Nghiên cứu tâm lý trong Tâm lý học tư pháp – Phần 2

Mời các bạn cùng tham khảo tiếp phần 2 của tài liệu "Nghiên cứu tâm lý trong Tâm lý học tư pháp". Phần này sẽ cung cấp cho bạn đọc kiến thức về: Phương pháp nghiên cứu hồ sơ, tài liệu độc lập; phương pháp thực nghiệm; phương pháp trắc nghiệm; phương pháp phân tích sản phẩm hoạt động; phương pháp điều tra; phương pháp nghiên cứu tiểu sử.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu tâm lý trong Tâm lý học tư pháp – Phần 2 Nghiên cứu tâm lý trong Tâm lý học tư pháp – Phần 23. Phưong pháp nghiên cứu hồ sơ, tài liệu độc lập.Trong hoạt động tư phápphương pháp này cũng được sử dụng để nghiên cứu tâm lý của đối tượng quantâm. Bởi đặc trưng tâm lý của con ngưòi thường được ghi lại dấu ấn thông qua cáctài liệu độc lập, khác nhau như trong báo cáo tổng kết, trong nhật ký, trong các tácphẩm của người đó tạo ra…Khái quát các tài liệu độc lập này có thể giúp ta đưa racác kết luận nhất định về đối tượng nghien cứu như nhũng thuộc tính tâm lý củahọ.Về cách sử dụng: Với phương pháp này các cán bộ tư pháp không trực tiếp tiépxúc với đối tượng để có cơ hội để quan sát, phỏng vấn hay đặt câu hỏi trực tiếpđến đối tượng cho nên để có thể biết được tâm lý của đối tượng thì cán bộ tưpháp cần có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm nghiên cứu tàiliệu, cần phảitriệt để tuân thủ những nguyên tắc có tính chất phương pháp luận của tâm lýhọc, phải có kế hoạch nghiên cứu hồ sơ hợp lý, cần phân loại và có cách phântích và đánh giá những sự kiện, con số nhận được một cách khách quan, trungthực, phải độc lập trong nghiên cứu để có thể đạt được những kết quả chânthực.Việc nghiên cứu tài liệu này tạo điều kiện cho người nghiên cứu tiếp tục nghiêncứu sự kiện, hiện tượng một cách khách quan, hiệu quả. Trong giai đoạn điềutra thì hoạt động nhận thức là chu yếu và quan trọng, điều tra viên nói riêng vàcác cơ quan, người tiến hành tố tụng nói chung có nghĩa vụ chứng minh hànhvi phạm tộ của người phạm tội cho nên việc nghiên cứu hồ sơ, tài liệu độc lập làmột việc làm cần thiết. Khi nghiên cứu cần tập chung và có kế hoạch nghiêncứu khoa học và sắp xếp các kết quả một cách logic.Trong vụ nữ sinh Vũ Thị Kim Anh cứa cổ nhân tình trong xe Lexus năm vừaqua là một ví dụ điểm hình cho phương pháp nghiên cứu hồ sơ, tài liệu độc lập.Trong vụ án này, các thông tin về kết quả học tập, thành tích hoạt động của nữsinh Vũ Thị Kim Anh được đưa ra có nhiều thông tin khác nhau tìm hiểu đặctrưng tâm lý của đối tượng giúp cho cơ quan điều tra đưa ra những kết luậnnhất định về thuộc tính tâm lý của đối tượng đó là một người có4. Phưong pháp thực nghiệm: Là phương pháp trong đó mà trong đó các cán bộtư pháp chủ động tạo ra các hiện tượng mà mình cần nghiên cứu sau khi đã tạo ranhững điều kiện cần thiết loại trừ yếu tố ngẫu nhiên. Có ba phương pháp thựcnghiệm là phương pháp thực nghiệm trong tự nhiên, thực nghiệm tâm lý giáo dụcvà thực nghiệm trong phòng thí nghiệm.Về cách sử dụng: Để thực nghiệm đạt được hiệu quả cao thì phải có sự nghiêncứu hồ sơ và các tình tiết khác có liên quan để xácđịnh mục đích của cuộc thựcxác định được yêu cầu cần thực nghiệm là gì để từ đó lập kế hoạch thực nghiệmcho chu đáo nếu như thực nghiệm tự nhiên thì cần có sự hợp tác của nơi sẽ tiếnhành thực nghiệm, cần chuân bị về ngươi, phương tiện, câu hỏi để khai thác thôngtin, có những biện pháp đề phòng đột xuất xảy ra như sự xung đột trong giao tiếp,đối tượng bất hợp tác..hay thực nghiệm trong phòng thí nghiệm thì cần có nhữngphương tiện máy móc tinh vi phức tạp; nếu thực nghiệm tâm lý thì cần có nhữngđiều kiện giáo dục thường áp dụng trong việc cải tạo ...Trong khi sử dụng phương pháp này thì các cán bộ tư pháp phải tuân thủ đúngpháp luật, không được xâm phạm đến nhân thân, danh dự, nhân phẩm, ảnh h ưởngđến sức khoẻ của những người tham gia cuộc thực nghiệm, đảm bảo đúng tr ình tự,thủ tục tố tụng..Cần phải tôn trọng sự thật khách quan. Kết quả thực nghiệm l à cơsỏ để đánh giá tính khách quan và mức độ tin cậy của lời khai những người thamgia tố tụng hoặc vật chứng hay giả thuyết điều tra, từ đó có thể biết đặc điểm tâmlý của đối tượng cần nghiên cứu.Trong khi tiến hành thực nghiệm không được gò ép, dụ dôc hoặc có biểu hiện saitrái. Các cán bộ tư pháp khi tiến hành phương pháp thực nghiệm phải có thái độkhách quan, nghiêm túc khi phân tích. Đánh giá kết quả thực nghiệm cũng nhưbản thân cuộc thực nghiệm. Với phương pháp thực nghiệm có thể đạt được haimục đích của phương pháp nghiên cứu tâm lý trong hoạt động t ư pháp là thaí độ,tình cảm.. hay thuộc tính tâm lý của đối t ượng cần nghiên cứu. Ví dụ: Thựcnghiệm trong tự nhiên dựa vào điều kiện hoạt động bình thường của đối tượngnghiên cứu để biết được thái độ, thuộc tính tâm lý của họ.Nó thường đựoc sử dụng trong giai đoạn điều tra, xét xử. Các cán bộ t ư pháp cóthể tiến hành thực nghiệm tìm hiểu thái độ của những người tham gia tố tụngthông qua giao tiếp được tiến hành tại gia đình hoặc nơi học tập, làm việc củahọ…Hay thực nghiệm trong phòng thí nghiệm nhằm nghiên cứu những đặc điểmtâm lý trong điều kiện do người nghiên cứu tạo ra. Ví dụ Hiện nay, máy pháthiện nói dối được một số quốc gia dùng vào việc thẩm vấn các nghi can hoặchỏi cung các tội phạm. Trong nhiều tr ường hợp, người ta dùng máy này để ...