Nghiên cứu đề xuất thời gian vận hành các trạm bơm tưới dọc sông Bưởi huyện Thạch Thành, Thanh Hóa

Bài viết Nghiên cứu đề xuất thời gian vận hành các trạm bơm tưới dọc sông bưởi huyện Thạch Thành, Thanh Hóa trình bày: Trong những năm gần đây, lượng nước đến sông Bưởi giảm đi, tình trạng không đủ nước cấp cho các trạm bơm tưới hoặc mực nước sông xuống thấp hơn mực nước thiết kế tại các bể hút làm cho các trạm bơm phải dừng hoạt động thường xuyên xảy ra,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đề xuất thời gian vận hành các trạm bơm tưới dọc sông Bưởi huyện Thạch Thành, Thanh HóaBÀI BÁO KHOA HỌCNGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT THỜI GIAN VẬN HÀNH CÁC TRẠM BƠM TƯỚIDỌC SÔNG BƯỞI HUYỆN THẠCH THÀNH, THANH HÓANguyễn Văn Tài1Tóm tắt: Thạch Thành là một huyện miền núi phía Bắc tỉnh Thanh hóa, nằm cách thành phố Thanhhóa 60 km. Diện tích đất tự nhiên là 558,1 km2 . Địa hình của huyện có dạng thoải dần từ Tây Bắcxuống Đông Nam, hai bên là đồi núi, ở giữa là sông Bưởi. Các khu tưới và khu dân cư kẹp giữasông Bưởi và đồi núi. Hệ thống các trạm bơm tưới được xây dựng dọc 2 bên để lấy nước sông Bưởiphục vụ các ngành kinh tế trong huyện. Trong những năm gần đây, lượng nước đến sông Bưởi giảmđi, tình trạng không đủ nước cấp cho các trạm bơm tưới hoặc mực nước sông xuống thấp hơn mựcnước thiết kế tại các bể hút làm cho các trạm bơm phải dừng hoạt động thường xuyên xảy ra.Bài báo này sẽ trình bày nghiên cứu việc tính toán và đưa ra các giải pháp để các trạm bơm tướinày có thể đủ nước hoạt động và cung cấp nước cho các ngành kinh tế trong huyện là vấn đề đượcđặt ra.Từ khóa: Biến đổi khí hậu, nhu cầu nước, cân bằng nước, hồ chứa, kịch bản.1. ĐẶT VẤN ĐỀ1Trong những năn gần đây do ảnh hưởng củabiến đổi khí hậu nên xuất hiện nhiều hình tháithời tiết bất thường, thiên tai lũ lụt, hạn hán cóxu thế gia tăng và diễn biến phức tạp trên phạmvi toàn cầu, nhiều diện tích gieo trồng xảy rahiện tượng bị ngập úng, hạn hán và xâm nhậpmặn bất thường ảnh hưởng nhiều đến năng suấtcây trồng.Hiện nay có nhiều nghiên cứu về ảnh hưởngcủa dòng chảy kiệt trên hệ thống sông đến nhucầu dùng nước và làm giảm năng suất cây trồng,cụ thể: Các nghiên cứu trong nước về sử dụngtổng hợp nguồn nước sông Mã đến phát triểnkinh tế trong lưu vực phải kể đến: Nghiên cứu vềsử dụng tổng hợp tài nguyên nước lưu vực sôngMã (Viện Quy hoạch Thủy lợi, 2006); Nghiêncứu về thực trạng suy giảm nguồn nước ở hạ ducác lưu vực sông và các vấn đề cấp bách cần ưutiên giải quyết (Lê Bắc Huỳnh, 2011).Trong phạm vi bài báo này, tác giả giới thiệukết quả nghiên cứu chế độ thủy lực, tính toán cânbằng nước để đề xuất thời gian các trạm bơm cóthể lấy nước từ sông Bưởi phục vụ nông nghiệpvà các ngành kinh tế trong huyện khi thiếu hụt1Khoa Kỹ thuật tài nguyên nước, Trường Đại học Thủy lợi.nguồn nước trong các tháng mùa kiệt.2. GIỚI THIỆU VỀ VÙNG NGHIÊN CỨU2.1 Đặc điểm chung về vùng nghiên cứuHuyện Thạch Thành là một huyện nằm cáchthành phố Thanh Hóa 60 km về phía Bắc, địahình chung của huyện là đồi núi thoải dần theohướng Tây Bắc - Đông Nam, thấp dần từ haibên vào giữa, diện tích đất tự nhiên là 11.111,24km2, dân số 148.000 người, sông Bưởi chảy ởgiữa, chia địa hình huyện làm 2 phần tươngđương nhau. Do vậy, việc cấp nước tưới cho cáckhu gieo trồng trong huyện hầu hết bằng độnglực, ngoài ra có một số hồ chứa nhỏ phân bốkhắp các xã trong huyện để tưới tự chảy chodiện tích gieo trồng lân cận. Những năm gầnđây, các tháng mùa khô thường xảy ra thiếu hụtnguồn nước tưới nghiêm trọng, các trạm bơmtưới thường xuyên xảy ra thiếu nước hay mựcnước tại bể hút thấp mực nước thiết kế nên phảidừng hoạt động.2.2 Các công trình đầu mốiDo đặc điểm địa hình của huyện là có sôngBưởi nằm kẹp giữa 2 bên là những diện tíchgieo trồng lúa chính vụ (vụ Chiêm và vụ Mùa),trồng mía và trồng màu xen kẽ. Nhiều diện tíchcó địa hình không bằng phẳng nên phải trồngmàu và mía xen kẽ.KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ MÔI TRƯỜNG - SỐ 59 (12/2017)3Tỉnh Hoà BìnhTrạm TVThạch QuảngSƠ ĐỒ SÔNG BƯỞIHUYỆN THẠCH THÀNH, TỈNH THANH HÓATỉnh Ninh BìnhHuyện Bá ThướcHuyện Hà TrungHuyện Cẩm ThủyTrạm TVKim TânCHÚ THÍCHSông BưởiHuyện Vĩnh LộcHồ chứaTrạm Thủy VănHình 1. Sơ đồ sông Bưởi huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa.Hệ thống trạm bơm tưới huyện Thạch Thànhgồm những trạm bơm nằm ven 2 bên sông Bưởi,được xây dựng rải rác trong 16 xã trong huyện,trong đó có một số trạm bơm do chi nhánhThạch Thành quản lý, một số do các địa phương(xã) quản lý. Các trạm bơm tưới bao gồm:Bảng 1. Các trạm bơm do chi nhánh Thạch Thành quản lýTTTên trạmbơm1 TB Đồi Rồng2 TB Q. Giang3 TB Tây HươngTB Thạch4MônTB X. Long5Tiến6 TB Đa Đụn7 TB Đa Đụn 28 TB V. Thuỷ9 TB L. Phượng10 TB T. Vinh11 TB La ThạchTB Sơn Bình12II4Địa điểm Diện tíchLưuDiệnLưuTên trạm Địa điểmxây dựngtướilượng Q TTtích tưới lượng Qbơmxây dựng(xã)(ha)(m3/s)(ha)(m3/s)ThạchTB Bình770.09713Thạch Bình3400.444QuảngSơn 1,2ThạchTB Thạch1770.19414Thạch Bình1820.194QuảngBìnhThành Mỹ500.09715 TB Hợp I Thạch Long900.194ThạchTB K.Thành950.194162000.367CẩmHưngHưngThạchTB L. Đồng2010.19417Thạch Đồng8501.344CẩmIThànhTB L. Đồng500.13118Thạch Đồng2950.778TrựcIIThànhTB Dọc156.50.19419Thạch Định600.131TrựcChùaThànhTB84.40.09720Thạch Tân5270.392TrựcN.TrườngThànhTB C.1460.19421Thành Trực400.024VinhThànhThànhTB Định3200.44422Thạch Định78,50 ...