Một số đặc trưng về định hướng giá trị của người lao động ở nước ta hiện nay

Dưới góc nhìn về giá trị và định hướng giá trị, trên cơ sở đối chiếu với định hướng giá trị truyền thống của người lao động, bài viết phân tích một số đặc trưng về định hướng giá trị và đưa ra một số biện pháp nhằm điều chỉnh một số định hướng giá trị có tính chất lệch chuẩn của người lao động ở nước ta hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số đặc trưng về định hướng giá trị của người lao động ở nước ta hiện nay HỘI THẢO QUỐC TẾ ĐÓNG GÓP CỦA KHOA HỌC XÃ HỘI – NHÂN VĂN TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG VỀ ĐINH ̣ HƯỚNG GIÁ TRI ̣CỦ A NGƯỜI LAO ĐỘNG Ở NƯỚC TA HIỆN NAY Hà Văn Hoàng1 Tóm tắt Những năm gầ n đây , viê ̣c nghiên cứu về đố i tượng lao động ở nước ta dưới góc độ khoa học xã hội và nhân văn đã có những cách tiếp cận khác nhau , trong đó khai thác hướng nghiên cứu về giá tri ̣ và định hướng giá trị có ý nghĩa quan trọng và thiết thực. Sở di ̃ hướng tiế p cận này có vi ̣ trí quan trọng như vậy là bởi đi ̣nh hướng giá tri ̣ khôn g chỉ có ý nghiã trong viê ̣c hoàn thiê ̣n , phát triển nhân cách cũng như hành vi của người lao động mà còn giúp cho việc điều chỉnh, điề u khiể n hoạt động của các tổ chức, các nhóm xã hội có hiệu quả. Mặt khác, sự phát triể n vũ bão của nề n kinh tế thi ̣ trường cùng với những làn sóng giao thoa văn hóa đã tác động không nhỏ đế n đời số ng con người nói chung và người lao động nói riêng . Chính cơ chế thi ̣ trường và sự tiế p biế n văn hóa đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến “thang” giá trị và định hướng giá tri ̣ của lao động động nước ta hiê ̣n nay. Dưới góc nhìn về giá tri ̣ và đi ̣nh hướng giá tri ̣ , trên cơ sở đố i chiế u với đi ̣nh hướng giá tri ̣ truyề n thố ng của người lao động, bài viết phân tích một số đặc trưng về định hướng giá trị và đưa ra một số biê ̣n pháp nhằ m điề u chỉnh một số đi ̣nh hướng giá tri ̣ có tính chấ t lê ̣ch chuẩn của người lao động ở nước ta hiê ̣n nay. 1. Theo quan điể m của Thái Duy Tuyên , nhân cách đươ ̣c hiể u là : “khái niệm biểu thị những dấu hiê ̣u bản chấ t của mỗi người thông qua hê ̣ thố ng giá tri ̣” [5, tr.58]. Như vâ ̣y, với cách hiể u này có thể nhâ ̣n thấ y , dấ u hiê ̣u hay đă ̣c trưng cơ bản củ a nhân cách đươ ̣c thể hiê ̣n qua mỗi cá thể là hê ̣ thố ng giá trị. Hê ̣ thố ng các giá tri ̣ở đây không chỉ về mă ̣t vâ ̣t chấ t mà cả về mă ̣t tinh thầ n và chính hê ̣ thố ng giá trị là thước đo nhân cách. Mă ̣t khác, trong quá trình hì nh thành, phát triển nhân cách, đinh ̣ hướng giá tri ̣ trở thành đô ̣ng lực thúc đẩ y của sự phát triể n và hoàn thiê ̣n nhân cách của chủ thể . Tuy nhiên cầ n phải tính đến tính lịch sử của định hướng giá trị , nghĩa là trải qua mỗi giai đoa ̣n khác nhau, trong những môi trường xã hô ̣i và đinh ̣ chế xã hô ̣i khác nhau sẽ có những thành tố đinh ̣ hướng giá tri ̣không giố ng nhau . Điề u này cũng thể hiê ̣n ở những đă ̣c trưng về đinh ̣ hướng giá tri cu ̣ ̉ a lao đô ̣n g nước ta hiê ̣n nay. Đội ngũ lao động là một lực lượng chiếm số lượng lớn và và chính họ là được lượng chủ yếu nuôi số ng xã hô ̣i . Sự phát triể n về mă ̣t chuyên môn kỹ thuâ ̣t ở ho ̣ sẽ đáp ứng những đồ i hỏi ngày càng cao của đời sống kinh tế hiện đại . Đồng thời, chính sự phát triển của nền kinh tế thị trường cùng với sự tự ý thức , tự chủ cùng với bản chấ t “giai cấ p” (giai cấ p công nhân ) là sớm tiếp thu những giá trị mới 1 Khoa Tâm lý - Giáo dục - Trường ĐHSP - ĐH Đà Nẵng 380 TÀI LIỆU HỘI THẢO HỘI THẢO QUỐC TẾ ĐÓNG GÓP CỦA KHOA HỌC XÃ HỘI – NHÂN VĂN TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI nên lực lươ ̣ng này có sự biến đổi những “thang” giá trị và hệ thống định hướng giá trị nhất định . Chính vì vậy, viê ̣c nhâ ̣n diê ̣n những đinh ̣ hướng giá tri ̣của tầ ng lớp xã hô ̣i này trong bố i cảnh hiê ̣n này là cầ n thiế t và có ý nghi ã thiế t thực trong viê ̣c phát triể n con người Viê ̣t Nam toàn diê ̣n. 2. Đinḥ hướng giá tri ̣bao gồ m đinh ̣ hướng giá tri ̣của xã hô ̣i , đinh ̣ hướng giá tri ̣của gia điǹ h và đinh ̣ hướng giá tri ̣của cá nhân . Trong các cấ u phầ n đinh ̣ hướng giá tri ̣này thì đinḥ hướng giá tri ̣của các nhân đóng vai trò quan trọng và là mặt thể hiện của những định hướng kia . Đinh ̣ hướng giá tri ̣của xã hội và gia đình chỉ có ý nghĩa khi định hướng giá trị của các nh ân đươ ̣c thể hiê ̣n , bởi cá nhân với tư cách là một bộ phận cấu thành nên chỉnh thể - xã hội. Mă ̣t khác, đinh ̣ hướng giá tri ̣mang tính licḥ sử cu ̣ thể nên viê ̣c nhìn nhâ ̣n và xem xét hê ̣ thố ng đinh ̣ hướng giá tri ̣có từ trước của một cá nhân hay một nhóm xã hội là cơ sở để nhận diện những đặc trưng củ ...