Nghiên cứu đề xuất bộ tiêu chí và phương pháp giám sát tài nguyên đất đối với các khu vực chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu Việt Nam

Bài báo đề xuất bộ tiêu chí giám sát tài nguyên đất đối với những khu vực chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu của Việt Nam. Bộ tiêu chí giám sát tài nguyên đất được đề xuất có thể ứng dụng cho hệ thống giám sát tài nguyên đất trong điều kiện biến đổi khí hậu tại Việt Nam bao gồm tiêu chí giám sát chính, tiêu chí giám sát phụ, chỉ tiêu phân cấp giám sát, đơn vị tính.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đề xuất bộ tiêu chí và phương pháp giám sát tài nguyên đất đối với các khu vực chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu Việt NamNGHIÊN CỨU & TRAO ĐỔINGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT BỘ TIÊU CHÍ VÀPHƯƠNG PHÁP GIÁM SÁT TÀI NGUYÊN ĐẤTĐỐI VỚI CÁC KHU VỰC CHỊU ẢNH HƯỞNG CỦABIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VIỆT NAMĐào Trung Chính và Nguyễn Thị Thu TrangTổng cục Quản lý đất đai - Bộ Tài nguyên và Môi trườngViệt Nam được đánh giá là một trong những nước bị tác động nặng nhất của biến đổikhí hậu (BĐKH). Bão lũ, hạn hán, mưa lớn, nắng nóng bất thường gây ra do BĐKHtác động lớn đến tài nguyên đất, nhất là vùng núi phía Bắc, Bắc Trung Bộ và Tâynguyên, ở dải ven biển Trung Bộ, Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL)còn chịu tác động của nước biển dâng. Tuy nhiên, nước ta vẫn thiếu công cụ để giám sát tài nguyênđất trong điều kiện BĐKH mà cụ thể là thiếu một bộ tiêu chí giám sát (số lượng, chất lượng), thiếuhệ thống các phương pháp tương ứng để cung cấp các thông tin về thực trạng, biến động tài nguyênđất về số lượng, chất lượng tại các khu vực chịu ảnh hưởng của BĐKH,… Chính vì vậy, trên cơ sởđánh giá khái quát phạm vi và mức độ ảnh hưởng của BĐKH đến tài nguyên đất theo các vùng sinhthái đặc thù của Việt Nam; thực trạng hệ thống giám sát tài nguyên đất ở Việt Nam, Bài báo đề xuấtBộ tiêu chí giám sát tài nguyên đất đối với những khu vực chịu ảnh hưởng của BĐKH của Việt Nam.Bộ tiêu chí giám sát tài nguyên đất được đề xuất có thể ứng dụng cho hệ thống giám sát tài nguyênđất trong điều kiện BĐKH tại Việt Nam bao gồm tiêu chí giám sát chính, tiêu chí giám sát phụ, chỉtiêu phân cấp giám sát, đơn vị tính.Từ khóa: Bộ tiêu chí giám sát, Tài nguyên đất, Biến đổi khí hậu.1. Mở đầuPhát triển bền vững là nhu cầu cấp bách và làxu thế tất yếu trong tiến trình phát triển của mỗiquốc gia. Chiến lược phát triển bền vững quốcgia bao gồm nhiều lĩnh vực trong đó sử dụng bềnvững tài nguyên đất luôn được đặt lên hàng đầuvới ưu tiên duy trì hệ sinh thái tự nhiên và nângcao năng suất sinh học của các hệ sinh thái nhântạo. Tuy nhiên, ngoài việc sử dụng đất của conngười do sức ép của dân số thì Việt Nam sẽ làmột trong những nước chịu tác động mạnh mẽnhất của BĐKH. Tác động của nước biển dângsẽ là vô cùng nghiêm trọng khi Việt Nam có bờbiển dài 3.260 km, hơn 1 triệu km2 lãnh hải, trên3.000 hòn đảo gần bờ và hai quần đảo xa bờ,nhiều vùng thấp ven biển.BĐKH sẽ làm tăng các hiện tượng thời tiếtbất thường và thiên tai như bão, lũ lụt, hạn hán,mưa lớn, nắng nóng,... và có thể trở thành thảmhọa, gây tác động lớn đến tài nguyên đất, nhất là14TẠP CHÍ KHÍ TƯỢNG THỦY VĂNSố tháng 11 - 2015ở dải ven biển Trung Bộ, Đồng bằng sông Hồngvà ĐBSCL với hiện tượng xâm nhập mặn, nướcbiển dâng, ở các vùng Trung du miền núi BắcBộ, Tây Nguyên với các hiện tượng ngập lụt, xóimòn, sạt lở.Trong những năm qua, nhiều giải pháp cụ thểcó liên quan đến việc quản lý, sử dụng tài nguyênđất giúp Việt Nam ứng phó với BĐKH đã đượcnhiều ngành thực hiện, tuy nhiên đối với lĩnh vựcquản lý đất đai, việc giám sát, cảnh báo ảnhhưởng của BĐKH đối với tài nguyên đất vẫnchưa được thực hiện. Nếu việc giám sát tàinguyên đất trong điều kiện BĐKH, chỉ thông quakết quả của các kỳ thống kê, kiểm kê đất đai, cáckỳ điều tra đánh giá đất thì chỉ nêu được thựctrạng sử dụng đất mà chưa có công cụ để giámsát biến động sử dụng đất và chất lượng đất (suythoái đất) và mối tương quan giữa BĐKH và tàinguyên đất.Thiếu công cụ để giám sát tài nguyên đấtNGHIÊN CỨU & TRAO ĐỔItrong điều kiện BĐKH mà cụ thể là thiếu một bộtiêu chí giám sát (số lượng, chất lượng), thiếu hệthống các phương pháp tương ứng để cung cấpcác thông tin về thực trạng, biến động tài nguyênđất về số lượng, chất lượng tại các khu vực chịuảnh hưởng của BĐKH, cũng như thiếu hệ thốngcác phương pháp tương ứng để cung cấp các tiêuchí để xác định được phạm vi các khu vực chịuảnh hưởng của BĐKHBài báo này đề xuất Bộ tiêu chí giám sát tàinguyên đất đối với những khu vực chịu ảnhhưởng của BĐKH ở Việt Nam trên cơ sở đánhgiá khái quát phạm vi và mức độ ảnh hưởng củaBĐKH đến tài nguyên đất theo các vùng sinhthái đặc thù của Việt Nam; thực trạng hệ thốnggiám sát tài nguyên đất ở Việt Nam. Bộ tiêu chígiám sát tài nguyên đất được đề xuất với mụctiêu phù hợp với thực tiễn, có thể ứng dụng chohệ thống giám sát tài nguyên đất trong điều kiệnBĐKH tại Việt Nam bao gồm tiêu chí giám sátchính, tiêu chí giám sát phụ, chỉ tiêu phân cấpgiám sát, đơn vị tính.2. Nội dung và phương pháp nghiên cứu2.1. Nội dung nghiên cứu- Thực trạng BĐKH và hệ thống giám sát tàinguyên đất tại Việt Nam- Đề xuất bộ tiêu chí giám sát tài nguyên đấtđối với các khu vực chịu ảnh hưởng của BĐKH(thời gian, tần suất, tiêu chí và chỉ tiêu phân cấpgiám sát đối với các vùng đặc thù).2.2. Phương pháp nghiên cứuPhương pháp điều tra thu thập thông tin thứcấp; Phương pháp tổng hợp, phân tích số liệu quaphần mềm exell (về khí hậu và BĐKH, về kếtquả điều tra đánh giá ...