Một số xu hướng và thái độ của thanh niên Việt Nam với vấn đề việc làm - Vũ Mạnh Lợi

Vấn đề việc làm của thanh thiếu niên chẳng những là vấn đề được quan tâm hàng đầu mà còn là vấn đề quan trọng đối với các nhà hoạch định chính sách, những người thuê tuyển người lao động và giới nghiên cứu, mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết "Một số xu hướng và thái độ của thanh niên Việt Nam với vấn đề việc làm" dưới đây để hiểu hơn về vấn đề này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số xu hướng và thái độ của thanh niên Việt Nam với vấn đề việc làm - Vũ Mạnh LợiX· héi häc sè 3 (95), 2006 39 mét sè xu h−íng vµ th¸i ®é cña Thanh niªn ViÖt Nam víi vÊn ®Ò viÖc lµm Vò M¹nh Lîi VÊn ®Ò viÖc lµm cña thanh niªn ch¼ng nh÷ng lµ vÊn ®Ò cã tÇm −u tiªn hµng®Çu ®èi víi chÝnh thanh niªn vµ gia ®×nh hä, mµ cßn lµ vÊn ®Ò quan träng ®èi víi c¸cnhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, nh÷ng ng−êi (hay c¬ quan/tæ chøc) thuª tuyÓn lao ®éng,vµ giíi nghiªn cøu. Bµi viÕt nµy ph¸c häa mét sè khu«n mÉu vµ xu h−íng biÕn ®æichung vÒ viÖc lµm còng nh− th¸i ®é cña thanh niªn ®èi víi vÊn ®Ò viÖc lµm ë ViÖtNam hiÖn nay. Ph©n tÝch trong bµi dùa trªn nh÷ng nghiªn cøu ®−îc thùc hiÖn gÇn®©y ë ViÖt Nam vµ kh«ng cã tham väng bµn ®Õn mäi vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc lµmcña thanh niªn. Trong c¸c sè liÖu thèng kª chÝnh thøc vÒ lao ®éng vµ viÖc lµm ®−îc Tæng côcthèng kª hoÆc Bé Lao ®éng Th−¬ng Binh X· héi c«ng bè, cã rÊt Ýt sè liÖu ®−îc chiatheo giíi vµ tuæi. ViÖc lµm cña thanh niªn ®−îc nh¾c ®Õn chñ yÕu trong mét vµinghiªn cøu cô thÓ cã ph¹m vi hÑp h¬n. CÇn l−u ý r»ng nh÷ng nghiªn cøu kh¸c nhauph©n tÝch khÝa c¹nh viÖc lµm cña thanh niªn theo ®é tuæi kh¸c nhau, th−êng tõ 15-24 hoÆc tõ 15-25. Cã Ýt nghiªn cøu tËp trung vµo kho¶ng tuæi 15-30 hoÆc 15-34. §iÒunµy g©y khã kh¨n nhÊt ®Þnh cho viÖc ph©n tÝch khÝa c¹nh viÖc lµm cña thÕ hÖ thanhniªn sinh ra vµ lín lªn trong thêi kú §æi míi. 1. C¸c khu«n mÉu vµ xu h−íng chung §¹i héi §¶ng IX n¨m 2001 ®· ®Ò ra 4 −u tiªn trong vÊn ®Ò viÖc lµm vµ ph¸ttriÓn nguån nh©n lùc, bao gåm: - ChuyÓn h−íng c¬ cÊu lùc l−îng lao ®éng theo h−íng t¨ng lao ®éng phi n«ngnghiÖp vµ gi¶m lao ®éng n«ng nghiÖp xuèng d−íi 50% vµo n¨m 2010. - T¹o viÖc lµm vµ gi¶m t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp t¹i ®« thÞ xuèng d−íi 6% vµocuèi n¨m 2005; - T¨ng thêi gian lao ®éng n«ng nghiÖp lªn kho¶ng 80% vµo cuèi n¨m 2005; vµ - KhuyÕn khÝch ®µo t¹o nghÒ nh»m t¨ng tû lÖ c«ng nh©n cã tay nghÒ lªnkho¶ng 30% vµo cuèi n¨m 2005, vµ 40% vµo cuèi 2010. Nh÷ng −u tiªn nµy ph¶n ¸nh tÇm nh×n cña c¸c nhµ l·nh ®¹o ViÖt Nam, khinhËn ra nh÷ng ®iÓm yÕu cña lùc l−îng lao ®éng thÓ hiÖn ë c¬ cÊu cña lùc l−îng lao ®éngch−a phï hîp víi ®ßi hái cña hiÖn ®¹i hãa, thiÕu viÖc lµm vµ thiÕu kü n¨ng nghÒ nghiÖp. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn40 Mét sè xu h−íng vµ th¸i ®é cña thanh niªn ViÖt Nam víi vÊn ®Ò viÖc lµm C¬ cÊu lùc l−îng lao ®éng chËm thay ®æi B¸o c¸o §éng th¸i vµ thùc tr¹ng kinh tÕ x· héi 2001-2005 (Tæng côc Thèng kª,2006) ®· chØ ra nh÷ng tiÕn bé cßn chËm ch¹p ë khÝa c¹nh nµy. Trong kho¶ng thêi giantõ 1996 ®Õn 2005, tû lÖ lao ®éng n«ng-l©m-ng− nghiÖp trong lùc l−îng lao ®éng gi¶mtõ 69% n¨m 1996 xuèng cßn 57% n¨m 2005. Tû lÖ lao ®éng c«ng nghiÖp vµ x©y dùngt¨ng chËm tõ 11% n¨m 1996 lªn 18% n¨m 2005, vµ tû lÖ lao ®éng dÞch vô còng chØt¨ng tõ 20% n¨m 1996 lªn 25% n¨m 2005. Vµo n¨m 2005, lùc l−îng lao ®éng ViÖtNam phÇn lín vÉn lµ lao ®éng n«ng nghiÖp. Kh«ng cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ tõ n¨m2001 trong c¬ cÊu lao ®éng chia theo khu vùc nhµ n−íc, ngoµi nhµ n−íc, vµ khu vùc cãvèn ®Çu t− n−íc ngoµi. GÇn 90% lùc l−îng lao ®éng ®ang lµm viÖc trong khu vùc phinhµ n−íc. Khu vùc nhµ n−íc chØ chiÕm kho¶ng 10% lao ®éng, vµ khu vùc cã vèn ®Çu t−n−íc ngoµi chØ chiÕm 1,6% lao ®éng trong n¨m 2005 (Tæng côc Thèng kª, 2006). N¨m 2004 Bé Y tÕ phèi hîp víi Tæng côc Thèng kª tiÕn hµnh cuéc §iÒu tra quècgia vÒ VÞ thµnh niªn vµ thanh niªn ViÖt Nam, gäi t¾t lµ SAVY (Bé Y tÕ, Tæng côc Thèngkª, UNICEF, WHO 2005). Sè liÖu cña SAVY cho mét h×nh dung cô thÓ h¬n vÒ c¬ cÊu lao®éng thanh niªn. BiÓu d−íi ®©y cho thÊy ®¹i ®a sè thanh niªn tù lµm viÖc, hoÆc lµm choc¸c hé s¶n xuÊt kinh doanh nhá. Doanh nghiÖp nhµ n−íc vµ t− nh©n míi thu hót ®−îcch−a ®Õn 10% lùc l−îng lao ®éng thanh niªn. N÷ thanh niªn cã tû lÖ tham gia lao ®éngcao h¬n nam thanh niªn trong hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc, ngo¹i trõ trong khu vùc hé kinhdoanh s¶n xuÊt nhá vµ c¸c ngµnh kh¸c. §iÒu nµy cho thÊy sù t¸ch biÖt theo giíi trongthanh niªn gi÷a c¸c khu vùc ®−îc nªu trong biÓu d−íi ®©y kh«ng lín. BiÓu 1: Thanh niên có việc làm được trả lương theo lĩnh vực và giới tính (SAVY 2004) 45 39 40 35 32 30 24 25 21 % 20 15 13 15 10 10 8 6 7 5 5 3 2 4 1 0 ...