Năng lực giảm thiểu rủi ro thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu của học sinh trung học cơ sở huyện Sìn Hổ, tỉnh Lai Châu và huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum

Bài viết trình bày khảo sát thực trạng năng lực giảm thiểu rủi ro thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu của HS dân tộc thiểu số đang theo học cấp THCS tại các xã đặc biệt khó khăn ở huyện Sìn Hồ (tỉnh Lai Châu) và huyện Kon Plông (tỉnh Kon Tum) để làm căn cứ giúp cho chính quyền địa phương đề xuất những giải pháp nâng cao năng lực giảm thiểu rủi ro thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu cho HS là rất cần thiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Năng lực giảm thiểu rủi ro thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu của học sinh trung học cơ sở huyện Sìn Hổ, tỉnh Lai Châu và huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum NĂNG LỰC GIẢM THIỂU RỦI RO THIÊN TAI VÀ THÍCH ỨNG VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN SÌN HỔ, TỈNH LAI CHÂU VÀ HUYỆN KON PLÔNG, TỈNH KON TUM TÔ THỊ HỒNG NHUNG VŨ THỊ MAI HƯƠNGTóm tắt: Vận dụng phương pháp điều tra xã hội học, bài báo đã tiến hành khảo sát thực trạng nănglực giảm thiểu rủi ro thiên tai (RRTT) và thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH) của 238 học sinh(HS) cấp trung học cơ sở (THCS) ở hai huyện Sìn Hồ (tỉnh Lai Châu) và Kon Plông (tỉnh Kon Tum).Kết quả cho thấy, năng lực của HS còn rất hạn chế; điểm bình quân chỉ đạt 73,4 điểm, xếp ở mức“trung bình”; không có HS nào được đánh giá ở mức “tốt” trở lên, xếp loại “khá” chỉ có 15 HS (chiếm6,3%), có tới 32 HS (13,4%) xếp loại “kém”. Đại đa số còn lại (191 HS, chiếm tỉ lệ 80,3%) nằm ởthang điểm “trung bình”. Trong số ba khía cạnh để đánh giá năng lực (kiến thức, kĩ năng và thái độ),phần đánh giá về kiến thức xếp loại thấp nhất, ở mức “kém”. Kết quả nghiên cứu có thể hữu ích chocác địa phương trong việc lựa chọn những giải pháp phù hợp nhằm nâng cao năng lực giảm thiểuRRTT, thích ứng BĐKH cho HS.Từ khóa: năng lực, giảm thiểu rủi ro thiên tai, thích ứng BĐKH, Sìn Hồ, Kon Plông CAPACITY OF DISASTER RISK REDUCTION AND CLIMATE CHANGE ADAPTATION OF SECONDARY SCHOOL PUPILS IN SIN HO DISTRICT, LAI CHAU PROVINCE AND KON PLONG DISTRICT, KON TUM PROVINCEAbstract: Using the method of sociological investigation, the authors conducted a survey on thecurrent situation of disaster risk reduction and climate change adaptation capacity of 238 secondaryschool pupils in two districts of Sin Ho (Lai Chau) and Kon Plong (Kon Tum). The results show thattheir ability is still very limited. The average score is only 73.4 points, ranked at medium level. Nopupil is rated at good or higher, rated fairly good only 15 pupils, accounting for 6.3% and up to32 pupils (13.4%) were classified as less good level. The vast majority of the remaining (191/238pupils, accounting for 80.3%) are in the medium scale frame. It is worth noting that, out of the threedimensions of competency assessment including knowledge, skills and attitudes, the assessment ofknowledge is rated the lowest, at “less good” level. Research results can be useful for localities inchoosing appropriate solutions to improve pupils capacity to reduce disaster risk and adapt to climatechange.Keywords: capacity, disaster risk reduction, climate change adaptation, Sin Ho, Kon Plong 1. Đặt vấn đề thiên tai đã làm chết và mất tích gần 400 người, Ảnh hưởng của BĐKH, thiên tai ở Việt Nam bị thương hàng nghìn người, thiệt hại về kinh tếcó xu hướng gia tăng cả về tần suất, qui mô và khoảng 1,0 - 1,5% GDP [3].cường độ, đe dọa sự phát triển bền vững của đất Do vị trí địa lí và điều kiện địa hình, tạo nênnước. Trong 20 năm qua, bình quân mỗi năm, những đặc điểm khí hậu riêng biệt, dẫn tới sự 33 Tạp chí Nghiên cứu Địa lý nhân văn, số 1(40) - Tháng 3/2023hình thành các loại thiên tai khác nhau theo từng (tỉnh Kon Tum) để làm căn cứ giúp cho chínhvùng. Ở vùng núi, nơi có độ dốc lớn, địa chất quyền địa phương đề xuất những giải pháp nângyếu, xen kẹp, cường độ mưa lớn, thiên tai phổ cao năng lực giảm thiểu RRTT và thích ứngbiến và khốc liệt nhất là lũ quét/lũ bùn đá, trượt BĐKH cho HS là rất cần thiết.lở đất. Trong đó, các khu vực có nguy cơ tai biến 2. Cơ sở dữ liệu và phương pháp nghiên cứuthiên nhiên ở mức rất cao là Tây Bắc và Tây 2.1. Cơ sở dữ liệuNguyên [4]. Dữ liệu nghiên cứu được thu thập từ khảo sát Các loại thiên tai đặc thù ở vùng núi có xu thế thực trạng năng lực giảm thiểu RRTT và thíchgia tăng rất rõ rệt, gây thiệt hại nghiêm trọng về ứng BĐKH. Nội dung cụ thể gồm ba phần: kiếnngười và tài sản. Các đối tượng dễ bị tổn thương thức, kỹ năng và thái độ.là người già, phụ nữ, trẻ em. Trong đó, HS Đối tượng tham gia khảo sát là 238 HSTHCS tại các vùng khó khăn, vùng dân tộc thiểu THCS, trong đó: 138 HS của bốn trường THCSsố là đối tượng chịu tác động nặng nề. HS chưa huyện Sìn Hồ; 100 HS của bốn trường THCScó kinh nghiệm hay nói khác đi là còn thiếu kiế ...