Một số vấn đề cần quan tâm đối với các ngân hàng trước cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

Bài viết bàn về những tác động và thách thức mà cuộc CMCN 4.0 đem lại không chỉ riêng bất kỳ ngành nghề lĩnh vực nào mà gần như toàn bộ các nhân tố trong nền kinh tế. Đối với ngành tài chính ngân hàng, là ngành luôn tiên phong trong các dịch vụ số. Sự tác động của CMCN 4.0 là rất lớn. Cơ hội và thách thức chia đều, hệ thống ngân hàng Việt Nam nếu không có bước chuyển mình kịp thời sẽ khó lường hậu quả. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số vấn đề cần quan tâm đối với các ngân hàng trước cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM ĐỐI VỚI CÁC NGÂN HÀNG TRƯỚC CUỘC Cách mạng công nghiệp 4.0 PGS.TS. Cao Thị Ý Nhi1 Đại học Kinh tế Quốc dân Tóm tắt Có lẽ cụm từ Cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN) được người ta nhắc và nói đến quá nhiều trong thời gian gần đây. Kể cả trong các nghị quyết của Chính phủ cũng như trên các phương tiện truyền thông, hội đàm bàn tròn hay bất kể nơi đâu có người tụ họp. Đây là cuộc cách mạng lớn, thể hiện là đỉnh cao của tự động hóa. Do vậy những tác động và thách thức mà cuộc CMCN 4.0 đem lại không chỉ riêng bất kỳ ngành nghề lĩnh vực nào mà gần như toàn bộ các nhân tố trong nền kinh tế. Đối với ngành tài chính ngân hàng, là ngành luôn tiên phong trong các dịch vụ số. Sự tác động của CMCN 4.0 là rất lớn. Cơ hội và thách thức chia đều, hệ thống ngân hàng Việt Nam nếu không có bước chuyển mình kịp thời sẽ khó lường hậu quả. Từ khóa: Cách mạng công nghiệp 4.0; ngân hàng số 1. Cách mạng công nghiệp 4.0 Nếu hiểu một cách đơn giản nhất, “cách mạng” là một cuộc đại chuyển thể theo hướng tích cực, thay thế cái cũ bằng cái mới tiến bộ hơn. Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, “công nghiệp 4.0” là xu hướng hiện thời trong tự động hóa và trao đổi dữ liệu trong công nghệ sản xuất. Nó bao gồm các hệ thống không gian mạng thực- ảo, Internet vạn vật và điện toán đám mây và điện toán nhận thức. Công nghiệp 4.0 mô tả về một môi trường mà máy tính, tự động hóa và con người nói chung sẽ cùng nhau làm việc theo một cách hoàn toàn mới và áp dụng trong tất cả các lĩnh vực của đời sống con người. Trung tâm của CMCN 4.0 sẽ là số hóa toàn bộ quy trình trong tất cả các hoạt động sản xuất kinh doanh và thương mại dịch vụ. Cuộc cách mạng lần thứ 4 này bắt nguồn từ Đức nhưng hiện tại là mối quan tâm chung của toàn nhân loại. Đối với hệ thống ngân hàng, cuộc cách mạng này được coi là có sự ảnh hưởng và tác động lớn bởi đây là những định chế đứng đầu trong ứng dụng công nghệ thông tin. 1 Email của tác giả: caothiynhi@yahoo.com 166 Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG 2. Các vấn đề ngân hàng cần quan tâm trong thời kỳ công nghiệp 4.0 Thứ nhất, về xu hướng phát triển của hệ thống ngân hàng CMCN 4.0 sẽ diễn ra trên ba lĩnh vực chính gồm công nghệ sinh học, kỹ thuật số và vật lý. Những yếu tố cốt lõi của kỹ thuật số trong CMCN 4.0 là Trí tuệ nhân tạo (Artificial intelligence - AI), vạn vật kết nối (Internet of things - IOT) và Dữ liệu lớn (Big Data). Với cuộc cách mạng này những thứ mà chúng ta cho rằng không thể lại có thể xảy ra. Trí tuệ nhân tạo cho phép mọi thứ đều có thể tự động thay thế hàng chuỗi công việc hoặc hàng tá con người cùng một lúc. Đối với hệ thống ngân hàng, tác động mạnh và rõ nhất là những tiến bộ về công nghệ tài chính (Fintech). Công nghệ này đã và đang làm thay đổi cấu trúc, phương thức hoạt động và cung cấp nhiều dịch vụ hiện đại cho hệ thống ngân hàng. Trên cơ sở đó một số xu hướng được phát hiện như sau: Một là, ngân hàng số sẽ thay đổi toàn bộ diện mạo ngân hàng truyền thống. Hiện nay các ngân hàng cung cấp khá nhiều dịch vụ ngân hàng hiện đại với nhiều tiện ích khác nhau. Ví dụ dịch vụ ngân hàng điện tử dùng để tư vấn thông tin tài khoản và thực hiện các giao dịch thanh toán, chuyển khoản mà khách hàng không cần phải đến ngân hàng. Những tưởng như vậy là quá đủ và quá hiện đại? Trong thực tế dịch vụ của các ngân hàng ngày càng đa dạng kéo theo nhiều rủi ro có thể xảy ra. Đối với các dịch vụ truyền thống nói chung và dịch vụ e-banking nói riêng của các ngân hàng vẫn còn những rủi ro và sai sót như mất cắp tài khoản, lộ thông tin. Không phải tất cả khách hàng đều hài lòng với ngân hàng cung cấp, thậm chí mức độ hài lòng còn ở mức thấp. Điều đó có nghĩa là khả năng cung cấp các sản phẩm và quy trình hiện đại của những ngân hàng này gặp nhiều khó khăn. Điều này tạo đà cho các ngân hàng dựa trên nền tảng công nghệ số phát triển cạnh tranh dữ dội. Điển hình cho mô hình ngân hàng đó chính là ngân hàng số. Đây là mô hình hoạt động dựa trên nền tảng công nghệ để trao đổi thông tin và thực hiện các giao dịch giữa ngân hàng với khách hàng. Quá trình này được diễn ra thông qua các thiết bị số kết nối với các phần mềm máy tính thông qua môi trường mạng Internet, khách hàng không phải đến ngân hàng để thực hiện giao dịch và ngân hàng cũng không phải gặp khách hàng để hoàn thiện các giao dịch. Những ngân hàng này có lợi thế về sản phẩm với ứng dụng công nghệ cao, chi phí hoạt động thấp do không phải duy trì cơ sở hạ tầng cố định. Trong khi đó số người sử dụng smartphone ngày càng nhiều cho phép các ngân hàng phục vụ khách hàng một cách liên tục. Một số phương thức phát triển ngân hàng số điển hình như ứng dụng Trí tuệ nhân tạo, sự thâm nhập của các công ty công nghệ lớn trong cung ứng dịch vụ ngân hàng (Big Tech), chuyển đổi ngân hàng lõi (Core banking), công nghệ số hóa tài 167 Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG sản (digital assets). Mặc dù hiện nay ở Việt Nam chưa có một ngân hàng nào hoạt động hoàn toàn dựa trên nền tảng số nhưng điều đó không có nghĩa là không xảy ra. Thậm chí mô hình ngân hàng số sẽ phát triển nhanh chóng bởi tính ứng dụng công nghệ ngày càng phát triển. Việt Nam hiện đứng vị trí thứ 12 trong top 20 quốc gia có dân số sử dụng Internet nhiều nhất thế giới, trong đó 62 ...