Nghiên cứu phúc lợi xã hội: Nhìn lại một chặng đường - Bùi Thế Cường

Nhằm giúp các bạn chuyên ngành Xã hội học có thêm tài liệu tham khảo, mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết "Nghiên cứu phúc lợi xã hội: Nhìn lại một chặng đường" dưới đây, nội dung bài viết trình bày những thông tin, kiến thức về phúc lợi xã hội, công tác xã hội,... Hy vọng nội dung bài viết phục vụ hữu ích nhu cầu học tập và nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu phúc lợi xã hội: Nhìn lại một chặng đường - Bùi Thế CườngX· héi häc sè 4 (92), 2005 13 Nghiªn cøu phóc lîi x· héi: nh×n l¹i mét chÆng ®−êng (Tr−êng hîp mét ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu vµ triÓn khai) Bïi ThÕ C−êng Kû niÖm 20 n¨m ViÖn X· héi häc (1983-2003), lµ dÞp nh×n l¹i nh÷ng h−íngnghiªn cøu cña ViÖn. Bµi viÕt lµm ®iÒu nµy víi mét h−íng nghiªn cøu cô thÓ, trongkhu«n khæ mét Phßng nghiªn cøu.1 GS. Vò Khiªu, ViÖn tr−ëng ®Çu tiªn, lµ ng−êi khëi x−íng h−íng nghiªn cøuchÝnh s¸ch x· héi vµ qu¶n lý x· héi kho¶ng n¨m 1982, cã lÏ sau khi «ng ®i kh¶o s¸tmét lo¹t n−íc §«ng ©u. ¤ng x¸c ®Þnh h−íng nghiªn cøu nµy theo hai nghÜa: chÝnhs¸ch x· héi nh− lµ mét chuyªn ngµnh, vµ chÝnh s¸ch x· héi nh− lµ mét ®Þnh h−íngcho mäi nghiªn cøu x· héi häc (®Þnh h−íng chÝnh s¸ch, khuyÕn nghÞ chÝnh s¸ch). VÒmÆt qu¶n lý, GS. Vò Khiªu ®· khai ph¸ quan hÖ hîp t¸c trong n−íc vµ quèc tÕ choh−íng nghiªn cøu nµy, thµnh lËp Phßng ChÝnh s¸ch x· héi vµ qu¶n lý x· héi (1983),t¹o ra c¬ héi lín cho c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé. Ng−êi ViÖn tr−ëng kÕ nhiÖm, GS. T−¬ngLai, tiÕp tôc ph¸t triÓn ph−¬ng h−íng ®· cã sang mét giai ®o¹n míi. ¤ng khuyÕnkhÝch nghiªn cøu mét c¸ch bµi b¶n, vµ lµ ng−êi ®Ò xuÊt ý t−ëng nghiªn cøu vÊn ®Òng−êi cao tuæi cho ViÖn vµo n¨m 1991. ¤ng thµnh lËp Phßng C¬ cÊu x· héi vµ chÝnhs¸ch x· héi (1992), vµ hç trî nhiÒu cho viÖc më réng quan hÖ céng t¸c trong n−íc vµquèc tÕ. Víi sù quan t©m cña hai ViÖn tr−ëng, h−íng nghiªn cøu chÝnh s¸ch x· héi®· gÆt h¸i nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Ph¶i ch¨ng cã thÓ nãi ®Õn mét Ch−¬ng tr×nhnghiªn cøu phóc lîi x· héi cña ViÖn X· héi häc trong 20 n¨m qua (IOS-SW: Instituteof Sociology Social Welfare Research Program). 1. B−íc ®i ban ®Çu trong nh÷ng n¨m 1980 Theo chØ ®¹o cña GS. Vò Khiªu, trong nh÷ng n¨m 1980, c¸c nhµ nghiªn cøucña Phßng ChÝnh s¸ch x· héi vµ qu¶n lý x· héi tiÕn hµnh hai ®Ò tµi: ChÝnh s¸ch x·héi vµ qu¶n lý x· héi ë cÊp c¬ së n«ng th«n vµ ®« thÞ (1983-1985) vµ ChÝnh s¸ch x·héi ë ViÖt Nam vµ c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa (1987-1989). §Ò tµi sau n»m trongkhu«n khæ mét ho¹t ®éng hîp t¸c quèc tÕ cña 8 n−íc x· héi chñ nghÜa. B−íc ®i ban®Çu cã mét vµi kÕt qu¶ khiªm tèn, mét Ýt Ên phÈm cña c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu1 Ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ChÝnh s¸ch x· héi vµ c«ng t¸c x· héi t¹i Phßng Phóc lîi x· héi. Bµi viÕt kh«ngbao qu¸t ®−îc toµn bé c¸c nghiªn cøu cña ViÖn cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc nµy theo nghÜa réng. Bµi viÕt chñyÕu nh×n l¹i 20 n¨m kÓ tõ 1983, song cã bæ sung nh÷ng ho¹t ®éng trong n¨m 2004 - 2005. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn14 Nghiªn cøu phóc lîi x· héi: nh×n l¹i mét chÆng ®−êngchÝnh s¸ch x· héi: Qu¶n lý x· héi ë cÊp Ph−êng thµnh phè Hµ Néi (ViÖn X· héi häc,1985), ChÝnh s¸ch x· héi: ViÖt Nam (ViÖn Hµn l©m khoa häc §øc, 1989), mét sè bµit¹p chÝ (1986-1989). 2. Më réng ph¹m vi tham kh¶o vµ c¬ së lý luËn Tõ nöa ®Çu nh÷ng n¨m 1980 ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 1990, trong bèi c¶nh khñngho¶ng kinh tÕ - x· héi vµ nh÷ng chuyÓn biÕn b−íc ®Çu ®Õn §æi Míi, vÊn ®Ò chÝnhs¸ch x· héi thu hót sù chó ý cña giíi nghiªn cøu vµ ng−êi lµm chÝnh s¸ch. Nh−ngmÆt kh¸c, lÜnh vùc nµy cßn thiÕu mét sù kÕt nèi h÷u c¬ gi÷a tri thøc, lý thuyÕt,ph−¬ng ph¸p vµ thùc nghiÖm. NhiÒu nghiªn cøu thùc tÕ ®Ò cËp nh÷ng chñ ®Ò chÝnhs¸ch x· héi cô thÓ kh¸c nhau, nh−ng phÇn lín dùa trªn kiÓu nghiªn cøu kinhnghiÖm truyÒn thèng. Cßn thiÕu nh÷ng bµi giíi thiÖu vÒ bé m«n khoa häc nµy ë c¸cn−íc ®i tr−íc, còng nh− thiÕu nh÷ng c«ng tr×nh x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng ®−êng nÐtchÝnh yÕu vÒ mÆt lý thuyÕt. Mét sè c«ng tr×nh thuéc lo¹i nµy míi chØ ®−a ra nh÷ngc¸ch luËn gi¶i chung chung, dùa trªn th«ng tin nghiªn cøu ë c¸c n−íc x· héi chñnghÜa, khã phôc vô cho viÖc thao t¸c hãa kh¸i niÖm ®Ó ®−a vµo ¸p dông trong nghiªncøu thùc nghiÖm. Trong bèi c¶nh ®ã, IOS-SW ®· cè g¾ng x©y dùng mét quan niÖm mang tÝnh lýthuyÕt vÒ chÝnh s¸ch x· héi, dùa trªn lÞch sö vµ thùc tiÔn nghiªn cøu chÝnh s¸ch x·héi quèc tÕ nãi chung, h¬n lµ chØ dùa trªn c¸c nghiªn cøu vÒ chÝnh s¸ch x· héi trongc¸c n−íc x· héi chñ nghÜa cò. §iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc nghiªn cøu thùc tÕchÝnh s¸ch x· héi ViÖt Nam phï hîp h¬n víi qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn tõ kinh tÕ kÕho¹ch hãa tËp trung sang kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa. Nã cßn t¹oc¬ së h×nh thµnh khung ph©n tÝch cho nghiªn cøu chÝnh s¸ch x· héi thùc nghiÖm.Nh÷ng kÕt qu¶ trªn ®−îc c«ng bè trong mét sè bµi ®¨ng ë T¹p chÝ X· héi häc c¸c n¨m1990-1992, xuÊt b¶n l¹i ë mét sè ch−¬ng s¸ch cña ViÖn vµ cña §Ò tµi KX.04.04 c¸cn¨m 1993-1994 (do ViÖn Khoa häc lao ®éng vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi, Bé Lao ®éng,Th−¬ng binh vµ X· héi, chñ tr×). Mét sè kÕt qu¶ nghiªn cøu míi vÒ chÝnh s¸ch x· héiquèc tÕ còng ®−îc giíi thiÖu gÇn ®©y (2002-2003). 3. C«ng ...