Nghiên cứu chỉ số kháng insulin và chức năng tế bào beta ở bệnh nhân bệnh khớp mạn tính có hội chứng Cushing do corticoid

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm khảo sát chỉ số kháng insulin, độ nhạy insulin và chức năng tế bào (CNTB) beta ở bệnh nhân (BN) hội chứng Cushing do corticoid. Đối tượng nghiên cứu là 114 người bao gồm 85 BN hội chứng Cushing do corticoid và 29 người có bệnh khớp mạn tính không có hội chứng Cushing, có độ tuổi tương đương được khám lâm sàng, làm xét nghiệm glucose và insulin máu lúc đói để tính chỉ số kháng insulin, độ nhạy insulin và CNTB beta theo mô hình HOMA2 (Homeostasis Model Assessment).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu chỉ số kháng insulin và chức năng tế bào beta ở bệnh nhân bệnh khớp mạn tính có hội chứng Cushing do corticoidT¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2017NGHIÊN CỨU CHỈ SỐ KHÁNG INSULIN VÀ CHỨC NĂNGTẾ BÀO BETA Ở BỆNH NHÂN BỆNH KHỚP MẠN TÍNHCÓ HỘI CHỨNG CUSHING DO CORTICOIDPhạm Thanh Bình*; Nguyễn Minh Núi*TÓM TẮTMục tiêu: khảo sát chỉ số kháng insulin, độ nhạy insulin và chức năng tế bào (CNTB) beta ởbệnh nhân (BN) hội chứng Cushing do corticoid. Đối tượng và phương pháp: 114 người baogồm 85 BN hội chứng Cushing do corticoid và 29 người có bệnh khớp mạn tính không có hộichứng Cushing, có độ tuổi tương đương được khám lâm sàng, làm xét nghiệm glucose vàinsulin máu lúc đói để tính chỉ số kháng insulin, độ nhạy insulin và CNTB beta theo mô hìnhHOMA2 (Homeostasis Model Assessment). Kết quả: chỉ số kháng insulin ở BN hội chứngCushing (1,54 ± 0,85), cao hơn nhóm chứng (0,98 ± 0,53) (p < 0,05). Tỷ lệ kháng insulin ở BNhội chứng Cushing (56,47%), cao hơn nhóm chứng (24,14%) (p < 0,05). Tỷ lệ giảm CNTB betaở BN hội chứng Cushing (16,47%), khác biệt không có ý nghĩa thống kê so với nhóm chứng(13,79%) (p > 0,05). Chỉ số độ nhạy insulin ở BN hội chứng Cushing (89,87 ± 53,54) thấp hơncó ý nghĩa so với nhóm chứng (128,00 ± 57,27) (p < 0,05), tỷ lệ giảm độ nhay insulin ở BN hộichứng Cushing (51,76), cao hơn nhóm chứng (17,24) (p < 0,05). Kết luận: BN hội chứng Cushingcó biểu hiện tăng chỉ số kháng insulin và giảm độ nhạy insulin.* Từ khóa: Hội chứng Cushing do corticoid; Chỉ số kháng insulin; Chức năng tế bào beta;Bệnh khớp mạn tính.Investtigation of HOMA2-IR and HOMA2-B in Cushing’s SyndromePatientsSummaryObjectives: To investigate insulin resistance, insulin sensitivity and beta-cell function in Cushingsyndrome patients. Subjects and methods: 114 participants, including 85 Cushing’s syndromepatients and 29 non Cushing syndrome individuals with equivalent age were performed clinicalexamination, testing blood glucose and fasting insulin to calculate the index of insulin resistance (IR),insulin sensitivity and beta cell function based on HOMA2 (Homeostasis Model Assessment).Results: The HOMA2-IR in Cushing’s syndrome patients were (1.54 ± 0.85), significantly higherthan that of control group (0.98 ± 0.53; p < 0.05). The ratio of insulin resistance in Cushing’ssyndrome patients was (56.47%), higher than that of control group (24.14%; p < 0.05). The ratioof decreased beta cell function in Cushing’s syndrome patients was (16.47%), similar to that ofthe control group (13.79%; p > 0.05). Insulin sensitivity index in Cushing’s syndrome patientswas (89.88 ± 53.42), significantly lower than that of the control group (128.00 ± 57.27; p < 0.05),The ratio of decreased insulin sensitivity index in Cushing’s syndrome patients was (51.76),higher than that of the control group (17.24, p < 0.05). Conclusion: Cushing’s syndrome patientshave increased insulin resistance and reduced insulin sensitivity.* Key words: Cushing syndrome’s; Insulin resistance; Beta cell function; Acute Arthritis.* Bệnh viện Quân y 103Người phản hồi (Corresponding): Phạm Thanh Bình (thanhbinh4121d@gmail.com)Ngày nhận bài: 22/11/2016; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 04/01/2017Ngày bài báo được đăng: 19/01/201745T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2017ĐẶT VẤN ĐỀHội chứng Cushing là một rối loạn nộitiết do gia tăng mạn tính glucocorticoid(GCs) trong máu [2]. Hội chứng cushingdo nhiều nguyên nhân khác nhau nhưngcó biểu hiện lâm sàng giống nhau [3].Trong đó, nguyên nhân do sử dụng quáliều và kéo dài cortisol hoặc steroid tổnghợp giống cortisol là nguyên nhân thườnggặp trên lâm sàng ở nhiều chuyên khoakhác nhau. Hội chứng Cushing do corticoidlà hậu quả của việc sử dụng GCs liều caokéo dài, làm nồng độ thuốc trong trongmáu cao hơn nồng độ sinh lý từ đó gây racác tác dụng phụ trên nhiều cơ quantrong cơ thể [1]. Đái tháo đường là mộttrong các biến chứng phổ biến của hộichứng Cushing chiếm khoảng 20% [5].Đái tháo đường trong hội chứng Cushingxuất hiện chủ yếu do hậu quả của khánginsulin và giảm tiết insulin do tăng GCs [6].Tại Việt Nam, đã có một số nghiên cứu vềhội chứng Cushing. Tuy nhiên, đánh giátình trạng kháng insulin ở BN hội chứngCushing chưa được nghiên cứu đầy đủ.Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đềtài này nhằm: Khảo sát chỉ số kháng insulin(HOMA2-IR) độ nhạy insulin (HOMA2-IS)và CNTB beta (HOMA2-β) ở BN bị bệnhkhớp mạn tính có hội chứng Cushing docorticoid.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.114 đối tượng chia làm 2 nhóm: nhómnghiên cứu (85 BN), được chẩn đoán hộichứng Cushing theo Aron (2001) điều trịtại Khoa Khớp và Nội tiết, Bệnh việnQuân y 103. Nhóm chứng (29 người)có bệnh lý khớp mạn tính, không có hội46chứng Cushing có độ tuổi tương đươngnhóm nghiên cứu.2. Phương pháp nghiên cứu.Tất cả đối tượng nghiên cứu đượckhám lâm sàng, cận lâm sàng. Đánh giákháng insulin dựa ...