Tích hợp rèn luyện ngôn ngữ Tự nhiên và ngôn ngữ Toán học cho học sinh trong dạy học khái niệm Toán học ở trường phổ thông

Bài viết này bàn luận đến vấn đề tích hợp rèn luyện ngôn ngữ tự nhiên (NNTN) và ngôn ngữ toán học (NNTH) cho người học trong dạy học khái niệm toán học với mong muốn cải thiện chất lượng dạy học toán ở trường phổ thông.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tích hợp rèn luyện ngôn ngữ Tự nhiên và ngôn ngữ Toán học cho học sinh trong dạy học khái niệm Toán học ở trường phổ thông TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 30 (55) - Thaùng 7/2017 Tích hợp rèn luyện ngôn ngữ Tự nhiên và ngôn ngữ Toán học cho học sinh trong dạy học khái niệm Toán học ở trường phổ thông Integrating the training of students’ Natural and Mathematical language into teaching mathematical concepts in high schools TS. Phan Anh, Trường Đại học Hà Tĩnh Phan Anh, Ph.D., Ha Tinh University ThS. Trần Thị Thiều Hoa, Trường Đại học Hà Tĩnh Tran Thi Thieu Hoa, M.Sc., Ha Tinh University Tóm tắt Thực tiễn dạy học ở trường phổ thông cho thấy rằng, giáo viên (GV) ít quan tâm đến việc rèn luyện ngôn ngữ cho học sinh (HS) nên chất lượng dạy học chưa đáp ứng được như mong muốn. Bài báo này bàn luận đến vấn đề tích hợp rèn luyện ngôn ngữ tự nhiên (NNTN) và ngôn ngữ toán học (NNTH) cho người học trong dạy học khái niệm toán học với mong muốn cải thiện chất lượng dạy học toán ở trường phổ thông. Từ khóa: ngôn ngữ Tự nhiên, ngôn ngữ Toán học, khái niệm Toán học, dạy học khái niệm Toán học ở trường phổ thông. Abstract The practice of teaching at high schools shows that teachers pay little attention to the training of students' language ability, thus teaching quality has not reached the expected standards yet. The paper discusses the integration of Natural and Mathematical language training into teaching Mathematical concepts with a view to improving Mathematics teaching in high schools. Keywords: Natural language, Mathematical language, Mathematical concepts, teaching Mathematical concepts in high schools. t biệt là hoạt động dạy học. Trong thời gian Toán học, theo một nghĩa nào đó, là gần đây đã có một vài công trình nghiên một ngôn ngữ để mô tả những tình huống cứu liên quan đến vấn đề ngôn ngữ trong cụ thể nảy sinh trong nghiên cứu khoa học, trong dạy học toán; chẳng hạn, trong [1], hoặc trong hoạt động thực tiễn của con tác giả đề cập đến một số biện pháp giúp người. Bởi vậy, muốn vận dụng toán học học sinh các lớp đầu cấp tiểu học sử dụng giải quyết vấn đề thực tiễn có hiệu quả, con hiệu quả ngôn ngữ toán học; trong [5], tác người cần nắm vững cả NNTN và NNTH. giả đề cập đến phát triển tư duy logic và sử Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp, tham dụng chính xác ngôn ngữ toán học cho học gia vào mọi hoạt động của con người, đặc sinh đầu cấp Trung học phổ thông,… Tuy 44  PHAN ANH - TRẦN THỊ THIỀU HOA nhiên, chưa có công trình nào đề cập đến (Syntactic). Ngữ nghĩa và cú pháp của phối kết hợp một cách nhuần nhuyễn rèn NNTH được xem như là các mặt nội dung luyện NNTN và NNTH cho HS qua dạy và hình thức của NNTH. NNTH là sự sáng học toán. Vấn đề này quá lớn, vượt qua tạo con người để biểu đạt các sự kiện toán khỏi phạm vi của của bài báo; ở đây chúng học, nó khắc phục tính cồng kềnh, đa nghĩa tôi chỉ bàn luận đến khía cạnh tích hợp rèn của NNTN và mở rộng khả năng biểu đạt. luyện NNTN và NNTH qua dạy học khái Hơn nữa, NNTH có tính chất uyển chuyển, niệm toán học ở trường phổ thông. một ký hiệu toán học trong những ngữ 2 Nội du g ghiê cứu cảnh khác nhau có thể biểu đạt những nội 2.1. Vài nét sơ lược về NNTN và NNTH dung khác nhau; chẳng hạn, ký hiệu AB có Cùng với hoạt động, trước hết là hoạt thể biểu đạt là đoạn thẳng AB, cũng có thể động lao động sản xuất, ngôn ngữ là yếu tố là độ dài đoạn thẳng AB, tia AB... Tính quyết định tách hẳn con người ra khỏi thế uyển chuyển và tính chặt chẽ của NNTH giới động vật. Quá trình phát triển của xã tưởng chừng mâu thuẫn với nhau nhưng kỳ hội loài người diễn ra đồng thời với việc thực nó bổ sung cho nhau và đây là một hình thành và phát triển ngôn ngữ từng đặc điểm rất quan trọng của NNTH. Khoa vùng, từng lãnh thổ. Đối với con người, học Toán học ngày càng phát triển, NNTH ngôn ngữ là phương tiện để giao tiếp, là cũng không ngừng cải tiến và xuất hiện: biểu hiện của tư duy. Thông qua giao tiếp ngôn ngữ đại số, ngôn ngữ hình học, ngôn để truyền đạt và lĩnh hội thông tin, cá nhân ngữ vectơ, ngôn ngữ nhóm,... bộc lộ trình độ nhận thức, vốn văn hóa và 2.2. Quan điểm chung về tích hợp tính cách của mình. Con người từ khi sinh ...