Nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng của sự thay đổi thảm phủ đến tình hình lũ, ngập lụt cho thành phố Cao Bằng

Bài viết này trình bày kết quả nghiên cứu đánh giá tác động của sự thay đổi thảm phủ tới tình hình lũ, ngập lụt cho thành phố Cao Bằng. Qua đó làm cơ sở để hỗ trợ đề xuất các kế hoạch ứng phó, cứu trợ, đảm bảo phát triển kinh tế xã hội và môi trường tự nhiên bền vững cho thành phố.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng của sự thay đổi thảm phủ đến tình hình lũ, ngập lụt cho thành phố Cao Bằng KHOA HỌC CÔNG NGHỆ NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG CỦA SỰ THAY ĐỔI THẢM PHỦ ĐẾN TÌNH HÌNH LŨ, NGẬP LỤT CHO THÀNH PHỐ CAO BẰNG Hoàng Tiến Thành, Hà Thanh Lân, Lê Viết Sơn, Đinh Xuân Hùng, Trần Văn Tuyền Viện Quy hoạch Thủy lợi Tóm tắt: Trong những năm gần đây, lũ, ngập lụt trên thành phố Cao Bằng xảy ra thường xuyên, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Có thể có nhiều nguyên nhân gây lũ, ngập lụt như hệ thống công trình phòng chống lũ chưa đảm bảo, mưa lớn xảy ra bất thường do tác động của BĐKH, việc thay đổi bề mặt thảm phủ (cả số lượng và chất lượng), sự phát triển các công trình hạ tầng trên lưu vực ... và cả các nguyên nhân chưa được biết đến. Phân tích đánh giá kỹ lưỡng các yếu tố này sẽ có cơ sở để xác định được nguyên nhân chủ yếu dẫn tới tình trạng lũ, ngập lụt hiện nay và trong tương lai tại các khu vực nghiên cứu. Trong bài báo này, nhóm nghiên cứu sử dụng phương pháp mô hình thủy văn phân bố dạng mở IFAS nhằm xác định lưu lượng dòng chảy làm đầu vào cho mô hình toán kết hợp 1 chiều và 2 chiều MIKE FLOOD để xác định được độ sâu ngập và diện tích ngập cho thành phố Cao Bằng ứng với kịch bản thay đổi thảm phủ. Các kết quả từ các mô hình sẽ được phân tích đánh giá làm cơ sở khoa học để đề xuất được các kế hoạch ứng phó, cứu trợ trong các tình huống qua đó đảm bảo phát triển kinh tế xã hội và môi trường tự nhiên bền vững cho địa phương. Từ khóa: Ngập lụt, MIKE FLOOD, IFAS. Summary: In recent years, floods, flooding in Cao Bang city occurred frequently, causing great damage to people and property. There may be several causes of floods, such as unsecured flood prevention and protection systems, abnormal rains due to the impact of climate change, changing the surface of the carpet (both quantity and quality), development of infrastructure works in the basin ... and also unknown causes. Analyzing and evaluating these factors will be the basis for identifying the main causes of current and future flooding in the study areas. In this article, the research team used IFAS open distributed hydrological model to determine the flow rate as input to the combined 1-dimensional and 2-dimensional combined mathematical model MIKE FLOOD to determine the depth of inundation and flooding area for Cao Bang city corresponding to the land cover change scenario. The results from the models will be analyzed and evaluated as a scientific basis to propose response and relief plans to prevent and minimize damage caused by floods, ensuring sustainable socio-economic development and natural environment for the locality. Keywords: Flood, MIKE FLOOD, IFAS. 1. MỞ ĐẦU * hành chính: Phía Đông giáp xã Quang Trung, Thành phố Cao Bằng là trung tâm hành chính, xã Hồng Nam huyện Hòa An; Tây giáp xã Bạch kinh tế, chính trị, văn hóa của tỉnh Cao Bằng, Đằng, xã Hoàng Tung huyện Hòa An; Nam có tọa độ địa lý từ 22039 22042 vĩ độ Bắc và từ giáp xã Kim Đồng huyện Thạch An, xã Lê 106011 đến 106018 kinh độ Đông. Địa giới Trung huyện Hòa An; Bắc giáp xã Bế Triều, xã Ngày nhận bài: 26/11/2020 Ngày duyệt đăng: 22/12/2020 Ngày thông qua phản biện: 15/12/2020 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 64 - 2021 1 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ Ngũ Lão huyện Hòa An. Cách Thủ đô Hà Nội phó, cứu trợ, đảm bảo phát triển kinh tế xã hội 286 km theo quốc lộ 3, cách thành phố Lạng và môi trường tự nhiên bền vững cho thành phố. Sơn 120 km theo quốc lộ 4A, cách cửa khẩu 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Quốc gia Tà Lùng khoảng 70 km theo quốc lộ 3. Tổng diện tích tự nhiên của thành phố Cao 2.1. Phương pháp tính toán thủy văn bằng Bằng 10.762,81 ha, dân số toàn thành phố là mô hình IFAS 84.421 người, 11 đơn vị hành chính bao gồm với 8 phường: Duyệt Trung, Đề Thám, Hòa Chung, Hợp Giang, Ngọc Xuân, Sông Bằng, Sông Hiến, Tân Giang và 3 xã: Chu Trinh, Hưng Đạo, Vĩnh Quang [1]. Theo thống kê cho thấy phân bố dân cư theo đơn vị hành chính tại thành phố Cao Bằng không đồng đều, khu vực dân cư nội thị có mật Hình 1: Sơ đồ tính toán bằng mô hình IFAS độ cao hơn khoảng 6 lần so với dân cư ngoại thị; dân cư chủ yếu tập trung tại 06 phường là Mô hình IFAS (viết tắt của Integrated Flood Hợp Giang, Sông Bằng, Sông Hiến, Tân Giang, Analysis System) là mô hình thủy văn phân bố Đề Thám và Ngọc Xuân do khu vực này là khu dạng mở của Trung tâm quốc tế về quản lý hiểm vực có lịch sử phát triển lâu đời và hạ tầng cơ họa và rủi ro do nước (ICHARM). Mô hình sử sở, h ...