Nâng cao chất lượng hoạt động kiểm toán và năng lực cạnh tranh của các công ty kiểm toán Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế

Cùng với việc hoàn thiện hệ thống pháp luật phù hợp với điều kiện kinh tế VN và thông lệ quốc tế, nâng cao chất lượng dịch vụ, hiệu quả kiểm soát chất lượng (KSCL), tăng cường lợi thế cạnh tranh được xác định là vấn đề sống còn đối với việc tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp kiểm toán VN.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nâng cao chất lượng hoạt động kiểm toán và năng lực cạnh tranh của các công ty kiểm toán Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tếNghiên Cứu & Trao ĐổiNâng cao chất lượng hoạt độngkiểm toán và năng lực cạnh tranh củacác công ty kiểm toán Việt Namtrong quá trình hội nhập quốc tếPhan Văn DũngCùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, tại VN hoạt động kiểmtoán độc lập ( KTĐL) đã hình thành, phát triển và ngày càng trở thànhnhu cầu tất yếu đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, gópphần phát triển thị trường tài chính VN. Quá trình hội nhập quốc tế với định hướngmở cửa hoàn toàn thị trường dịch vụ kế toán, kiểm toán VN đã tạo nhiều cơ hội,đồng thời đặt ra thách thức đối với các doanh nghiệp kiểm toán (DNKT). Cùng vớiviệc hoàn thiện hệ thống pháp luật phù hợp với điều kiện kinh tế VN và thông lệquốc tế, nâng cao chất lượng dịch vụ, hiệu quả kiểm soát chất lượng (KSCL), tăngcường lợi thế cạnh tranh được xác định là vấn đề sống còn đối với việc tồn tại vàphát triển của các doanh nghiệp kiểm toán VN.Từ khóa: Kiểm toán, chất lượng kiểm toán, năng lực cạnh tranh, hội nhậpquốc tế.1. Giới thiệuĐể phục vụ sự nghiệp côngnghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước,thực hiện đường lối đổi mới kinh tếtheo cơ chế thị trường, mở cửa, hộinhập quốc tế, cần phải phát triển thịtrường tài chính tiền tệ nói chungvà thị trường dịch vụ kế toán, kiểmtoán nói riêng. Định hướng mở cửahoàn toàn thị trường dịch vụ kếtoán, kiểm toán VN giai đoạn 2010- 2020 đã tạo nhiều cơ hội phát triểnvà cũng đặt ra nhiều thách thức đốivới các DNKT, nguy cơ thu hẹpthị phần “chảy máu chất xám” củacác DNKT VN; nguy cơ về sự gianhập thị trường lao động VN củacác KTV người nước ngoài, việcmở cửa và hội nhập quốc tế lĩnhvực này sẽ tạo ra môi trường cạnhtranh rất gay gắt giữa các DNKTtrong nước với các doanh nghiệpnước ngoài đang và sẽ tham giavào thị trường VN.Thực tế hiện nay, năng lựccạnh tranh (NLCT) của các DNKTVN còn nhiều hạn chế quy mô thịtrường còn nhỏ, chưa tương xứngvới tiềm năng và tốc độ phát triểnnền kinh tế và hội nhập quốc tế;việc đa dạng hoá sản phẩm dịchvụ chưa được chú ý; chất lượngsản phẩm dịch vụ chưa tạo độ tincậy cao cho khách hàng; thị phầnthị trường phát triển chậm,...Thờigian qua có nhiều nghiên cứu vềchất lượng hoạt động và NLCTcủa DNKT, tuy nhiên chưa cónghiên cứu cho thấy về sự tác độngcủa các yếu tố chất lượng, mốiquan hệ giữa chất lượng hoạt độngkiểm toán và NLCT cũng như sựtác động của các nhân tố, các biệnpháp nhằm nâng cao chất lượnghoạt động kiểm toán đến việc tăngcường NLCT của doanh nghiệpthông qua nguồn năng lực độngcủa doanh nghiệp. Thực tế nàyđặt ra vấn đề có tính bức xúc về lýluận lẫn thực tiễn nhằm xác địnhmô hình tương quan giữa CLKTvà NLCT cùng tác động của việcnâng cao chất lượng đến việc tăngcường NLCT nhằm đạt được mụctiêu phát triển bền vững của DNKTtrong quá trình hội nhập quốc tế.2. Cơ sở lý thuyết về đề tàinghiên cứuNhằm đánh giá thực trạngvà đề xuất các giải pháp nhằmnâng cao, chất lượng hoạt độngvà năng lực cạnh tranh, cần thiếtphải thực hiện các cơ sở lý thuyếtvề quản trị chất lượng toàn diện,Số 17 (27) - Tháng 07-08/2014 PHÁT TRIỂN & HỘI NHẬP61Nghiên Cứu & Trao Đổilý thuyết về chiến lược cạnh tranhvà nhất là với những đặc diểmđặc trưng trong điều kiện VN,lý thuyết về nguồn lực doanhnghiệp và lý thuyết về năng lựcđộng có vai trò quan trọng. Thựctiễn đã chứng minh sự thànhcông của các lý thuyết này trongquá trình hoạt động kinh doanhcủa doanh nghiệp tại các nướcphát triển trên thế giới.2.1. Lý thuyết quản trị chất lượngtoàn diệnQuản trị chất lượng là một lĩnhvực được nghiên cứu từ rất sớmtrên thế giới và phát triển cùng vớinhịp độ tăng trưởng kinh tế và nhucầu xã hội. Những tư tưởng lớnvề KSCL đã được khởi nguồn từMỹ trong nửa đầu thế kỉ 20 và dầnđược phát triển ở các nước khácnhư Anh, Nhật thông qua nhữngchuyên gia đầu đàn như Walter A.Shewart, W. Edwards Deming,....Trên cơ sở đó, lý thuyết về chấtlượng đã được hình thành. Năm1960 W.Edward Deming đã đưara lý thuyết quản trị chất lượng, lýthuyết này đã được đánh giá caovà sử dụng rộng rãi trong khoa họcquản trị chất lượng.Quan điểm chủ đạo của lýthuyết này như sau: “Nếu mộtdoanh nghiệp muốn đảm bảo chấtlượng của sản phẩm, dịch vụ thìdoanh nghiệp đó phải đảm bảochất lượng của tất cả các giai đoạntừ thiết kế đến quá trình sản xuất,cung ứng dịch vụ và các dịch vụ đikèm khi đến tay khách hàng”.Điều này có nghĩa là mọi ngườivà mọi hoạt động trong doanhnghiệp đều có liên quan và ảnhhưởng đến chất lượng. Trên cơ sởlý thuyết này, trong suốt thập kỷqua, nhiều doanh nghiệp đã vậndụng mô hình quản lý chất lượngtoàn diện (Phan Thăng, 2009)62Ngành kiểm toán nói chungvà DNKT nói riêng là một loạihình hoạt động với đặc thù là sảnphẩm dịch vụ của “lòng tin”, đượcthực hiện theo các quy trình kiểmtoán nhất định và quy trình KSCLnghiêm ngặt. Điều này đã được thểhiện trong quy định ...