Một số vấn đề xã hội trong giáo dục phổ thông ở đô thị hiện nay: Qua khảo sát tại Đà Nẵng, Nam Định và Hải Phòng - Trịnh Duy Luân

Bài viết "Một số vấn đề xã hội trong giáo dục phổ thông ở đô thị hiện nay: Qua khảo sát tại Đà Nẵng, Nam Định và Hải Phòng" đề cập đến những vấn đề khó khăn, trở ngại, những vấn đề và thách thức có liên quan đến chất lượng và hiệu quả của lĩnh vực giáo dục phổ thông tại các thành phố Đà Nẵng, Nam Định và Hải Phòng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số vấn đề xã hội trong giáo dục phổ thông ở đô thị hiện nay: Qua khảo sát tại Đà Nẵng, Nam Định và Hải Phòng - Trịnh Duy Luân52 X· héi häc thùc nghiÖm X· héi häc sè 3 (91), 2005Mét sè vÊn ®Ò x· héitrong gi¸o dôc phæ th«ng ë ®« thÞ hiÖn nay∗(Qua kh¶o s¸t t¹i §µ N½ng, Nam §Þnh vµ H¶i Phßng) TrÞnh Duy Lu©n Giíi thiÖu §¶ng vµ Nhµ n−íc lu«n coi ph¸t triÓn gi¸o dôc lµ quèc s¸ch hµng ®Çu. Trongt×nh h×nh cña nÒn gi¸o dôc hiÖn nay, nhiÖm vô träng t©m ®−îc ®Æt ra lµ n©ng caochÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ cña gi¸o dôc, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi trong gi¸o dôc. ChiÕn l−îc ph¸t triÓn gi¸o dôc 2001-2010 ®· nªu mét sè chØ tiªu cô thÓ, trong®ã, phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2005, 50% sè tØnh thµnh sÏ ®¹t chuÈn phæ cËp Trung häc c¬ së®Ó ®Õn n¨m 2010, phæ cËp trong c¶ n−íc. T¨ng tû lÖ häc sinh trong ®é tuæi vµo Trunghäc phæ th«ng tõ 38% n¨m 2000 lªn 45% n¨m 2005 vµ 50% vµo n¨m 2010. C¸c thµnh phè lµ ®Þa bµn cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n so víi n«ng th«ntrong lÜnh vùc nµy. Tuy nhiªn, trong bèi c¶nh kinh tÕ thÞ tr−êng, hÖ thèng gi¸o dôcphæ th«ng ë c¸c ®« thÞ còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng ¶nh h−ëng ®a d¹ng vµ phøc t¹p.KÕt qu¶ kh¶o s¸t ë c¸c thµnh phè Nam §Þnh, H¶i Phßng, §µ N½ng cho thÊy nhiÒuvÊn ®Ò ®ang ®−îc ®Æt ra trong lÜnh vùc gi¸o dôc phæ th«ng vµ cÇn cã c¸c gi¶i ph¸pkÞp thêi. Bµi viÕt chñ yÕu ®Ò cËp ®Õn nh÷ng khã kh¨n, trë ng¹i, nh÷ng vÊn ®Ò vµ th¸ch thøccã liªn quan ®Õn chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ cña lÜnh vùc gi¸o dôc phæ th«ng t¹i c¸c thµnh phènãi trªn, th«ng qua ý kiÕn ph¶n håi cña ng−êi d©n trªn 4 chñ ®Ò chÝnh sau ®©y: 1. Kh¶ n¨ng cña ng−êi d©n tiÕp cËn víi c¸c dÞch vô thuéc hÖ thèng gi¸o dôcphæ th«ng 2. TÝnh minh b¹ch xung quanh c¸c quyÒn sö dông dÞch vô cña ng−êi d©n 3. C¬ chÕ ph¶n håi, gãp ý kiÕn cña ng−êi d©n vÒ hiÖu qu¶ vµ chÊt l−îng cñagi¸o dôc 4. Møc ®é hµi lßng cña ng−êi d©n víi dÞch vô gi¸o dôc ë ®« thÞ hiÖn nay.∗ Bµi viÕt dùa trªn kÕt qu¶ kh¶o s¸t cña Ng©n hµng ThÕ giíi (víi sù tham gia t− vÊn trùc tiÕp cña t¸c gi¶), t¹i3 thµnh phè vÒ viÖc sö dông ThÎ b¸o c¸o cho c«ng t¸c qu¶n lý ®« thÞ trong c¸c lÜnh vùc gi¸o dôc, y tÕ vµhµnh chÝnh c«ng, ®−îc thùc hiÖn trong n¨m 2004. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn TrÞnh Duy Lu©n 53 1. Kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi hÖ thèng gi¸o dôc TrÎ em nghÌo tiÕp tôc chÞu nhiÒu thua thiÖt trong tiÕp cËn gi¸o dôcphæ th«ng Tû lÖ trÎ trong ®é tuæi ®ang ®i häc phæ th«ng lµ kh¸ cao ë c¸c ®« thÞ. ë bËcTiÓu häc vµ Trung häc c¬ së th−êng cã tõ 98-100% (riªng ë §µ N½ng chØ ®¹t 93,6%)trÎ em trong ®é tuæi ®ang ®i häc. Cßn ë bËc Trung häc phæ th«ng, tû lÖ nµy dao ®éngë møc 90% (ë §µ N½ng vµ H¶i Phßng) vµ 95,4% ë Nam §Þnh. Sù kh¸c biÖt gi÷a c¸cnhãm trÎ em thuéc c¸c hé gia ®×nh kh«ng nghÌo, nghÌo cã hé khÈu vµ nghÌo kh«nghé khÈu còng rÊt ®¸ng kÓ trong c¸c tû lÖ nµy, ®Æc biÖt lµ ë tû lÖ hé gia ®×nh cã trÎ emtrong ®é tuæi hiÖn kh«ng ®i häc. B¶ng 1: Tû lÖ % sè hé cã con tõ 6-18 tuæi kh«ng ®i häc Thµnh phè Kh¸ gi¶ NghÌo cã hé khÈu NghÌo kh«ng hé khÈu Chung §µ N½ng 8,7 17,5 27,6 10,1 Nam §Þnh 1,9 10,8 41,5 4,0 H¶i Phßng 7,3 16,3 ... 8,3 Nh÷ng sè liÖu trªn cho phÐp kh¼ng ®Þnh t×nh tr¹ng chung ë kh¾p n¬i, ngay c¶t¹i c¸c ®« thÞ lín lµ: trÎ em nghÌo, ®Æc biÖt lµ nghÌo kh«ng cã hé khÈu vÉn cßn cã Ýtc¬ héi tiÕp cËn gi¸o dôc phæ th«ng h¬n so víi trÎ em ë c¸c hé kh«ng nghÌo, nhÊt lµ ënh÷ng bËc häc cao. Trªn b×nh diÖn ph¸t triÓn x· héi, gi¸o dôc vèn ®−îc xem lµ mét kªnh quanträng ®Ó lµm gi¶m bít c¸c bÊt b×nh ®¼ng x· héi, song thùc tÕ cho thÊy c¸c bÊt b×nh®¼ng nµy cã thÓ sÏ ®−îc tiÕp tôc t¸i t¹o vµ mang tÝnh cÊu tróc nÕu nh− kh«ng cã c¸cgi¶i ph¸p chÝnh s¸ch can thiÖp vµ ®iÒu chØnh. CÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp gãpphÇn kh¾c phôc nh÷ng bÊt b×nh ®¼ng trong gi¸o dôc vµ c¸c lÜnh vùc kh¸c cã liªnquan gi÷a c¸c nhãm x· héi giµu - nghÌo. Trong sè trÎ hiÖn kh«ng ®i häc, cã kho¶ng mét nöa lµ bá häc gi÷a chõng.§¸ng l−u ý lµ lu«n cã mét bé phËn c¸c em ch−a bao giê ®Õn tr−êng. Tû lÖ nµy ë nhãmhé nghÌo kh«ng cã hé khÈu lµ 16,5% ë §µ N½ng vµ 7,6% ë H¶i Phßng. Cã 2 lý do chÝnh khiÕn sè trÎ nµy kh«ng ®i häc. Thø nhÊt lµ do trÎ häc kÐm vµkh«ng muèn ®i häc (37,0%). Thø hai lµ do häc phÝ cao, gia ®×nh kh«ng ®ñ tiÒn chi tr¶(32,0%), víi c¸c hé nghÌo, tû lÖ nµy lµ 41,6%. VÒ kh¶ n¨ng sè trÎ em nµy cã thÓ ®i häctrë l¹i, ý kiÕn cña ®¹i ®a sè gia ®×nh (86%) cho lµ “hÇu nh− kh«ng thÓ”. QuyÒn ®−îchäc tËp cña nhãm c¸c em nµy râ rµng ch−a ®−îc th ...