Nghệ thuật xây dựng nhân vật trong Truyện dài viết cho tuổi mới lớn của Nguyễn Nhật Ánh

Truyện viết cho tuổi mới lớn của Nguyễn Nhật Ánh có vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện nhân cách, bồi dưỡng những phẩm chất đạo đức tốt đẹp cho các em. Bài viết sau đây sẽ tìm hiểu về nhệ thuật xây dựng nhân vật trong Truyện dài viết cho tuổi mới lớn của Nguyễn Nhật Ánh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghệ thuật xây dựng nhân vật trong Truyện dài viết cho tuổi mới lớn của Nguyễn Nhật Ánh NGHỆ THUẬT XÂY DỰNG NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN DÀI VIẾT CHO TUỔI MỚI LỚN CỦA NGUYỄN NHẬT ÁNH Nguyễn Thị Thanh Xuân 1 1. Khoa Sư phạm, Trường Đại học Thủ Dầu MộtTÓM TẮT Nguyễn Nhật Ánh là nhà văn quen thuộc và yêu thích của các em thiếu nhi và đặc biệt làlứa tuổi mới lớn, cùng với các cây bút trẻ hiện đại, cái tên Nguyễn Nhật Ánh nổi bật như mộtthương hiệu uy tín mà giới trẻ mến mộ. Với sự nắm bắt tinh tế tâm lí của tuổi thiếu nhi, đặc biệtlà tuổi mới lớn, các nhân vật trong truyện dài của ông được xây dựng rất gần gũi với bạn đọccùng lứa tuổi. Nội tâm và hành động của nhân vật cũng được miêu tả hết sức chân thật và sâusắc, đó là những cô bé, cậu bé tuy có những tính cách khác nhau nhưng giàu lòng nhân ái, tâmhồn nhiều mơ mộng, đa cảm và đam mê khám phá. Mỗi câu chuyện kể đều đem đến cho bạnđọc những bài học triết lí vô cùng ý nghĩa, là món ăn tinh thần không thể thiếu để nuôi dưỡngsự phát triển nhân cách cho các em. Truyện viết cho tuổi mới lớn của Nguyễn Nhật Ánh có vaitrò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện nhân cách, bồi dưỡng những phẩm chất đạo đứctốt đẹp cho các em. Từ khóa: Nguyễn Nhật Ánh, nhân vật, nghệ thuật, tuổi mới lớn, truyện dài1. ĐẶT VẤN ĐỀ Nguyễn Nhật Ánh là nhà văn chuyên viết cho thiếu nhi và lứa tuổi mới lớn, trong suốtchặng đường sáng tác gần 30 năm, nhà văn đã đóng góp nhiều tác phẩm có giá trị cho nền vănhọc Việt Nam hiện đại. Nguyễn Nhật Ánh được bầu chọn là nhà văn được yêu thích nhất trong20 năm (1975 -1995) và sau đó được Hội nhà văn thành phố Hồ Chí Minh chọn là một trong20 nhà văn trẻ tiêu biểu. Cả cuộc đời lao động nghệ thuật, Nguyễn Nhật Ánh không chỉ làmtròn trách nhiệm của một nhà văn cho thiếu nhi mà còn là một “trụ đỡ tinh thần” vững chắc vớicác bạn trẻ. Với lối viết văn đơn giản, chân thật pha chút hài hước, dí dỏm, truyện dài viết chotuổi mới lớn của Nguyễn Nhật Ánh luôn làm sống lại những kỉ niệm đẹp trong lòng bạn đọc vềthời học sinh của mình. Ông không chỉ là nhà văn mà còn có vai trò như một nhà giáo dục củagiới trẻ, cùng với bố mẹ, thầy cô của các em, là trụ đỡ tinh thần quan trọng. “Văn anh khôngchỉ làm rung động những trái tim trẻ hôm nay mà có cảm tưởng người đọc sau trăm năm nữavẫn sẽ có được một Nguyễn Nhật Ánh đồng hành với ký ức tuổi thơ của mình” (Nguyễn ThụyAnh, 2015). Các sáng tác của nhà văn góp phần nuôi dưỡng tâm hồn, phát triển nhân cách vàkhơi nguồn tri thức cho bạn đọc, tạo nên sự đồng cảm sâu sắc với bao thế hệ. Từ những câuchuyện gần gũi với đời sống hằng ngày mang những ý nghĩa triết lý về cuộc sống, các em đượctrau dồi và học hỏi thêm những kinh nghiệm cho bản thân. Nhân vật trong các truyện dài của Nguyễn Nhật Ánh dành cho tuổi mới lớn là các cô cậutuổi học trò cấp hai, cấp ba, họ tự vẽ nên những câu chuyện tình lãng mạn trong suy nghĩ nhiều 296hơn và bắt đầu chuyển biến tâm lý phức tạp hơn cả. Đó có thể là anh chàng lớp 12 tên Khoatrong truyện Những cô em gái với trạng thái yêu đương đến mất trọng lượng, anh chàng họctrò Chương trong truyện Còn chút gì để nhớ cứ say đắm nụ cười của Quỳnh hay cảm giác củaNgạn trong Mắt biếc là một cảm giác tiếc nuối, một nỗi nhớ khắc khoải đôi “mắt biếc” của côbạn thuở thiếu thời. Sở dĩ văn học tuổi mới lớn của Nguyễn Nhật Ánh chiếm vị trí cao tronglòng bạn đọc là vì người đọc luôn tìm thấy mình trong đó, đặc biệt, các em dễ dàng tiếp nhậnvà cảm thấy thỏa mãn khi những trang văn chạm đến tâm tư tình cảm của mình. Các em nhưbước vào thế giới của chính mình, tìm tòi và khám phá những cung bậc cảm xúc của một lứatuổi đang đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời. Các nhân vật mới lớn thường có những rung độngđầu đời xen lẫn với lí tưởng cao đẹp của tuổi trẻ trong môi trường sinh hoạt với cộng đồng xãhội hoặc trong đời sống hằng ngày.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. Phương pháp tiếp cận thi pháp học Dựa vào các đặc điểm thi pháp để nghiên cứu và đi sâu phân tích các khái niệm liên quanđến nghệ thuật xây dựng nhân vật trong truyện dài viết cho tuổi mới lớn của Nguyễn Nhật Ánh.Phương pháp này cũng được chúng tôi sử dụng xuyên suốt trong bài viết. 2.2. Phương pháp hệ thống – cấu trúc Các truyện dài viết cho tuổi mới lớn của Nguyễn Nhật Ánh được nghiên cứu với tư cáchlà chỉnh thể nghệ thuật, nghiên cứu các yếu tố cụ thể trong tương quan hệ thống để làm nổi bậtđặc trưng nghệ thuật và phong cách của tác giả.2.3. Phương pháp phân tích – tổng hợp Sử dụng các phương pháp nghiên cứu phân tích, tổng hợp, xem xét các tài liệu, các vănbản về mặt lý luận có liên quan, từ đó lý giải từng vấn đề trong tác phẩm của nhà văn. Tổnghợp khái quát những nét tiêu biểu về nghệ thuật xây dựng nhân vật của Nguyễn Nhật Ánh.3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 3.1. Khái niệm nhân vật văn học và văn học tuổi mới lớn 2.1.1. Khái niệm nhân vật văn học Theo Từ điển thuật ngữ văn học: “Nhân vật văn học là con người cụ thể được miêu tảtrong tác phẩm văn học. Nhân vật văn học có tên riêng (Tấm, Cám, Chị Dậu, anh Pha), cũng cóthể không có tên riêng như thằng bán tơ, một mụ nào trong truyện Kiều. Trong truyện cổ tích,ngụ ngôn, đồng thoại, thần được đưa ra để nói chuyện con người. Khái niệm nhân vật văn họccó khi được sử dụng như một ẩn dụ, không chỉ một con người cụ thể nào cả, mà chỉ một hiệntượng nổi bật nào đó trong tác phẩm” (Lê Bá Hán, 2007). Theo Hà Minh Đức trong Giáo trìnhLý luận văn học: “Nhân vật trong văn học là một hiện tượng mang tính ước lệ, đó không phảilà sự sao chụp đầy đủ mọi chi tiết biểu hiện của con người mà chỉ là sự thể hiện con người quanhững đặc điểm điển hình về tiểu sử, nghề nghiệp, tính cách, v.v…” (Hà Minh Đức, 1999). 297 Thế giới nhân vật trong truyện viết cho tuổi mới lớn của Nguyễn N ...