Nghiên cứu Khoa học: Đánh giá mức độ suy thoái của rừng phòng hộ đầu nguồn cho lưu vực sông Thạch Hãn và đề xuất giải pháp phục hồi và phát triển bền vững

Nghiên cứu Khoa học: Đánh giá mức độ suy thoái của rừng phòng hộ đầu nguồn cho lưu vực sông Thạch Hãn và đề xuất giải pháp phục hồi và phát triển bền vững của PGS.TS. Ngô Đình Quế và CTV Trung tâm nghiên cứu Sinh thái và Môi trường rừng đã đánh giá được những đặc trưng và nguyên nhân suy thoái rừng từ đó đề xuất một số giải pháp về quy hoạch, cơ chế chính sách, khoa học công nghệ nhằm phục hồi và phát triển rừng phòng hộ đầu nguồn bền vững.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu Khoa học: Đánh giá mức độ suy thoái của rừng phòng hộ đầu nguồn cho lưu vực sông Thạch Hãn và đề xuất giải pháp phục hồi và phát triển bền vững Nghiên cứu khoa học ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ SUY THOÁI CỦA RỪNG PHÒNG HỘ ĐẦU NGUỒN CHO LƯU VỰC SÔNG THẠCH HÃN VÀ ĐỀ XUẤT GIẢIPHÁP PHỤC HỒI VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG .ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ SUY THOÁI CỦA RỪNG PHÒNG HỘ ĐẦU NGUỒN CHO LƯU VỰC SÔNG TH ẠCH HÃN VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP PHỤC HỒI VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG PGS.TS. Ngô Đình Quế & CTV Trung tâm nghiên cứu Sinh thái và Môi trường rừngTÓM TẮT Trên cơ sở các tiêu chí xác định rừng phòng hộ đầu nguồn (RPHĐN) bị suy thoái nghiêmtrọng được Trung tâm Nghiên cứu Sinh thái và Môi trường rừng xây dựng đ ã áp dụng thử nghiệmcho vùng phòng hộ đầu nguồn sông Thạch Hãn tỉnh Quảng Trị. Kết quả đ ã xây dựng được bản đồphân cấp RPHĐN suy thoái với 4 cấp khác nhau. Đề tài đã đánh giá được những đặc trưng vànguyên nhân suy thoái từ đó đề xuất một số giải pháp về quy hoạch, cơ chế chính sách, khoa họccông nghệ nhằm phục hồi và phát triển RPHĐN bền vững.Từ khoá: Rừng phòng hộ đầu nguồn, suy thoáiMỞ ĐẦU Rừng phòng hộ đầu nguồn nước ta đã bị suy thoái nghi êm trọng đặc biệt là ở vùng BắcTrung Bộ là nơi có địa hình cao dốc và bị phân cắt mạnh. Trong gần 2 thập kỷ qua kể từ đầu những năm 90 của thế kỷ trước cả nước đã bắt taythực hiện chương trình 327 phủ xanh đất trống đồi núi trọc...rồi tiếp theo là dự án 661 trồng mới 5tri ệu ha rừng đến năm 2010. Nhờ những nổ lực đó mà tính đến cuối năm 2006 cả nước có 12,874tri ệu ha rừng với độ che phủ đạt 38%, trong đó có 10,41 triệu ha rừng tự nhi ên và 2,464 triệu harừng trồng (nguồn: Bộ Nông nghiệp và phát tri ển nông thôn, 2006) Mặc dù đã thu được nhiều thành quả đáng khích lệ như vậy, nhưng do nhiều nguyên nhânkhác nhau mà rừng phòng hộ, đặc biệt l à rừng phòng hộ đầu nguồn vẫn tiếp tục bị suy thoái, nhấtlà về chất lượng. Để góp phần làm cơ sở cho việc quy hoạch, xây dựng kế hoạch, lựa chọn giải pháp kỹthuật phù hợp nhằm phục hồi rừng phòng hộ đầu nguồn trên các lưu vực sông, hồ đ ã bị suy thoáiở Việt Nam nói chung và vùng Bắc Trung Bộ nói riêng. Chúng tôi đã ti ến hành nghiên cứu, đánhgiá các mức độ suy thoái RPHĐN sông Thạch Hãn tỉnh Quảng Trị trên cơ sở các tiêu chí xác địnhrừng phòng hộ đầu nguồn bị suy thoái nghi êm trọng do Trung tâm nghi ên cứu Sinh thái và Môitrường rừng thực hiện năm 2007- 2008.I. NỘI DUNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨUNội dung: - Điều tra, khảo sát đánh giá khả năng phòng hộ của các trạng thái rừng - Xây dựng bản đồ phân cấp mức độ suy thoái rừng phòng hộ đầu nguồn - Đề xuất một số giải pháp phục hồi và phát tri ển bền vững RPHĐN bị suy thoái.Phạm vi: Vùng đầu nguồn sông Thạch Hãn gồm các huyện Hướng Hoá, Đakrông, Triệu Phong vàHải Lăng tỉnh Quảng Trị.II. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁCác khái niệm: 1Rừng phòng hộ đầu nguồn bị suy thoái: Do nhiều nguyên nhân nội tại của rừng và nguyênnhân ngoại cảnh thay đổi , rừng phòng hộ bị suy giảm năng lực bảo vệ đất, chống xói mòn rửa trôivà điều tiết dòng chảy mặt so với rừng phòng hộ đối chứng không bị suy thoái, việc tự phục hồi vàphát triển cần sự hỗ trợ kỹ thuậtRừng phòng hộ đầu nguồn bị suy thoái nghiêm trọng: Là rừng phòng hộ bị suy thoái ở mứchi ệu quả phòng hộ nói trên chỉ đạt được từ 50% định lượng so với rừng phòng hộ đối chứng.Phương pháp cụ thể:Tiêu chí đánh giá: Trên cơ sở kết quả nghi ên cứu của nhiệm vụ môi trường “Xây dựng các ti êuchí và xác định quy mô, hệ thống rừng phòng hộ đầu nguồn bị suy thoái nghiêm trọng” thực hiện2007- 2008, cụ thể ghi trong bảng 1 và 2 dưới đây: 2 Bảng 1: Tiêu chí xác định rừng phòng hộ đầu nguồn suy thoái Tiêu chí /Số chỉ tiêu Chỉ số định lượng Trọng số Điểm Tối đa TT Độ tàn che1 /4 0,7- 1,0 10 30 0,5- 0,7 7 21 3 0,3- 0,5 4 12 < 0,3 1 3 Thảm tươi /4 Dày đặc > 70%2 10 10 Trung bình 40-70% 7 7 1 ...