Một số đặc điểm nhận biết dòng họ của người Tày ở Huyện Bạch Thông – Tỉnh Bắc Kạn

Với vai trò to lớn như vậy, dòng họ người Tày có những đặc điểm để nhận biết lẫn nhau. Bài viết đề cập tới một số đặc điểm nhận biết dòng họ của người Tày ở huyện Bạch Thông tỉnh Bắc Kạn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số đặc điểm nhận biết dòng họ của người Tày ở Huyện Bạch Thông – Tỉnh Bắc KạnTAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 10 (35) - Thaùng 12/2015 Một số đặc điểm nhận biết dòng họ của người Tày ở Huyện Bạch Thông – Tỉnh Bắc Kạn Identifying the Tay clan through typical characters in Bach Thong district – Bac Kan province ThS. Triệu Quỳnh Châu Trường Đại học Khoa học – Đại học Thái Nguyên M.A. Trieu Quynh Chau Thai Nguyen University of SciencesTóm tắtNgười Tày có số dân đông nhất trong các dân tộc thiểu số ở nước ta, cư trú rải rác trên tất cả 63 tỉnh,thành phố nhưng tập trung tại một số tỉnh miền núi phía Bắc như Cao Bằng (207.805 người, chiếm 41%dân số toàn tỉnh), Bắc Kạn tính đến cuối năm 2014 (312.727 người, chiếm 56.35% dân số toàn tỉnh)...Với địa bàn cư trú đa dạng, người Tày đã tạo nên những sắc thái văn hoá địa phương phong phú.Trongquan niệm của người Tày, dòng họ người có vị trí đặc biệt quan trọng, là một trong những thành tố cốtlõi tạo nên xã hội, là nền tảng cho sự tồn tại của thiết chế xã hội truyền thống, giữ vai trò quan trọng chiphối đến các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, trong sự phát triển chung của quốc gia. Với vai trò to lớnnhư vậy, dòng họ người Tày có những đặc điểm để nhận biết lẫn nhau. Trong phạm vi bài viết này,chúng tôi chỉ đề cập tới một số đặc điểm nhận biết dòng họ của người Tày ở huyện Bạch Thông tỉnhBắc Kạn.Từ khóa: người Tày, tổ tiên, dòng họ, chi họ họ hàng, tín ngưỡng, kiêng kị...AbstractThe Tay has the largest population of ethnic minorities in our country, residents scattered across all 63provinces but concentrate in some northern mountainous provincés such as: Cao Bang (207.805 people,41% of the provincial population), Bac Kan at the end of 2014 (312.727 people, 56.35% of theprovincial population)... Withdiverseresidential locality, the Tay made shades ofrichlocal culture. In theconception of the Tay, clanman is particularly important. As one of the core elements that makes upsociety, and as the foundation for the existence of traditional social institutions, plays an important roletodominate to the fields:economy, culture, society, in the overall development of the country. With suchan enormous role, the Tay clan has the characteristics to recognize each other. Within the scope of thisarticle, we only mention somerecognizablecharacteristicsofthe Tayclan in Bach Thong district, Bac Kanprovince.Keywords: the Tay, ancestor, clan, triberelative, beliefs, taboos… 80 1. Quan niệm về dòng họ của người Tày người có cùng ma. Chính vì vậy nên việc Người Tày ở Bắc Kạn nói chung hiện thờ cúng của những người trong họ lànay gồm 3 bộ phận hợp thành đó là bộ những người có cùng cách thờ cúng khiphận bản địa từ thời nguyên thủy, bộ phận tiến hành các nghi lễ liên quan đến tangngười Tày gốc Kinh ở miền xuôi lên, bộ ma, cúng ma khi ốm đau bệnh tật và thờphận Tày – Nùng từ Quảng Tây (Trung cúng tổ tiên. Cùng tên họ là điều dễ nhậnQuốc) đến Bắc Kạn lập nghiệp. Mặc dù ra, còn cách thờ cúng ma và tổ tiên thì chỉvậy họ đã sớm hòa hợp, cố kết lại với nhau những thành viên trong dòng họ mới nhậnthành một khối thống nhất vì sứ mệnh và biết được. Những người cùng họ khônglợi ích chung. Chính vì được hợp thành từ nhất thiết chỉ là những người thân thuộc có3 bộ phận khác nhau nên người Tày ở Bắc quan hệ họ hàng mà có thể ở những nơi rấtKạn có rất nhiều họ như họ Hoàng, Nông, xa, thậm chí chưa hề quen biết nhau nhưngMa, Đinh, Hà, Đồng, Nguyễn… khi tìm hiểu có cùng những nghi lễ cúng, Quan niệm về dòng họ được hiểu là cùng ông tổ thì họ có thể nhận là họ hàngtoàn thể những người cùng huyết thống. của nhau. Và khi đã được coi là anh emTính huyết thống có thể được tính theo bên cùng dòng họ, mọi người sẽ thật sự cởibố (chế độ phụ hệ), hoặc bên mẹ (chế độ mở và gắn bó chặt chẽ và thân thiết vớimẫu hệ). Theo đó, khi nói tới cấu trúc, tổ nhau. Nơi thờ cúng dòng họ của người Tàychức dòng họ là đề cập tới cấu trúc, tổ chức rất đa dạng, tuy nhiên đối với các họ cócủa những người cùng huyết thống. Đối người làm quan hoặc trí thức thì thường cóvới trường hợp người Tày, được chọn làm mộ tổ, nhà thờ tổ để thờ cúng. Hàng nămđối tượng nghiên cứu của luận án này, vào lễ thanh minh (3-3 âm lịch) con cháudòng họ là toàn thể những người được tính trong dòng họ tập trung về tảo mộ, lần lượttheo huyết thống bên bố. ...