Mười vạn câu hỏi vì sao Hóa học, phần 3.

Răng được bảo vệ bởi lớp men cứng, dày khoảng 2mm. Lớp men này là hợp chất Ca5(PO4)3OH và được tạo thành bằng phản ứng. Quá trình tạo lớp men này là sự bảo vệ tự nhiên của con người chống lại bệnh sâu răng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mười vạn câu hỏi vì sao Hóa học, phần 3.Mười vạn câu hỏi vì sao Hóa học, phần 3.8. pH và sự sâu răng liên quan với nhau như thế nào ?- Răng được bảo vệ bởi lớp men cứng, dày khoảng 2mm.Lớp men này là hợp chất Ca5(PO4)3OH và được tạo thànhbằng phản ứng:Quá trình tạo lớp men này là sự bảo vệ tự nhiên của conngười chống lại bệnh sâu răng.- Sau bữa ăn, vi khuẩn trong miệng tấn công các thức ăncòn lưu lại trên men răng tạo thành các axit hữu cơ như axitaxetic, axit lactic. Thức ăn với hàm lượng đường cao tạođiều kiện tốt nhất cho việc sản sinh ra các axit đó.Lượng axit trong miệng tăng, pH giảm, làm cho phản ứngsau xảy ra:Khi nồng độ OH- giảm, theo nguyên lí Le Charterlier, cânbằng (1) chuyển dịch theo chiều nghịch và men răng bịmòn, tạo điều kiện cho sâu răng phát triển.- Biện pháp tốt nhất phòng sâu răng là ăn thức ăn ít chua,ít đường, đánh răng sau khi ăn. Người ta thường trộn vàothuốc đánh răng NaF hay SnF2 vì ion F- tạo điều kiện chophản ứng sau xảy ra.Hợp chất Ca5(PO4)3F trong men răng sẽ thay thế một phầnCa5(PO4)3OH.Để có răng chắc khỏe, bạn nhớ đánh răng ngay sau khiăn nhé !- Trước đây, ở nước ta một số người có thói quen ăn trầu làtốt cho việc tạo men răng theo phản ứng (1), vì trong miếngtrầu có vôi tôi Ca(OH)2 chứa Ca2+ và OH- làm cho cân bằng(1) chuyển dịch theo chiều thuận. Như vậy ăn trầu sẽ gópphần bảo vệ men răng. Thói quen ăn trầu tốt cho men răng9. Vai trò của vitamin C đối với sức khỏe con ngườia) Giới thiệuAxit ascorbic (còn được gọi là vitamin C) được tìm thấynhiều nhất trong trái cây và là chất dinh dưỡng rất cần thiếtcho sự sống của sinh vật. Ở lĩnh vực hóa sinh, nó là chấtchống oxi hóa, tham gia vào các quá trình tổng hợp enzim,tăng sức đề kháng, phục hồi sức khỏe, đặc biệt ngăn ngừabệnh scurvy ở người. Axit ascorbic còn được dùng làm chấtbảo quản thực phẩm và làm hương vị cho một số loại nướcuống. Lượng vitamin C có trong nhiều loại trái cây: trong100g ớt đỏ có 1900mg, trong đu đủ, dâu, cam, chanh có từ40-60mg.Các loại trái cây có vị chua thường chứa nhiều vitaminCb) Thông tin tổng quát- Tên theo IUPAC: 2-oxo-L-threo-hexono-1,4- lactone-2,3-enediol- Tên thông thường: axit ascorbic, vitamin C- Công thức phân tử: C6H8O6- Công thức cấu tạo:- Khối lượng phân tử: 176,13 g/mol- Có dạng: bột màu trắng đến vàng nhạt (khan)- Nhiệt độ nóng chảy: 193oC (phân hủy)- Khả năng hòa tan trong nước: caoc) Tính chấtDù trong CTCT không có nhóm –COOH nhưng vitamin Cvẫn có tính axit. Nó có tính chất hóa học tương tự các axitthông thường, có khả năng bị oxi hóa và bị phân hủy thànhCO2 và nước ở 193oC.d) Lịch sử tìm ra- Vào thế kỷ 15, 16, trong cuộc phát kiến địa lý của cácnước châu Âu, những nhà thám hiểm luôn thấy thủy thủcủa họ phải chết vì căn bệnh kỳ lạ với triệu chứng mệt mỏi,đau khớp, chảy máu nướu,… Đó là bệnh Scurvy (hayScorbut).- Mãi đến năm 1774, James Lind, bác sĩ hàng hải quý tộcAnh, đã phát hiện ăn trái cây sẽ phòng tránh được bệnhscurvy. Ông cho rằng những người thủy thủ đi biển chỉ tiếpxúc những món ăn khô, mặn, ít ăn trái cây đã dẫn đến cănbệnh trên. Kinh nghiệm của Lind đã cứu sống rất nhiềuthủy thủ trong những chuyến hành trình bằng đường biểnsau này.Bác sĩ James Lind đã phát hiện ăn trái cây (có chứavitamin C) sẽ phòng tránh được bệnh scurvy- Người đã nghiên cứu kỹ về vitamin C là Albert Szent-Györgyi (1893-1986) gốc Hungary và ông được trao giảiNobel y học năm 1937 về công lao trên. Cũng vào năm đó,giải Nobel hóa học được trao cho Walter Norman Haworth,người Anh, tổng hợp thành công vitamin C. Tuy nhiên, quytrình tổng hợp vitamin C lại có tên là Tadeus Reichstein,người cũng tổng hợp thành công vitamin C cùng lúc vớiHaworth (2 người tìm ra cách tổng hợp hoàn toàn độc lập).Điều này sẽ làm cho giá thành vitamin C rẻ hơn rất nhiều,vì trước đây vitamin này được chiết ra từ trái cây bằngphương pháp khá phức tạp.Hiện nay, vitamin C không còn lạ với mọi người. Từ tráicây cho đến nước uống, từ viên thuốc cho đến kẹo ngậm,đều có sự hiện diện của nó.e) Tầm quan trọng của vitamin C đối với sức khỏe conngười• Kìm hãm sự lão hoá của tế bào: nhờ phản ứng chống oxyhoá mà vitamin C ngăn chặn ảnh hưởng xấu của các gốc tựdo, hơn nữa nó có phản ứng tái sinh mà vitamin E – cũng làmột chất chống oxy hoá – không có.• Kích thích sự bảo vệ các mô: chức năng đặc trưng riêngcủa viamin C là vai trò quan trọng trong quá trình hìnhthành collagen, một protein quan trọng đối với sự tạo thànhvà bảo vệ các mô như da, sụn, mạch máu, xương và răng.• Kích thích nhanh sự liền sẹo: do vai trò trong việc bảo vệcác mô mà vitamin C cũng đóng vai trò trong quá trình liềnseo.• Ngăn ngừa ung thư: kết hợp với vitamin E tạo thành nhântố quan trọng làm chậm quá trình phát bệnh của một sốbênh ung thư (vòm miệng, dạ dày.v.v…)• Tăng cường khả năng chống nhiễm khuẩn: kích thích tổnghợp nên interferon – chất ngăn chặn sự xâm nhập của vikhu ...