Một số vấn đề về kiểm tra tính đại diện của mẫu

Bài viết trình bày những vấn đề chọn mẫu cần quán triệt trong điều tra chọn mẫu; suy nghĩ về kiểm tra tính đa dạng đại diện trong quá trình xây dựng mẫu. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số vấn đề về kiểm tra tính đại diện của mẫuMét sè vÊn ®Ò vÒ kiÓm tra tÝnh ®¹i diÖn cña mÉu Ph¹m S¬n ViÖn Khoa häc Thèng kª HiÖn nay trong c«ng t¸c thèng kª - Quy m« cña tæng thÓ (ký hiÖu lµ N) vµph−¬ng ph¸p ®iÒu tra chän mÉu ®ang ®−îc ng−êi ta còng chøng minh ®−îc r»ng cì mÉu¸p dông kh¸ phæ biÕn vµ ®· ®¸p øng ®−îc tû lÖ thuËn víi quy m« tæng thÓ.phÇn nµo nhu cÇu cña c¸c c¬ quan qu¶n lý, - Møc ®é phøc t¹p cña hiÖn t−îngho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch còng nh− c¸c c¬ nghiªn cøu ®−îc ®o b»ng ®é lÖch chuÈn (s)quan nghiªn cøu. Tuy nhiªn mét vÊn ®Ò bøc hoÆc ph−¬ng sai (  ) cña chØ tiªu dïng lµmxóc ®Æt ra lµ: mÉu ®−îc chän cã tÝnh ®¹i diÖn c¨n cø x¸c ®Þnh cì mÉu.®Õn ®©u. Th−êng c©u hái nµy sau khi kÕtthóc ®iÒu tra míi ®−îc c«ng bè, thËm chÝ - Møc ®é sai sè cho phÐp (ký hiÖu lµ  ).nhiÒu cuéc ®iÒu tra do ngµnh Thèng kª tiÕn - X¸c suÊt tin cËy (hÖ sè tin cËy - kýhµnh còng kh«ng ®¸nh gi¸ ph¹m vi sai sè. hiÖu lµ t).Do vËy mét vÊn ®Ò ®Æt ra lµ b»ng c¸ch nµo Mét c¸ch tæng qu¸t, cì mÉu ®−îc x¸c®Ó tr¶ lêi hay nãi mét c¸ch kh¸c chóng ta ®Þnh theo c«ng thøc:kh¼ng ®Þnh víi c¸c ®¬n vÞ tiÕn hµnh ®iÒu trachän mÉu r»ng “MÉu ®−îc chän cã kh¶ n¨ng n = f(P, N,  ,  , t) (1)®¸p øng ®−îc yªu cÇu ®Æt ra”. Víi môc ®Ých Trong c¸c gi¸o tr×nh lý thuyÕt thèng kª,®ã, bµi viÕt sÏ tr×nh bÇy mét sè suy nghÜ vÒ hoÆc lý thuyÕt ®iÒu tra chän mÉu ®· ®−a rakiÓm tra tÝnh ®¹i diÖn trong qu¸ tr×nh x©y nhiÒu c«ng thøc tÝnh cì mÉu cô thÓ (xem [1],dùng mÉu. [2], [3]) ®Ó cho c¸n bé thùc hµnh nghiªn cøuI. Nh÷ng vÊn ®Ò chän mÉu cÇn qu¸n triÖt øng dông. ë ®©y, sÏ ph©n tÝch kü vÒ b¶ntrong ®iÒu tra chän mÉu chÊt cña cì mÉu (n) ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc (1).1. X¸c ®Þnh cì mÉu a. Khèi l−îng mÉu chØ lμ mét −íc l−îng Trong lý thuyÕt ®iÒu tra chän mÉu ®·®Þnh ra nhiÒu c«ng thøc x¸c ®Þnh cì mÉu cho Chóng ta biÕt r»ng, ®Ó x¸c ®Þnh cì mÉuc¸c h×nh thøc tæ chøc chän mÉu kh¸c nhau cho mét cuéc ®iÒu tra chän mÉu cô thÓ cÇnnh−: chän gi¶n ®¬n kh«ng hoµn l¹i, chän ph¶i cã th«ng tin tiªn nghiÖm vÒ 5 yÕu tègi¶n ®¬n cã hoµn l¹i, chän x¸c suÊt ®Òu, trªn, trong ®ã chØ cã l−îc ®å chän lµ t−¬ngchän x¸c suÊt kh«ng ®Òu, chän hÖ thèng, ®èi æn ®Þnh vµ tuú thuéc vµo ng−êi thiÕt kÕchän ph©n tæ, chän c¶ khèi… Dï chän theo mÉu, 4 yÕu tè cßn l¹i suy cho cïng chØ lµh×nh thøc nµo, th× cì mÉu (n) ®Òu phô thuéc nh÷ng −íc l−îng.vµo c¸c yÕu tè sau: Tr−íc hÕt, ®é lÖch chuÈn hay ph−¬ng - L−îc ®å chän (ký hiÖu lµ P) sai cña tæng thÓ hÇu nh− kh«ng cã vµ phÇn nhiÒu “vay m−în” cña cuéc ®iÒu tra tr−íc Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 5/2005 - Trang 3hoÆc c¸c cuéc ®iÒu tra t−¬ng tù. Trong ®−a vµo x¸c ®Þnh cì mÉu. C¸ch lµm nµy,tr−êng hîp kh«ng cã nh÷ng ph−¬ng sai cã míi kh¾c phôc ®−îc mét phÇn bµi to¸n nªus½n, c¬ quan tiÕn hµnh thiÕt kÕ mÉu th−êng ra, bëi lÏ nã thùc ra còng chØ tèi −u theo méttæ chøc ®iÒu tra nhá ®Ó −íc l−îng ph−¬ng chØ tiªu, chø ch−a ph¶i lµ tèi −u cho nhiÒusai (  ). TiÕp ®Õn, ph¹m vi sai sè (  ), chØ chØ tiªu.®−a ra møc. Ch¼ng h¹n, trong ®iÒu tra n¨ng Tõ mét sè ®iÓm tr×nh bÇy trªn, chóng tasuÊt lóa ng−êi ta quy ®Þnh møc sai sè dÔ dµng thÊy r»ng, dï cã dïng bÊt cø c«ngkho¶ng 0,2 – 0,3 tÊn/ha. thøc x¸c ®Þnh cì mÉu nµo vµ víi c«ng søc YÕu tè ®é tin cËy (t), còng ®−îc x¸c bá ra nhiÒu bao nhiªu th× kÕt qu¶ còng chØ lµ®Þnh tuú theo tÝnh chÊt cña tõng cuéc ®iÒu −íc l−îng ®Ó c¸c c¬ quan tæ chøc ®iÒu tratra vµ cuèi cïng quy m« cña tæng thÓ cµng chän mÉu tham kh¶o vµ cã quyÕt ®Þnh phïkhã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c mµ chØ lµ con sè “−íc hîp. Còng v× lÏ ®ã, trªn thùc tÕ ng−êi ta c¨nl−îng”. Do hÇu hÕt “®Çu vµo” ®−a vµo c«ng cø vµo tiÒm lùc tµi chÝnh vµ yªu cÇu cÇn ®¸pthøc (1) ®Òu lµ −íc l−îng, nªn ®Çu ra (cì øng ®Ó chän cì mÉu cho phï hîp.mÉu n) còng ...