Mối quan hệ giữa Fintech và hoạt động của các NHTM tại Việt Nam

Bài viết bàn về sự phối hợp chặt chẽ trong việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, quản lý đồng bộ và nhất quán, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho sự phát triển của Fintech đồng thời thúc đẩy sự hợp tác Fintech - NHTM nhằm hướng tới sự phát triển năng động, bền vững và ổn định của hệ thống tài chính ngân hàng Việt Nam cũng như bảo vệ quyền lợi của người dân. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mối quan hệ giữa Fintech và hoạt động của các NHTM tại Việt Nam Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG Mối quan hệ giữa Fintech và hoạt động của các NHTM tại Việt Nam ThS. Phạm Thành Đạt Viện Ngân hàng - Tài chính, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Tóm tắt Tại Việt Nam, với tốc độ người tiếp cận Internet và các giao dịch mua bán trực tuyến thông qua các thiết bị công nghệ ngày càng phổ biến, đã đến lúc doanh nghiệp nói chung và ngân hàng nói riêng cần tận dụng làn sóng Fintech để có kế hoạch cho riêng mình và nếu làm được như vậy các NHTM Việt Nam có thể gia tăng được lợi nhuận cho các chủ sở hữu và rút ngắn được khoảng cách về các sản phẩm, về hoạt động quản trị... với các NH trên thế giới. Dù có hoài nghi về sự đối đầu giữa doanh nghiệp Fintech và các NHTM về lợi ích, tuy nhiên các NHTM không thể phớt lờ Fintech vì hợp tác cùng phát triển vừa là thách thức vừa là cơ hội cho cả NHTM và các doanh nghiệp Fintech. Từ khoá: Fintech, ngân hàng thương mại, mối quan hệ giữa Fintech và NHTM 1. Fintech là gì? Fintech là viết tắt của cụm từ Financial Technology - nghĩa là công nghệ tài chính, đề cập đến việc áp dụng các phát minh, sáng chế về công nghệ trong thiết kế và cung cấp dịch vụ tài chính nhằm phục vụ khách hàng tốt hơn với chi phí rẻ hơn. Các công ty Fintech được chia thành 2 nhóm. Nhóm thứ nhất là các công ty phục vụ người tiêu dùng, cung cấp các công cụ kỹ thuật số để cải thiện cách các cá nhân vay mượn, quản lý tiền bạc, tài trợ vốn cho các startup. Nhóm còn lại là các công ty thuộc dạng “back-office” hỗ trợ công nghệ cho các định chế tài chính. Khách hàng chủ chốt của Fintech có thể là ngân hàng, công ty bảo hiểm, tổ chức tài chính truyền thống... và người tiêu dùng. Với các startup và khách hàng trẻ, Fintech ảnh hưởng tích cực thông qua việc gia tăng cạnh tranh, giảm chi phí cho khách hàng. Fintech có thể cung cấp các dịch vụ tài chính cho những người có nhu cầu nhưng chưa được ngân hàng truyền thống hỗ trợ. Hiện tại các công ty Fintech (chủ yếu trên thế giới) cung cấp nhiều dịch vụ (nhưng chỉ một số dịch vụ ở Việt Nam) như chuyển tiền quốc tế (Transferwise), dịch vụ đánh giá người vay dựa trên phân tích dữ liệu hành vi trên mạng (Lenddo), thanh toán tài chính cho phép các ngân hàng giao dịch trực tiếp với nhau (Ripple). 193 Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG Sự phát triển của Fintech đã ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động của các Ngân hàng thương mại truyền thống và đe doạ nghiệm trọng đến lợi nhuận của các NHTM. Điều này đặt ra một yêu cầu bắt buộc đối với các NHTM là đã đến lúc ngân hàng nên xem Fintech là đối thủ để có cách ứng phó. 2. Ảnh hưởng của Fintech tới hoạt động của các NHTM Làn sóng Fintech đã thay đổi hoàn toàn phương thức kinh doanh của các chủ thể trong nền kinh tế với việc chối bỏ mô hình kết nối truyền thống doanh nghiệp - ngân hàng, Fintech tạo nhiều lựa chọn cho hoạt động fundraising, thanh toán, mua bán với chi phí ít tốn kém nhất. Fintech len lỏi đến lĩnh vực tài trợ tiền, cho vay, thanh toán, quản lý tài sản và đầu tư, thu thập dữ liệu, đánh giá và xếp hạng tín dụng, cho vay, tiền điện tử, quản lý vốn lưu động... Đặc tính chung trong các hoạt động của doanh nghiệp Fintech là xây dựng và triển khai công nghệ giúp thị trường tài chính và các chủ thể trên thị trường hoạt động hiệu quả hơn, cụ thể: - Về cho vay, các hợp đồng cho vay trực tiếp đang là những loại hình thay thế phương thức cho vay truyền thống (qua các trung gian tài chính). Trong đó, phương thức phổ biến nhất là dựa trên mô hình giao dịch ngang hàng, được hình thành sau khủng hoảng tài chính, khi khả năng cung cấp tín dụng ngân hàng truyền thống suy giảm đáng kể. Loại hình cho vay này cho phép cung cấp tín dụng trực tiếp từ bên cho vay cho người vay, không phải nhờ đến bên thứ ba là các trung gian tài chính. Theo thời gian, mô hình giao dịch ngang hàng ngày càng phát triển mạnh, nhiều cá nhân đã hùn vốn để tăng quy mô tín dụng. Khác với các định chế tài chính truyền thống, mô hình cho vay trực tiếp không cần chi nhánh bán lẻ và cung cấp dịch vụ cho vay một cách nhanh chóng. Dựa trên các máy đào dữ liệu, phương thức cho vay mới này cũng cho phép kiểm soát rủi ro khách hàng và đánh giá rủi ro tín dụng, thay thế phương pháp chấm điểm truyền thống như hiện nay. - Về thanh toán và chuyển khoản, các Fintech đã nhanh chóng thay đổi thói quen của khách hàng trong việc sử dụng các giao dịch tài chính. Trong đó, khách hàng tập trung mối quan tâm vào phương thức thanh toán qua các thiết bị di động và kết nối trực tiếp. Nhờ đặc điểm tương đối giống nhau, nền tảng hạ tầng tài chính hiện nay đang hỗ trợ tích cực cho xu hướng phát triển thanh toán mới này. - Về chuyển khoản, hệ thống hiện hành được xây dựng qua một số trung gian như ngân hàng hối đoái tự động và ngân hàng trung gian (ngân hàng đại lý), cách thức này đôi khi chậm trễ và tốn kém. Tuy nhiên, những đổi mới trong lĩnh vực này đã giúp 194 Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG chuyển tiền dễ dàng, nhanh chóng và rẻ hơn so với trong quá khứ. Trong đó, loại hình công nghệ quan trọng nhất và có ý nghĩa lớn nhất là mô hình phân phối theo chuỗi khối (blockchain). - Ngoài ra, sự phát triển của Fintech cũng khuyến khích phổ cập tài chính. Trong đó, cơ hội tiếp cận dịch vụ tài chính cho phép khách hàng cá nhân tại các nước đang phát triển sử dụng dịch vụ tài chính và quyết định đầu tư. Trong quá khứ, có sự ch ...