miễn. Cho đến nay vẫnchưa rõ nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh. Trên thế giới tỉ lệ VKDT vào khoảng 1% dânsố [9]. Việc chẩn đoán và điều trị bệnh VKDT trong giai đoạn sớm là rất có giá trị đểngăn chặn sự phá hủy khớp, nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Chẩn đoánbệnh VKDT nếu chỉ dựa vào triệu chứng lâm sàng và chụp Xquang thường chỉ được pháthiện được bệnh ở giai đoạn muộn. Để chẩn đoán sớm nhiều trường hợp phải dựa vào xétnghiệm miễn dịch. Hiện nay chẩn đoán VKDT thường được chẩn đoán theo tiêu chuẩncủa hội thấp khớp Hoa Kì năm 1987 (ACR) và EULAR (Hội thấp khớp châu Âu) 2010bao gồm các tiêu chuẩn về lâm sàng, tiêu chuẩn Xquang, tiêu chuẩn miễn dịch; trong đóxét nghiệm yếu tố dạng thấp RF (Rheumatid factor) là tiêu chuẩn miễn dịch duy nhấttrong tiêu chuẩn chẩn đoán của ACR 1987 [6]. Tuy nhiên hiện nay xét nghiệm kháng thểanti - CCP trong chẩn đoán VKDT có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán xác địnhbệnh đặc biệt là ở giai đoạn sớm và có ý nghĩa tiên lượng bệnh cao [5]. Tại Thái Nguyênchưa có nghiên cứu nào đánh giá thực trạng bệnh VKDT, do vậy chúng tôi tiến hành đềtài nhằm mục tiêu sau: Mô tả một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của các bệnhnhân VKDT tại Thái Nguyên. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu Các bệnh nhân đến khám và điều trị tại Bệnh Viện Đa Khoa Trung ương TháiNguyên, Bệnh viện Trường Đại Học Y Dược Thái nguyên, Bệnh viện A Thái Nguyênđược chẩn đoán viêm khớp dạng thấp đáp ứng đủ các tiêu chuẩn sau: 1) Các bệnh nhân được chẩn đoán viên khớp dạng thấp theo tiêu chuẩn ACR 1987: - Thời gian cứng khớp buổi sàng kéo dài trên 1 giờ. - Sưng đau (viêm) ít nhất 3 trong 14 vị trí khớp: Ngón gần, bàn ngón tay, cổ tay, khuỷu, gối, cổ chân, bàn ngón chân 2 bên. - Sưng đau (viêm) ít nhất 1 trong 3 vị trí khớp: Ngón gần, bàn ngón tay, cổ tay. - Sưng đau (viêm) khớp có tính chất đối xứng. - Có hạt dưới da. 22Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên Bản tin Y Dược miền núi số 3 năm 2014 - Yếu tố dạng thấp trong huyết thanh dương tính với độ đặc hiệu đạt ≥ 95% -Xquang khớp cổ bàn tay có tổn thương điển hình (hình bào mòn, mất chất khoángđầu xương thành dải). Chẩn đoán xác định viêm khớp dạng thấp có từ ít 4 trong 7 tiêu chuẩn trên thời gianviêm khớp, diễn biến từ 6 tuần trở lên: 2) Các bệnh nhân đồng ý tham gia vào nghiên cứu Tiêu chuẩn loại trừ: Bệnh nhân không đồng ý tham gia nghiên cứu. Bệnh nhân viêmkhớp dạng thấp có kèm bệnh lý ung thư, bệnh tự miễn khác. 2.2 Địa điểm nghiên cứu Bệnh Viện Đa Khoa Trung Ương Thái Nguyên, Bệnh Viện Trường Đại Học Y DượcThái Nguyên, Bệnh viện A Thái Nguyên. 2.3. Thời gian nghiên cứu: 11/2013 - 6/2014 2.4. Phương pháp nghiên cứu: tiến cứu, mô tả cắt ngang 2.5. Phương pháp lấy mẫu - Chọn mẫu có chủ đích, cỡ mẫu thuận tiện (toàn bộ). 2.6. Các chỉ tiêu nghiên cứu - Nhóm tuổi - Giới - Vị trí khởi phát khớp sưng đau - Thời gian phát hiện bệnh Giai đoạn sớm : < 1 năm Giai đoạn muộn: ≥ 1 năm - Chỉ số Ritchie - Tổn thương X - Quang: chia làm 4 giai đoạn theo Steinbrocker: + Giai đoạn 1: Chưa có thay đổi, chỉ có hình ảnh mất chất khoáng đầu xương. + Giai đoạn 2: Hình bào mòn xương, hình hốc trong xương, hẹp nhẹ khe khớp. + Giai đoạn 3: Khe khớp hẹp rõ, bờ nham nhở, dính khớp 1 ...