Nghiên cứu đánh giá xu thế lắng đọng ướt tại các 2000-2018

Nghiên cứu ứng dụng phương pháp kiểm nghiệm phi tham số Seasonal Mann-Kendall (SMK), đánh giá xu thế lắng đọng ướt của các ion nss-SO4 2-, nss-Ca2+, NH4 + , NO3 - và H+ tại 4 trạm Hà Nội, Hòa Bình, Cúc Phương và Đà Nẵng từ năm 2000-2018.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đánh giá xu thế lắng đọng ướt tại các 2000-2018 NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ XU THẾ LẮNG ĐỌNG ƯỚT TẠI CÁC TRẠM THUỘC MẠNG LƯỚI EANET CỦA VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2000-2018 Nguyễn Thị Kim Anh(1), Lê Văn Quy(1), Lê Văn Linh(1), Nguyễn Trường Giang(1), Nguyễn Văn Tiến(1), Hoàng Thị Vân(1), Nguyễn Phương Nhung(2), Hán Thị Ngân(3) (1) Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu (2) Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải (3) Tổng Cục Lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Ngày nhận bài 2/11/2019; ngày chuyển phản biện 3/11/2019; ngày chấp nhận đăng 5/12/2019 Tóm tắt: Nghiên cứu ứng dụng phương pháp kiểm nghiệm phi tham số Seasonal Mann-Kendall (SMK), đánh giá xu thế lắng đọng ướt của các ion nss-SO42-, nss-Ca2+, NH4+, NO3- và H+ tại 4 trạm Hà Nội, Hòa Bình, Cúc Phương và Đà Nẵng từ năm 2000-2018. Trong đó, lắng đọng H+ có xu thế giảm do nồng độ H+ trong nước mưa giảm tại các trạm, mức độ giảm lắng đọng trung bình năm từ 0,43%/năm đến 4,4%/năm. Lắng đọng NO3- và nss-SO42- có xu thế tăng tại Hà Nội, Hòa Bình và giảm tại Cúc Phương, Đà Nẵng. Bên cạnh đó, ion NH4+ có xu thế tăng rõ ràng tại Hà Nội và Hòa Bình với mức tăng trung bình năm từ 2,34-2,67%/năm. Ion nss-Ca2+ có xu thế tăng rõ ràng tại Hà Nội và Đà Nẵng với mức tăng trung bình năm từ 3,52-11,03%/năm Từ khóa: Lắng đọng ướt, Mann-Kendall, xu thế. 1. Mở đầu nss-Ca2+, NH4+, NO3- và H+ từ chuỗi số liệu Việt Nam là một thành viên của mạng lưới 2000-2018 tại các trạm của Việt Nam thuộc giám sát lắng đọng axit vùng Đông Á (EANET) và EANET. Nghiên cứu ứng dụng phương pháp hiện tại Việt Nam có 7 trạm giám sát lắng đọng kiểm nghiệm phi tham số Seasonal Mann- axit thuộc mạng lưới này, bao gồm Hà Nội, Hòa Kendall (SMK) và ước tính độ dốc Mann-Kendall Bình, Cúc Phương, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí (Sen’s slope) để đánh giá xu thế lắng đọng axit Minh, Cần Thơ và Yên Bái. Các kết quả quan trắc trong nước mưa (lắng đọng ướt). về lắng đọng axit tại mạng lưới EANET gồm lắng 2. Dữ liệu và phương pháp đọng khô và lắng đọng ướt. Trong nghiên cứu 2.1. Dữ liệu này, chỉ xem xét đến xu thế lắng đọng ướt cho các trạm của Việt Nam thuộc mạng lưới EANET. Dữ liệu được thu thập từ nguồn số liệu quan Đánh giá xu thế nồng độ và lượng lắng đọng trắc tại các trạm thuộc mạng lưới EANET từ năm ướt của các chất ô nhiễm đã được nghiên cứu và 2000-2018 đối với Hà Nội và Hòa Bình; từ năm công bố trong nhiều công trình khoa học trước 2009-2018 đối với Đà Nẵng và Cúc Phương. đây [14, 15, 12, 10, 11, 2], trong đó, nghiên cứu Chuỗi số liệu các trạm Thành phố Hồ Chí Minh của tác giả Ngô Thị Vân Anh đã đánh giá được (quan trắc từ 2014), Cần Thơ (quan trắc từ lắng đọng axit cho các trạm thuộc EANET với số 2014) và Yên Bái (quan trắc từ 2015), không đủ liệu từ năm 2000-2015. Tuy nhiên, nghiên cứu điều kiện đầu vào tính toán cho SMK. này mới chỉ ra được xu thế lắng đọng của các ion Các trạm có số liệu quan trắc theo từng tuần đến năm 2015, chưa xem xét đến độ dốc của xu (7 ngày) và được phân tích với các thông số: thế nồng độ các ion trong nước mưa. pH, EC, SO42-, NO3-, Cl-, NH4+, Ca2+, Mg2+, Na+, K+ Bài báo này tập trung phân tích xu thế lắng [3]. Trong nghiên cứu này, xem xét đến nồng độ đọng ướt theo mùa đối với các ion nss-SO42-, và lượng lắng đọng các ion: nss-SO42-, nss-Ca2+, NH4+, NO3- và H+. Nồng độ và lượng lắng đọng Liên hệ tác giả: Nguyễn Thị Kim Anh các ion được tính toán và công bố theo các công Email: nguyenkimanh1004@gmail.com thức của EANET. TẠP CHÍ KHOA HỌC BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU 83 Số 12 - Tháng 12/2019 Các ion H+, nss-SO42, nss-Ca2+ được tính theo tham số Seasonal Mann-Kendall để đánh giá các công thức sau: xu thế thay đổi nồng độ và mức độ lắng đọng  µ mol  ( 6− ρ H ) của các chất ô nhiễm được sử dụng trong nhiều H+   = 10  L  nghiên cứu trước đây [2, 5, 7]. Độ dốc xu thế [nss-SO42] = [SSO42] – 0,06028 x [Na+] SMK ước tính bằng độ dốc Theil-Sen [13] trong [nss-Ca2+] = [Ca2+] – 0,02161 x [Na+] bài báo được quy ước là độ dốc Sen’slope. Lượng lắng đọng ướt (Dw) được tính như sau: Kit ...