Ngữ văn 9: Luyện tập phân tích và tổng hợp - Giáo án tuần 18

Mục đích, đặc điểm, tác dụng của việc sử dụng phép phân tích và tổng hợp. Nhận diện được rõ hơn văn bản có sử dụng phép lập luận phân tích và tổng hợp. Sử dụng phép phân tích và tổng hợp trong các văn bản nghị luận.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngữ văn 9: Luyện tập phân tích và tổng hợp - Giáo án tuần 18 GIÁO ÁN NGỮ VĂN 9Tiết: 95. LUYỆN TẬP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢPNgày dạy: 1. Mục tiêu: a. Kiến thức: - Mục đích, đặc điểm, tác dụng của việc sử dụng phép phân tích và tổng hợp. b. Kỹ năng: - Nhận diện được rõ hơn văn bản có sử dụng phép lập luận phân tích và tổng hợp. - Sử dụng phép phân tích và tổng hợp trong các văn bản nghị luận. c. Thái độ: GD học sinh hcọ nghiêm túc không học tủ, học qua loa đối phó. 2. Trọng tâm: Mục đích, đặc điểm, tác dụng của việc sử dụng phép phân tích và tổng hợp. 3. Chuẩn bị: 3.1 Giáo viên: Đồ dùng + Phiếu A, B, C, D. 3.2 Học sinh: Bảng nhóm. 4. Tiến trình dạy học: 4.1.Ổn định tổ chức và kiểm diện: kiểm tra sĩ số. 4.2.Kiểm tra miệng: Dòng nào nói đúng nội dung cơ bản của phép lập luận phân tích?( 3đ) a. Dùng lí lẽ để làm sáng tỏ vấn đề nhằm thuyết phục người đọc. b. Giới thiệu đặc điểm nội dung và hình thức của sự vật, hiện tượng.Giáo viên: Lương Thị Phương GIÁO ÁN NGỮ VĂN 9 c. Trình bày từng bộ phận, phương diện của một số vấn đềnhằm chỉ ra nội dung bêntrong của sự vật, hiện tượng. (X) d. Dùng dẫn chứng để khẳng định vấn đề là đúng đắn. Phân tích là gì? Tổng hợp là gì? Vai trò của phép phân tích và tổng hợp trong lậpluận?(6đ) - Phép lập luận phân tích là phép lập luận trình bày từng bộ phận, từng phương diện củamột vấn đề nhằm chỉ ra nội dung của sự vật, hiện tượng.(2đ) - Phép lập luận tổng hợp là phép lập luận rút ra cái chung từ những điều đã phân tích (đem các bộ phận, các đặc điểm của một sự vật đã được phân tích riêng mà liên hệ lại vớinhau để nêu ra nhận định chung của sự vật ấy).(2đ) - Mối quan hệ qua lại giữa hai phép lập luận : Tuy đối lập nhau nhưng không tách rờinhau. Phân tích rồi tổng hợp thì mới có ý nghĩa, mặt khác, phải dựa trên cơ sở phân tích thìmới có thể tổng hợp được.(2đ) Trong bài tập 1 SGK trang 11, tác giả sử dụng phép lập luận nào?(3đ) 4.3 Giảng bài mới: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài họcHoạt động 1: Vào bài:Ở tiết trước ta đi vào tìm hiểu phép lập luậnphân tích, phép lập luận tổng hợp. Hôm nay,chúng ta đi vào luyện tập.Hoạt động 2: Củng cố kiến thức: I. Củng cố kiến thức : Nêu sự khác nhau của hai phép lập luậnphân tích và tổng hợp?Giáo viên: Lương Thị Phương GIÁO ÁN NGỮ VĂN 9  - Phép lập luận phân tích là phép lậpluận trình bày từng bộ phận, từng phươngdiện của một vấn đề nhằm chỉ ra nội dungcủa sự vật, hiện tượng.- Phép lập luận tổng hợp là phép lập luận rútra cái chung từ những điều đã phân tích (đem các bộ phận, các đặc điểm của một sựvật đã được phân tích riêng mà liên hệ lạivới nhau để nêu ra nhận định chung của sựvật ấy). Công dụng của hai phép lập luận phântích và tổng trong các văn bản nghị luận? Tuy đối lập nhau nhưng không tách rờinhau. Phân tích rồi tổng hợp thì mới có ýnghĩa, mặt khác, phải dựa trên cơ sở phântích thì mới có thể tổng hợp được.Hoạt động 3: luyện tập: Gọi học sinh lần lượt đọc đoạn trích a, b? Trong đoạn trích a tác giả vận dụng phép II. Luyện tập:lập luận nào? Bài tập 1: Phép phân tích. Đoạn a: Tác giả phân tích như thế nào?Mở đầu: Ý khái quát: “ Thơ hay … cả bàithơ”.Giáo viên: Lương Thị Phương GIÁO ÁN NGỮ VĂN 9Tiếp theo: là sự phân tích tinh tế làm sángtỏ cái hay, cái đẹp của bài “ Thu điếu”. -Luận điểm:Thơ hay cả hồn lẫn xác…- Cái hay ởcác điệu xanh( xanh ao, xanh bờ, -Trình tự phân tích:…) Thứ nhất:Cái hay thể hiện ở các làn điệu- Ở những cử động ( sóng gợn tí, là đưa xanh..vèo) Thứ hai:Cái hay thể hiện ở các cử động…- Ở các vần thơ. Thứ ba:Cái hay thể hiện ở các vần thơ..- Ở các chữ không non ép.  Phép lập luận phân tích. Đoạn a phân tích từ cái chung đến cáiriêng.  Vậy viết theo lồi diễn đạt nào? Diễn dịch. Đoạn b: Đoạn b tác giả vận dụng phương phápphân tích nào? -Luận điểmMấu chốt của thành đạt là ở đâu Phân tích kết hợp với tổng hợp. Tác giả đã vận dụng các phương pháp ấynhư thế nào? Phân tích bốn nguyên nhân khách quancủa sự thành đạt: gặp thời, điều kiện, hoàncảnh, tài năng. - Phân tích bốn nguyên nhân khách quanTổng hợp về nguyên nhân chủ quan: sự của sự thành đạt: gặp thời, điều kiện, hoànphấn đấu kiên trì của cá nhân – thành đạt là cảnh, tài năng.làm cái gì có ích cho mọi người, cho xã hội, - Tổng hợp về nguyên nhân chủ quan: sựđược xã hội thừa nhận. phấn đấu kiên trì của cá nhân – thành đạtGiáo viên: Lương Thị Phương GIÁO ÁN NGỮ VĂN 9 Thử bỏ đi ý tổng hợp trong đoạn văn b là làm cái gì có ích cho mọi người, cho xãthì đoạn văn còn sức thuyết phục nữa hội, được xã hội thừa nhận.không? Vì sao?  Phép lập luận phân tích và tổng hợp. Không. Chính nhờ vào phép tổng hợplàm cho đoạn văn trở nên thuyết phục ngườiđọc ở nhiều góc độ. Hơn nữa, chính nhờphép lập luận này người ta nhận thấy rằngtài năng con người không phải do nguyênnhân khách quan quyết định mà do chínhnội lực bản thân của con người.Hoạt động 2: Bài tập 2. Học như thế nào được xem là học đốiphó? Có những ...