Mười vạn câu hỏi vì sao Hóa học, phần 9

Các nhà khoa học Mỹ khẳng định cảnh sát có thể phát hiện dấu vết của heroin, cocaine, cần sa và thậm chí thuốc nổ trên một dấu vân tay. Một nhóm chuyên gia tại đại học Purdue, West Lafayette, bang Indiana (Mỹ) đã sử dụng một kỹ thuật có tên DESI (desorption electrospray ionization), theo đó người ta phun một hợp chất hóa học hòa tan lên bề mặt dấu vân tay rồi phân tích các giọt dung dịch nằm rải rác trên dấu vân bằng phương pháp quang phổ học....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mười vạn câu hỏi vì sao Hóa học, phần 9 Mười vạn câu hỏi vì sao Hóa học, phần 919. Phát hiện thuốc nổ và ma túy từ… vân tayCác nhà khoa học Mỹ khẳng định cảnh sát có thể phát hiệndấu vết của heroin, cocaine, cần sa và thậm chí thuốc nổtrên một dấu vân tay.Một nhóm chuyên gia tại đại học Purdue, West Lafayette,bang Indiana (Mỹ) đã sử dụng một kỹ thuật có tên DESI(desorption electrospray ionization), theo đó người ta phunmột hợp chất hóa học hòa tan lên bề mặt dấu vân tay rồiphân tích các giọt dung dịch nằm rải rác trên dấu vân bằngphương pháp quang phổ học.Theo giáo sư Graham Cooks, trưởng nhóm nghiên cứu, kỹthuật này cung cấp “một hình ảnh về mặt hóa chất” của vântay với độ phân giải cao hơn những kỹ thuật khác, đồngthời có khả năng phân tích một lượng vật chất có khốilượng khoảng một phần tỷ gram.A: Hình ảnh một dấu vân tay có cocaine để lại trên kính. B:Hình ảnh (A) sau khi phân tích bằng kỹ thuật DESI trên Cocaine được thể hiện bằng cáchmàn hình máy tính.chấm đỏ.C: Một ngón tay tẩm mực rồi đè lên giấy.D: Hình ảnh của ngón tay (C) trên màn hình máy tính nhờkỹ thuật DESI.“Những hợp chất phân tử trên vân tay của một người có thểcho chúng ta biết những chất mà chủ của nó vừa mới tiếpxúc”, Graham phát biểu.Theo cách này, các nhà nghiên cứu có thể phát hiện mọidấu vết tinh vi nhất của các hợp chất – được thể hiện bởicác chấm trên bản in – trên vân tay. Nó có thể phát hiệnmột phần tỷ gram các chất ma túy và các hợp chất từ thuốcnổ. Kỹ thuật DESI cũng rất hữu ích trong việc nhận dạngcác chất chuyển hóa và nhiều hợp chất khác từ mồ hôi màngón tay tiết ra. Sự tồn tại của những hợp chất như vậy cóthể giúp các nhà khoa học biết những quá trình đang xảy rabên trong cơ thể.Hiện nay, nhóm nghiên cứu cũng đang tiến hành thửnghiệm để xem liệu DESI có thể thay thế các phương phápthử máu và nước tiểu dành cho vận động viên hay không.20. Giải Nobel hóa học 2008Ngày 8.10, Học viện Hàn lâm Thụy Điển thông báo traogiải Nobel hoá học 2008 cho nhà khoa học Nhật BảnOsamu Shimomura và hai đồng nghiệp người Mỹ MartinChalfie và Roger Tsien nhờ những nghiên cứu và phát triểnprotein huỳnh quang xanh (GFP) vốn lần đầu tiên đượcphát hiện trên loài sứa Aequorea năm 1962.Giải Nobel hoá học 2008 đã tôn vinh sự phát hiện khởi đầuvề GFP và hàng loạt các phát triển quan trọng dẫn đến việcsử dụng nó như một công cụ thí nghiệm trong sinh học.“GFP đã trở thành một trong những công cụ quan trọngnhất được sử dụng trong ngành sinh học đương đại. Với sựtrợ giúp của GFP, các nhà nghiên cứu đã phát triển cácphương pháp để xem xét những quá trình mà trước khôngthấy được, như sự phát triển của các tế bào thần kinh trongnão hoặc cách thức lan truyền của tế bào ung thư” – thôngcáo của Viện Hàn Lâm Thụy Điển cho hay.Nhà khoa học Shimomura đã góp công đầu tiên khi táchđược GFP từ một con sứa bắt ở ngoài khơi phía tây BắcMỹ, và phát hiện ra nó phát huỳnh quang xanh dưới ánhsáng cực tím.Nhà khoa học Nhật Bản Osamu Shimomura và loài sứaAequoreaĐến thập niên 1990, Chalfie đã chứng minh giá trị của GFPnhư một chất phát sinh dạ quang, trong lúc nhà khoa họcTsien đóng góp kiến thức mở rộng sự hiểu biết chung vềcách GFP phát huỳnh quang. Nhà hóa học người Mĩ Martin Chalfie và Roger TsienNghiên cứu của họ đã giúp các nhà khoa học triển khai mộtsố nghiên cứu sinh học khác tại cùng thời điểm. Các nhànghiên cứu có thể sử dụng GFP để lần theo dấu vết nhữngtế bào thần kinh phá huỷ do bệnh alzheimer, hoặc xem cáchtế bào beta sản sinh insulin được tạo thành như thế nàotrong tuyến tuỵ của một phôi thai đang phát triển.Trong những năm gần đây, những nhà khoa học đoạt giảiNobel hoá học thường đến từ Mỹ và Nhật, trong đó NhậtBản đã có giải thưởng danh giá này những năm 2000 –2001 – 2002. Còn các nhà khoa học Mỹ chưa thiếu vắnglần nào trong danh sách này suốt từ năm 1992-2006.21. Một ô trống trong bảng tuần hoàn đã có chủHiệp hội Hoá học Cơ bản và Ứng dụng quốc tế (IUPAC) đãchính thức công nhận sự ra đời của nguyên tố 112 trongcông văn gửi tới nhóm các nhà khoa học do giáo sư SigurdHofmann lãnh đạo, đồng thời đề nghị họ nhanh chóng đặttên cho đứa con tinh thần của mình.Vị trí của nguyên tố 112 trong bảng tuần hoàn nguyêntốKhác với đa số các nguyên tố nhân tạo trước đó thườngđược tạo thành tại các máy gia tốc nổi tiếng thế giới củaMỹ và Nga, gần đây, một loạt nguyên tố mới được pháthiện ở GSI (Trung tâm nghiên cứu ion nặng), thành phốDarmstadt, CHLB Đức. Đây là trung tâm thứ ba của thếgiới có máy gia tốc hạt nhân cực mạnh và đang vươn lênngang hàng với hai bậc “đàn anh” có tuổi đời cao hơnnhiều.“Chú bé” này sẽ là thành viên nặng nhất trong bảng tuầnhoàn được chính thức công nhận, nặng hơn nguyên tố đứngđầu bảng là hidro đến 277 lần. Khoảng 6 tháng sau, IUPACsẽ ra quyết định thông qua đề nghị đặt tên của các nhà khoahọc Đức và nguyên tố mới 112 sẽ có tên chính thức.Giáo sư Sigurd Hofmann phát biểu: “C ...