Một số khía cạnh xã hội cần quan tâm nghiên cứu trong quá trình thực hiện cải cách hành chính - Nguyễn Hữu Minh

Nội dung bài viết "Một số khía cạnh xã hội cần quan tâm nghiên cứu trong quá trình thực hiện cải cách hành chính" cung cấp cho các bạn những kiến thức về việc mở rộng sự tham gia của người dân trong đời sống chính trị, xã hội, giải quyết các thủ tục hành chính, xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ công chức,... Với các bạn chuyên ngành Xã hội học thì đây là tài liệu tham khảo hữu ích.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số khía cạnh xã hội cần quan tâm nghiên cứu trong quá trình thực hiện cải cách hành chính - Nguyễn Hữu Minh 18 X· héi häc sè 3 (79), 2002 mét sè khÝa c¹nh x· héi cÇn quan t©m nghiªn cøu trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn C¶i c¸ch hµnh chÝnh NguyÔn H÷u Minh C¶i c¸ch hµnh chÝnh lµ mét bé phËn quan träng cña c«ng cuéc §æi míi do §¶ng vµ Nhµ n−íc ta thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi qu¶n lý nhµ n−íc tõ kÕ ho¹ch hãa tËp trung sang kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa. Ba bé phËn cÊu thµnh chÝnh cña C¶i c¸ch hµnh chÝnh lµ c¶i c¸ch thÓ chÕ, ®iÒu chØnh c¬ cÊu tæ chøc, vµ x©y dùng ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc. VÒ c¬ b¶n, néi dung cña C¶i c¸ch thÓ chÕ lµ x©y dùng nÒn hµnh chÝnh c«ng cã n¨ng lùc, minh b¹ch, sö dông ®óng ®¾n quyÒn h¹n cña m×nh, dÇn chuyÓn sang hiÖn ®¹i hãa. §èi víi vÊn ®Ò ®iÒu chØnh c¬ cÊu tæ chøc, néi dung chñ yÕu lµ qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c c«ng viÖc cña nhµ n−íc, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn lµnh m¹nh cña x· héi theo ®Þnh h−íng ®óng ®¾n, phôc vô nh©n d©n tèt h¬n. Cuèi cïng, néi dung cña viÖc x©y dùng ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc lµ x©y dùng t¸c phong lµm viÖc vµ lèi sèng theo ph¸p luËt trong toµn x· héi. T− duy míi vÒ C¶i c¸ch hµnh chÝnh ®· gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cña toµn x· héi nãi chung, t¹o ®µ cho t¨ng tr−ëng kinh tÕ, vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó nÒn kinh tÕ ViÖt Nam héi nhËp toµn cÇu (UNDP 2001). Tuy nhiªn, c«ng cuéc C¶i c¸ch hµnh chÝnh ®ang ®øng tr−íc mét sè th¸ch thøc lín. B¸o c¸o cña ChÝnh phñ do Thñ t−íng Phan V¨n Kh¶i tr×nh bµy t¹i kú häp thø 11, Quèc héi khãa 10 th¼ng th¾n thõa nhËn r»ng: “C¶i c¸ch hµnh chÝnh tiÕn hµnh chËm, kû luËt, kû c−¬ng kh«ng nghiªm, ch−a ®Èy lïi ®−îc quan liªu, tham nhòng... HÖ thèng hµnh chÝnh nhµ n−íc tõ Trung −¬ng ®Õn c¬ së cßn nhiÒu yÕu kÐm, bé m¸y vµ ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc ch−a ngang tÇm ®ßi hái cña sù nghiÖp ®æi míi vµ ph¸t triÓn ®Êt n−íc, cã mÆt yÕu vÒ kiÕn thøc, n¨ng lùc, nh−ng ®¸ng quan ng¹i h¬n lµ thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, kÐm ý thøc kû luËt vµ tÖ quan liªu, tham nhòng nghiªm träng.” Nh÷ng ®iÒu nµy ®· vµ ®ang h¹n chÕ ®¸ng kÓ sù ph¸t triÓn n¨ng ®éng, bÒn v÷ng cña c¸c doanh nghiÖp, vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ n−íc ta. Nh÷ng bÊt cËp trong viÖc thùc hiÖn C¶i c¸ch hµnh chÝnh ë n−íc ta cã nhiÒu lý do kh¸ch quan vµ chñ quan. §iÒu quan träng lµ ph¶i nhËn thøc ®−îc nh÷ng nguyªn nh©n gèc rÔ cña thùc tr¹ng trªn, tõ ®ã míi cã thÓ ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p phï hîp ®Ó thóc Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn  NguyÔn H÷u Minh 19 ®Èy qu¸ tr×nh C¶i c¸ch hµnh chÝnh. C¸c nghiªn cøu x· héi häc cã thÓ tham gia vµo viÖc lý gi¶i c¸c nguyªn nh©n ®ã. Trong bµi viÕt nµy chóng t«i nªu lªn nh÷ng khÝa c¹nh x· héi häc ®¸ng quan t©m nghiªn cøu vÒ mét sè lÜnh vùc liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh thùc hiÖn C¶i c¸ch hµnh chÝnh hiÖn nay. §ã lµ më réng sù tham gia cña ng−êi d©n; gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc hµnh chÝnh; vµ x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc vµ c¸n bé c¬ së. 1. Më réng sù tham gia cña ng−êi d©n trong ®êi sèng chÝnh trÞ, x· héi §©y lµ mét yÕu tè cùc kú quan träng gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng cña bé m¸y qu¶n lý nhµ n−íc. ViÖc thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ c¬ së chÝnh lµ nh»m t¹o ra m«i tr−êng thuËn lîi ®Ó ng−êi d©n thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ tr¸ch nhiÖm qu¶n lý nhµ n−íc cña m×nh vµ tham gia trùc tiÕp vµo viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ë c¬ së. Th«ng qua ®ã, ng−êi d©n cã thÓ bµy tá ý kiÕn vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan tíi chÝnh s¸ch vµ ho¹t ®éng qu¶n lý cña nhµ n−íc, còng nh− thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t, kiÓm tra cña hä. Nãi c¸ch kh¸c, b»ng c¸ch ®ã hä cã thÓ thùc hiÖn ®−îc nguyªn t¾c c¬ b¶n mµ §¶ng vµ Nhµ n−íc ta ®Ò ra ®· tõ l©u: D©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra. Mét sè thµnh tùu c¬ b¶n cña viÖc thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ c¬ së trong 3 n¨m qua lµ t¹o nªn mét sù phÊn khëi trong ng−êi d©n vÒ viÖc thùc hiÖn Quy chÕ; n©ng cao nhËn thøc cña ®éi ngò c¸n bé ®¶ng viªn vµ nh©n d©n vÒ ph¸t huy d©n chñ trong ®êi sèng x· héi ë c¬ së; thóc ®Èy viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n nhê viÖc tham gia tÝch cùc cña nh©n d©n, do ng−êi d©n ®−îc tham gia bµn b¹c, quyÕt ®Þnh sù ®ãng gãp, tham gia x©y dùng, gi¸m s¸t còng nh− sö dông vµ b¶o d−ìng c¸c c«ng tr×nh. Tuy nhiªn thùc tÕ còng cho thÊy r»ng mét bé phËn kh«ng nhá nh©n d©n ë c¸c vïng n«ng th«n ch−a cã sù tham gia tÝch cùc vµo ®êi sèng chÝnh trÞ x· héi ë cÊp c¬ së. Cã mét tØ lÖ kh¸ cao ng−êi d©n “kh«ng biÕt” hoÆc “kh«ng quan t©m” vÒ c¸c lÜnh vùc mµ Quy chÕ d©n chñ c¬ së ®Ò ra. NhiÒu ng−êi d©n còng ch−a tham gia vµo viÖc th¶o luËn, bµn b¹c vÒ nh÷ng vÊn ®Ò bøc thiÕt ®èi víi cuéc sèng cña hä nh− viÖc quyÕt ®Þnh c«ng tr×nh x©y dùng; thu chi quü c«ng; x©y dùng h−¬ng −íc; thµnh lËp ban gi¸m s¸t c«ng tr×nh; vµ tæ chøc b¶o vÖ an ninh. T−¬ng tù nh− vËy, møc ®é tham gia gi¸m s¸t, dï lµ d−íi h×nh thøc trùc tiÕp hay ®¹i diÖ ...