Nấm mốc (nấm sợi)

Nấm mốc cũng thuộc nhóm vi nấm, có kích thước hiển vi. Khác với nấm men, không phải là những tế bào riêng biệt mà là một hệ sợi phức tạp, đa bào có màu sắc phong phú. 1. Hình thái và kích thước Nấm mốc có cấu tạo hình sợi phân nhánh, tạo thành một hệ sợi chằng chịt phát triển rất nhanh gọi là khuẩn ti thể hay hệ sợi nấm. Chiều ngang của khuẩn ti thay đổi từ 3 - 10 mm. Nấm mốc cũng có 2 loại khuẩn ti: khuẩn ti khí sinh mọc trên...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nấm mốc (nấm sợi) Nấm mốc (nấm sợi)Nấm mốc cũng thuộc nhóm vi nấm, cókích thước hiển vi. Khác với nấm men, khôngphải là những tế bào riêng biệt mà là một hệsợi phức tạp, đa bào có màu sắc phong phú.1. Hình thái và kích thướcNấm mốc có cấu tạo hình sợi phân nhánh, tạothành một hệ sợi chằng chịt phát triển rấtnhanh gọi là khuẩn ti thể hay hệ sợi nấm.Chiều ngang của khuẩn ti thay đổi từ 3 - 10mm. Nấm mốc cũng có 2 loại khuẩn ti: khuẩnti khí sinh mọc trên bề mặt môi trường, từ đâysinh ra những cơ quan sinh sản. Khuẩn ti cơchất mọc sâu vào môi trường.Khuẩn lạc của nấm mốc cũng có nhiềumàu sắc như khuẩn lạc xạ khuẩn. Khuẩnlạc nấm mốc khác với xạ khuẩn ở chỗ nó pháttriển nhanh hơn, thường to hơn khuẩn lạc xạkhuẩn nhiều lần. Dạng xốp hơn do kích thướckhuẩn ti to hơn. Thường thì mỗi khuẩn lạc sau3 ngày phát triển có kích thước 5 - 10 mm,trong khi đó khuẩn lạc xạ khuẩn chỉ khoảng0,5 - 2 mm.Một số dạng khuẩn lạc nấm (theo Samson và ctv., 1995)2. Cấu tạo tế bàoCũng như nấm men, nấm mốc có cấu tạo tếbào điển hình như ở sinh vật bậc cao. Thànhphần hoá học và chức năng của các cấu trúcnày cũng tương tự như ở nấm men. Điều saikhác cơ bản giữa nấm mốc và nấm men là ởtổ chức tế bào.Nấm men chỉ là những tế bào riêng rẽhoặc xếp với nhau theo kiểu cây xươngrồng. Nấm mốc có tổ chức tế bào phức tạphơn, trừ một số nấm mốc bậc thấp có cấu tạođơn bào phân nhánh. Ở những nấm mốc bậcthấp này, cơ thể là một hệ sợi nhiều nhânkhông có vách ngăn.Cấu tạo tế bào đỉnh sợi nấm Fusarium (theoHoward R J & Heist J R., 1979) (Chú thích:MT: vi ống, M: ty thể, SC: bộ Golgi, V:bọng(túi) đỉnh, P: màng sinh chất 4 lớp)Đa số nấm mốc có cấu tạo đa bào, tạo thànhnhững tổ chức khác nhau như sợi khí sinh,sợi cơ chất. Sợi cơ chất của nấm mốc khôngđơn giản như ở xạ khuẩn mà phức tạp hơn.Có những loài có sợi cơ chất giống như rễchùm ở thực vật gọi là rễ giả, ví dụ như ởAspergillus niger. Ở những loài nấm mốc kýsinh trên thực vật, sợi cơ chất tạo thànhnhững cấu trúc đặc biệt gọi là vòi hút.Ở một số loài nấm mốc, các sợi nấm nối vớinhau thông qua các cầu nối, các cầu nối hìnhthành giữa các sợi nằm gần nhau gọi là sựhợp nối do có hiện tượng 2 khối nguyên sinhchất trộn lẫn với nhau. Đó có thể là một hìnhthức lai dinh dưỡng.Một số loài nấm mốc có cấu tạo gần giống môthực vật gọi là mô giả. Đó là các tổ chức sợixốp gồm các sợi nấm xếp song song với nhautạo thành một tổ chức sợi xốp. Ngoài tổ chứcsợi xốp còn có tổ chức màng mỏng giả gầngiống như màng mỏng ở thực vật bậc cao.Chúng gồm những tế bào có kích thước xấp xỉnhau hình bầu dục, xếp lại với nhau. Hai tổchức trên có ở thể đệm và hạch nấm. Thểđệm cấu tạo bởi nhiều khuẩn ti kết lại vớinhau, từ đó sinh ra các cơ quan sinh sản củanấm mốc. Hạch nấm thường có hình trònhoặc hình bầu dục không đều, kích thước tuỳtheo loài, từ dưới 1 mm đến vài cm. Đặc biệtcó loài có kích thước hạch nấm tới vài chụccm. Hạch nấm là một tổ chức giúp cho nấmsống qua những điều kiện ngoại cảnh bất lợi.Sợi nấm tồn tại trong hạch không phát triển.Khi gặp điều kiện thuận lợi hạch sẽ nảy mầmvà phát triển bình thường.