Nghiên cứu xây dựng bản đồ ngập lụt lưu vực sông Cái – Ninh Hòa trong bối cảnh biến đổi khí hậu

Nghiên cứu đã tiến hành ứng dụng mô hình thủy văn thủy lực nhằm mô phỏng đánh giá hiện trạng ngập lụt trên lưu vực sông Cái – Ninh Hòa với dữ liệu khí tượng thủy văn và điều kiện địa hình được cập nhật mới theo các kịch bản lũ và xét đến BĐKH theo các KB phát thải RCP 4.5 và 8.5.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu xây dựng bản đồ ngập lụt lưu vực sông Cái – Ninh Hòa trong bối cảnh biến đổi khí hậu Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2020. ISBN: 978-604-82-3869-8 NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG BẢN ĐỒ NGẬP LỤT LƯU VỰCSÔNG CÁI – NINH HÒA TRONG BỐI CẢNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Vũ Thanh Tú1, Nguyễn Hoàng Sơn1, Vũ Thị Minh Huệ1 1 Trường Đại học Thủy lợi, email: vutu@tlu.edu.vnTỔNG QUAN trong mùa lũ do Viện Quy hoạch Thủy lợi năm 2014; Gói thầu “Xây dựng bản đồ ngập Lưu vực sông Cái Ninh Hòa gần như bao lụt do nước biển dâng trong tình huống bãotrùm hết diện tích Thị xã Ninh Hòa với tổng mạnh, siêu bão các tỉnh Khánh Hòa, Ninhdiện tích khoảng 964 km2. Mạng lưới sông có Thuận, Bình Thuận”, năm 2017 [2]. Cácdạng hình nan quạt, chiều dài lưu vực là 38 nghiên cứu trên đều đã tiến hành mô phỏngkm. Hàng năm, sông đổ ra biển với tổng ngập lụt trên lưu vực sông theo các kịch bảnlượng trung bình là 0,96 tỉ m3 với moduyn lũ, tuy nhiên còn có những hạn chế nhất định,dòng chảy là 35,7 l/s/km2. Sông Cái Ninh ví dụ như nghiên cứu (NC) [1] chỉ xét tới cácHoà có các phụ lưu: sông Đá Bàn, Tân Lâm, kịch bản (KB) lũ ứng với các tần suất thiết kếChư Chay, Bông và sông Trầu. Mặc dù trên mà chưa đề cập tới BĐKH. NC [2] chỉ xétlưu vực sông có một số trạm KTTV, tuy đến nước biển dâng (NBD) do bão mà chưanhiên cho đến nay thì chỉ có 1 trạm đo mưa xét tới điều kiện lũ ở thượng lưu.và mực nước Ninh Hòa còn hoạt động. Chính vì vậy, để phục vụ cho việc lập kế hoạch phòng chống thiên tai (PCTT) trong giai đoạn 2020-2025 và xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của địa phương có lồng ghép các giải pháp PCTT có xét đến KB BĐKH, nghiên cứu đã tiến hành ứng dụng mô hình thủy văn thủy lực nhằm mô phỏng đánh giá hiện trạng ngập lụt trên lưu vực sông Cái – Ninh Hòa với dữ liệu khí tượng thủy văn và điều kiện địa hình được cập nhật mới theo các kịch bản lũ và xét đến BĐKH theo các KB phát thải RCP 4.5 và 8.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Để thực hiện mục tiêu đã đề cập ở trên,Hình 1. Bản đồ lưu vực sông Cái - Ninh Hòa nghiên cứu đã thực hiện theo trình tự với các Trong các năm trước, trên lưu vực sông phương pháp nghiên cứu sau:cũng đã có một số nghiên cứu điển hình như: Phương pháp thu thập, phân tích thốngDự án Lập bản đồ ngập lụt khu vực sông kê: Thu thập các số liệu KTTV đến nămCái Ninh Hoà và sông Cái Nha Trang” được 2019, cập nhật tài liệu địa hình năm 2019,Đài KTTV Nam Trung Bộ thực hiện năm điều chỉnh quy hoạch xây dựng đô thị Ninh2011 [1]; Đề tài xây dựng Quy trình vận hành Hoà đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030;liên hồ chứa Đá Bàn, Suối Trầu, Ea Krông Rou Kịch bản BĐKH năm 2016. Các tài liệu này 543Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2020. ISBN: 978-604-82-3869-8được sử dụng để tính toán các đặc trưng mưa Trường hợp xét đến BĐKH, nghiên cứulũ thiết kế, triều thiết kế, thiết lập mạng thủy xem xét trường hợp lũ 5% và 10% cùng vớivăn, thủy lực và xây dựng các kịch bản lũ NBD theo các KB phát thải RCP 4.5 (13cm,trong bối cảnh BĐKH. 15cm, 18cm) và RCP 8.5 (13cm, 15cm, Phương pháp tính toán thử sai: được sử 25cm) tương ứng năm 2025, 2035 và 2050.dụng trong tính toán điều tiết dòng chảy qua KẾT QUẢ TÍNH TOÁNcác hồ chứa Phương pháp mô hình toán: Dựa trên tài liệu đo mưa tại trạm Ninh Hòa Trong phạm vi lưu vực chỉ có trạm Đá Bàn từ năm 1977 – 2019, lượng mưa 1, 3, 5 ngàylà trạm đo lưu lượng nhưng chỉ thực hiện đo từ max thiết kế được xác định theo P-III và thunăm 1976-1981. Vì vậy, để tính toán xác định phóng theo mô hình mưa năm 1986 (mưa lũdòng chảy làm biên đầu vào cho mô hình thủy lịch sử).văn - thủy lực, nghiên cứu đã thiết lập mô hình Do mực nước triều tại trạm Ninh Phú cửaMIKE NAM, phân chia 22 lưu vực bộ phận từ sông Cái đã dừng đo, vì vậy để xác định mựcbản đồ địa hình 1:10.000 và DEM30m. nước triều tại Ninh Phú, nghiên cứu đã sử Để tính toán mô phỏng lũ trong sông và dụng quan hệ mực nước triều tại Ninh Phúngập lụt trên toàn lưu vực, nghiên cứu đã ứng với trạm Nha Trang do Đài KTTV khu vực Nam Trung Bộ xây dựng. Kết quả đường quádụng mô hình MIKE FLOOD (kết hợp MIKE trình triều thiết kế theo các tần suất 1%, 5%11 và MIKE21) với các điều kiện biên, trong và 10% được xác định.đó biên trên là quá trình Q~t tại: xả tràn Hồ Ea Để xác định các thông số mô hình MIKEKrông Rou thượng nguồn sông Dinh; xả tràn NAM nghiên cứu sử dụng số liệu của trạmhồ Đá Bàn sông Đá Bàn; xả tràn hồ Suối Trầu thủy văn Đá Bàn (1976-1981). Trong đó, cáctrên suối Trầu nhập lưu vào sông Dinh; tại xã trận lũ tháng 9/1978 ...