Nghiên cứu, xây dựng các ngưỡng kích hoạt liên quan đến mưa lớn và gió mạnh trong bão phục vụ hoạt động cứu trợ

Bài viết trình bày phương pháp tính toán, xác địch các ngưỡng kích hoạt khi có bão hoạt động để các cơ quan, tổ chức chính phủ và phi chính phủ có biện pháp triển khai các hoạt động ứng phó và cứu trợ. Ngưỡng kích hoạt được xây dựng dựa trên quan hệ giữa lượng mưa tích lũy cực đại trong ba ngày, gió cực đại khi bão đổ bộ và số liệu thiệt hại như số nhà bị cuốn trôi, tốc mái.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu, xây dựng các ngưỡng kích hoạt liên quan đến mưa lớn và gió mạnh trong bão phục vụ hoạt động cứu trợ NGHIÊN CỨU, X Y DỰNG C C NGƯỠNG KÍCH HOẠT LIÊN QU N ĐẾN MƯ LỚN V GIÓ MẠNH TRONG B O PHỤC VỤ HOẠT ĐỘNG CỨU TRỢ Vũ Văn Thăng, Trần Đình Trọng, Tạ Hữu Chỉnh, Phùng Thị Mỹ Linh, Lương Tuấn Minh Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu Ngày nhận bài: 08/02/2022; ngày chuyển phản biện: 09/02/2022; ngày chấp nhận đăng: 04/3/2022 Tóm tắt: Bài báo trình bày phương pháp nh toán, xác địch các ngưỡng kích hoạt khi có bão hoạt độngđể các cơ quan, tổ chức chính phủ và phi chính phủ có biện pháp triển khai các hoạt động ứng phó và cứutrợ. Ngưỡng kích hoạt được xây dựng dựa trên quan hệ giữa lượng mưa tích lũy cực đại trong ba ngày, giócực đại khi bão đổ bộ và số liệu thiệt hại như số nhà bị cuốn trôi, tốc mái. Phương pháp hồi qui hàm mũ đượcứng dụng để xây dựng mô hình dự báo thiệt hại gây ra do tác động của bão. Nghiên cứu chỉ ra ngưỡng kíchhoạt đối với lượng mưa tích lũy ba ngày là 429 mm và gió cực đại khi bão đổ bộ là 25 m/s. Kết quả này, đượcứng dụng để xây dựng qui trình giám sát, cứu trợ khi có bão. Từ khóa: Bão, Mưa lớn, dự báo tác động.1. Mở đầu tổ chức phi chính phủ (Hội chữ thập đỏ Đức, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu Care, F O,…). Nhận thấy tầm quan trọng của cácnhiều tác động nhất của thiên tai và biến đổi khí hành động sớm dựa vào dự báo khí tượng, nămhậu. Với vị trí địa lý và điều kiện địa hình phức 2018, Hội Chữ thập đỏ Viêt Nam triển khai dựtạp, hàng năm, tại Việt Nam êu tốn khoảng 1 án “Giảm thiểu tác động của các đợt nắng nóng- 3% GDP khắc phục hậu quả do thiên tai gây với các nhóm dễ bị tổn thương tại Hà Nội thôngra (World Bank, 2017) [6] với khoảng 71% dân qua nâng cao năng lực cho Hội Chữ thập đỏ Việtsố và 59% diện ch đất ở Việt Nam dễ bị ảnh Nam về hỗ trợ tài chính dựa vào dự báo” [4]. Dự án sử dụng thông n dự báo về nắng nónghưởng của thiên tai. Trong đó, lũ lụt và bão là để triển khai các hành động sớm phù hợp giúphai loại hình thiên tai thường xuyên nhất và gây giảm thiểu tác động êu cực lên nhóm dễ bị tổnthiệt hại nhiều nhất về người và tài sản. Mỗi thương gồm những người làm việc ngoài trờinăm, Việt Nam chịu ảnh hưởng khoảng từ 5 - 7 và người cao tuổi. Tiếp nối thành công cho việccơn XTNĐ, đặc biệt các tỉnh ven biển miền Trung đưa ra những hành động đúng thời điểm gây ranhư Quảng Bình, Thanh Hóa, Quảng Trị, Thừa do nắng nóng, đến năm 2021, Hội Chữ thập đỏThiên - Huế, Quảng Ngãi và Bình Định thường Viêt Nam ếp tục triển khai dự án “Phân ch dựchịu nhiều ảnh hưởng của lũ lụt do mưa bão gây báo bão và ngập lụt do bão gây ra ở Việt Nam:ra (Đặc điểm KTTV) [2, 3]. Với tác động của biến Xây dựng ngưỡng kích hoạt và giám sát dự báo”.đổi khí hậu, thời ết, thiên tai thời gian qua diễn Dự án được hỗ trợ bởi Hội chữ thập đỏ Đứcbiến phức tạp, khó lường theo chiều hướng (GRC) cùng với sự phối hợp của Viện Khoa họccực đoan, vì vậy các hoạt động trong công tác khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu (IMHEN)phòng tránh và giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai trong việc xây dựng ngưỡng cảnh báo giúp nânggây ra luôn đuợc nhà nước quan tâm, bên cạnh cao năng lực của Hội Chữ thập đỏ Việt Namđó là những hoạt động cảnh báo sớm của các trong việc áp dụng mô hình ứng phó với các loại hình thiên tai như bão, lũ lụt. Nghiên cứu nàyLiên hệ tác giả: Vũ Văn Thăng nhằm trình bày phương pháp nh toán xác địnhEmail: vvthang26@gmail.com cấp độ thiệt hại do bão gây ra, từ đó xác định 50 TẠP CHÍ KHO HỌC BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Số 21 - Tháng 3/2022các ngưỡng kích hoạt (tức là khi yếu tố dự báo hại do bão (số lượng ngôi nhà bị cuốn trôi/sập(mưa, gió) vượt giá trị này thì kích hoạt các hoạt đổ/tốc mái) được thu thập từ Tổng cục Phòngđộng cứu trợ) để đưa ra những biện pháp cứu chống thiên tai; số liệu khí tượng (tốc độ gió tốitrợ kịp thời. đa và lượng mưa lớn nhất trong 72 h khi bão2. Số liệu và phương pháp nghiên cứu ...