Nghiên cứu rối loạn nuốt ở bệnh nhân nhồi máu não bằng thang điểm của Mann và đánh giá các yếu tố liên quan

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm xác định tỷ lệ rối loạn nuốt bằng thang điểm của Mann và đánh giá mối liên quan của rối loạn nuốt với các yếu tố ảnh hưởng đến diễn biến của nhồi máu não (NMN). Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu 46 bệnh nhân (BN) NMN từ 09 - 2015 đến 09 - 2016.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu rối loạn nuốt ở bệnh nhân nhồi máu não bằng thang điểm của Mann và đánh giá các yếu tố liên quanT¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ®ét quþ-2016NGHIÊN CỨU RỐI LOẠN NUỐT Ở BỆNH NHÂN NHỒI MÁU NÃOBẰNG THANG ĐIỂM CỦA MANN VÀ ĐÁNH GIÁCÁC YẾU TỐ LIÊN QUANNguyễn Đức Trung*; Nguyễn Văn Liệu**TÓM TẮTMục tiêu: xác định tỷ lệ rối loạn nuốt bằng thang điểm của Mann và đánh giá mối liên quancủa rối loạn nuốt với các yếu tố ảnh hưởng đến diễn biến của nhồi máu não (NMN). Đối tượngvà phương pháp: nghiên cứu 46 bệnh nhân (BN) NMN từ 09 - 2015 đến 09 - 2016, đánh giá rốiloạn nuốt theo thang điểm Mann. Kết quả: tỷ lệ rối loạn nuốt ở BN NMN là 47,83%. Trong đómức độ rối loạn nặng 31,8%, trung bình 50%, nhẹ 18,2%. Có mối liên quan giữa tỷ lệ rối loạnnuốt với mức độ lan rộng của tổn thương và rối loạn ý thức. Tổn thương nhồi máu diện càngrộng, kèm theo rối loạn ý thức thì nguy cơ rối loạn nuốt cao hơn. Kết luận: rối loạn nuốt thườnggặp ở BN NMN, liên quan chặt chẽ đến độ nặng của bệnh và ảnh hưởng đến toàn trạng củaBN. Cần áp dụng quy trình sàng lọc rối loạn nuốt ở BN NMN để có kế hoạch chăm sóc và ápdụng hướng dẫn nuôi dưỡng theo phân độ rối loạn nuốt.* Từ khóa: Rối loạn nuốt; Nhồi máu não; Thang điểm Mann.Research on Dysphagia in Cerebral Infarction Patients by UsingMANN Scale and Evaluation of Related FactorsSummaryObjectives: To determine the rate of dysphagia in patients with cerebral infarction andassess the relationship between dysphagia with the factors affecting the evolution of cerebralinfarction by which the proposed screening process dysphagia in patients. Methods: Study on46 cases of cerebral infarction from September, 2015 to August, 2016, who were screened fordysphagia by Mann’s scale. Results: The rate of dysphagia in cerebral infarction patients was47.83%, including: severe dysphagia (31.8%), average dysphagia (50%), mild dysphagia(18.2%). There was a relationship between the rate of dysphagia with the extent of braindamage and level of consciousness disorders. The rate of dysphagia was higher in the patientwith infarction involved both hemisphere or brain stem. Conclusions: Dysphagia is common incerebral infarction patients, closely related to the severity of the stroke and affect outcome ofacute stroke patients. Therefore, necessary apply the dysphagia screening process in strokepatients in order to plan care and apply the guidance according to the classification of dysphagia.* Key words: Dysphagia; Cerebral infarction; Mann’s scale.* Bệnh viện Hữu Nghị Hà Nội** Đại học Y Hà NộiNgười phản hồi (Corresponding): Nguyễn Văn Liệu (lieutk@gmail.com)Ngày nhận bài: 20/08/2016; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 26/09/2016Ngày bài báo được đăng: 06/10/201663T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ®ét quþ-2016ĐẶT VẤN ĐỀRối loạn nuốt xảy ra ở khoảng một nửasố BN đột quỵ não (ĐQN), thường gây hítsặc và nhiễm khuẩn đường hô hấp. Rốiloạn nuốt có thể gây tử vong, hoặc tìnhtrạng suy dinh dưỡng, mất nước, kéo dàithời gian nằm viện và tiên lượng xấu. Dovậy, cần phát hiện sớm rối loạn nuốt ởBN ĐQN nói chung và BN NMN nói riêng,nhằm phòng tránh các biến chứng trên[1, 3].Có nhiều phương pháp phát hiện rốiloạn nuốt ở BN ĐQN, trong đó thang điểmcủa Mann và CS (MASA, 2002) là côngcụ hiệu quả và có giá trị trong chẩn đoánvà điều trị rối loạn nuốt. Phương phápnày là tổng hợp đánh giá về tình trạngnuốt của BN thông qua khai thác bệnhsử, tiền sử, lượng giá về vận động vàcảm giác vùng miệng hầu, thử nghiệm vớiđồ ăn và thức uống khác nhau để đánhgiá rối loạn nuốt tại pha thực quản. Đây lànền tảng cho việc chẩn đoán và lựa chọnphương pháp can thiệp, điều trị rối loạnnuốt thích hợp [1, 3].Ở Việt Nam, việc áp dụng phươngpháp lượng giá chi tiết xác định tình trạngrối loạn nuốt ở BN NMN còn rất mới. Dovậy, chúng tôi tiến hành đề tài này vớimục tiêu:- Xác định tình trạng rối loạn nuốt ở BNNMN bằng thang điểm Mann.- Đánh giá một số yếu tố ảnh hưởngđến tình trạng rối loạn nuốt ở BN NMN.64ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.BN được chẩn đoán xác định NMN giaiđoạn cấp, điều trị tại Khoa Thần kinh,Bệnh viện Hữu Nghị từ tháng 9 - 2015đến 8 - 2016.* Tiêu chuẩn lựa chọn:- BN NMN có đủ tiêu chuẩn lâm sàngvà bằng chứng trên chụp cắt lớp vi tínhsọ não hoặc/và cộng hưởng từ sọ não.- Tri giác: điểm Glasgow ≥ 08.- Đồng ý tham gia vào nghiên cứu.* Tiêu chuẩn loại trừ:- BN NMN có suy hô hấp phải đặt nộikhí quản, mở khí quản, đặt ống thông dạdày.- BN NMN có kèm các tổn thương nãokhác.- Những nguyên nhân gây rối loạnnuốt khác như ung thư thực quản, hẹpthực quản...2. Phương pháp nghiên cứu.- Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu môtả cắt ngang.- Phương pháp chọn mẫu: chọn mẫuthuận tiện.- Thời gian, địa điểm nghiên cứu: từtháng 9 - 2015 đến 8 - 2016 tại KhoaThần kinh, Bệnh viện Hữu Nghị.- Thu thập và xử lý số liệu: thu thập sốliệu theo mẫu bệnh án nghiên cứu, đánhgiá theo thang điể ...