Một số biện pháp rèn luyện kĩ năng giao tiếp phi ngôn ngữ cho học viên các trường sĩ quan quân đội hiện nay

Bài viết tập trung làm rõ những nội dung rèn luyện kĩ năng giao tiếp phi ngôn ngữ cho học viên các trường sĩ quan quân đội, đánh giá thực trạng và đề xuất một số biện pháp rèn luyện kĩ năng giao tiếp phi ngôn ngữ cho học viên. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số biện pháp rèn luyện kĩ năng giao tiếp phi ngôn ngữ cho học viên các trường sĩ quan quân đội hiện nay VJE Tạp chí Giáo dục, Số 490 (Kì 2 - 11/2020), tr 19-23 ISSN: 2354-0753 MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KĨ NĂNG GIAO TIẾP PHI NGÔN NGỮ CHO HỌC VIÊN CÁC TRƯỜNG SĨ QUAN QUÂN ĐỘI HIỆN NAY Trường Sĩ quan Chính trị - Bộ Quốc phòng Đỗ Trung Linh Email: trunglinhlhp@gmail.com Article History ABSTRACT Received: 10/9/2020 Non-verbal communication skills play an important role and contribute to Accepted: 30/9/2020 developing learners’ competency to apply knowledge to effectively solve Published: 20/11/2020 practical situations. However, currently training non-verbal communication skills for cadets at military universities is quite limited. The following article Keywords clearly states reality and suggests measures to practise non-verbal communication, non-verbal communication skills for cadets at military universities today. These solutions communication, skills, will help students better understand the importance of non-verbal students, military communication skills to the process of personal formation and development; universities. realize the problem deeply and effectively do it.1. Mở đầu Giao tiếp là một trong những hoạt động sống và phương thức tồn tại của xã hội loài người, là một trong nhữngđiều kiện hình thành và phát triển nhân cách của mỗi cá nhân. Trong hoạt động quân sự, học viên (HV) ở các trườngsĩ quan quân đội (SQQĐ) phải tiếp xúc, xử lí rất nhiều tình huống, phải giải quyết nhiều mối quan hệ đa dạng phongphú, hết sức tinh tế, nhạy cảm. Vì thế, có kĩ năng giao tiếp tốt, giao tiếp đúng chuẩn mực, có văn hóa… là nhân tốhết sức quan trọng để HV hoàn thành nhiệm vụ, gắn bó với các quân nhân, góp phần tạo nên sự hoàn thiện chứctrách, nhiệm vụ cũng như các tiêu chuẩn đạo đức ở mỗi người, tạo nên một tập thể đoàn kết thống nhất, nâng caohiệu quả hoạt động học tập, rèn luyện đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo ở các nhà trường quân đội. Kĩ năng giao tiếp của HV được thực hiện thông qua lời nói, chữ viết; tuy nhiên, trong nhiều hoàn cảnh, HV phảidùng các phương tiện như: cử chỉ, điệu bộ, nét mặt, hành động của cơ thể (body language); các tín hiệu màu sắc(color signal); âm thanh (sound); các phương tiện dạy học (teaching facilities) và các vật thể để phụ trợ cho quá trìnhgiao tiếp đạt hiệu quả cao. Đây là giao tiếp thông qua các phương tiện biểu thị không bằng lời - hay còn gọi là giaotiếp phi ngôn ngữ (GTPNN). Kĩ năng GTPNN của HV các trường SQQĐ có vai trò quan trọng, giúp HV truyền tải,diễn đạt, biểu đạt nội dung thuyết phục hơn, tạo sự tương tác tích cực, gần gũi giữa các chủ thể. Thời gian qua, các trường SQQĐ đã thường xuyên quan tâm đổi mới đồng bộ các khâu, các bước, các nhân tốcủa quá trình dạy học theo hướng đa dạng, hiện đại nhằm phát huy hiệu quả kĩ năng GTPNN của HV. Tuy nhiên,thực tế chỉ ra rằng, có nhiều HV nắm kiến thức chuyên môn tốt, song việc truyền thụ kiến thức chưa thực sự hiệuquả; trong đó có việc vận dụng chưa tốt các kĩ năng GTPNN. Vì vậy, bài báo tập trung làm rõ những nội dung rènluyện kĩ năng GTPNN cho HV các trường SQQĐ, đánh giá thực trạng và đề xuất một số biện pháp rèn luyện kĩ năngGTPNN cho HV.2. Kết quả nghiên cứu2.1. Một số vấn đề lí luận2.1.1. Khái niệm giao tiếp phi ngôn ngữ và hệ thống phương tiện phi ngôn ngữ trong giao tiếp phi ngôn ngữ Theo Từ điển tiếng Việt, giao tiếp là: “Trao đổi, tiếp xúc với nhau. Ngôn ngữ là công cụ giao tiếp” (Viện Ngônngữ học, 2003, tr 193). Đây là quá trình quan hệ, tác động qua lại giữa con người với con người; trong đó, con ngườitrao đổi thông tin, cảm xúc, nhận thức, đánh giá và điều chỉnh hành vi lẫn nhau, đồng thời tự điều chỉnh hành vi củachính mình. Giao tiếp có thể được sử dụng thông qua ngôn từ, lời nói, chữ viết hoặc có thể thông qua ngôn ngữ củacơ thể - còn gọi là GTPNN. Giao tiếp phi ngôn ngữ là loại hình giao tiếp rất quan trọng trong quá trình giao tiếp của con người. Nếu giao tiếpngôn từ được thực hiện thông qua nội ngôn ngữ, gồm: các đơn vị từ vựng (từ đơn, từ ghép, cụm từ, thành ngữ...); cácquy tắc ngữ pháp, ngữ âm, quy tắc sử dụng ngôn ngữ và các kĩ năng tương tác; còn giao tiếp phi ngôn từ được hiệnthực hoá thông qua hai yếu tố là cận ngôn ngữ và ngoại ngôn ngữ. Đã có rất nhiều quan điểm tiếp cận khác nhau bởicác nhà khoa học trong và ngoài nước, song trong phạm vi nghiên cứu, tác giả cho rằng: GTPNN là giao tiếp khôngdùng ngôn ngữ mà dùng những phương tiện phi ngôn ngữ, như: nét mặt, ánh mắt, nụ cười, cử chỉ, điệu bộ, hành vi, ...