Người đẹp Ca dao

Người đẹp Ca daoTừ thuở hồng hoang lịch sử tới nay dù cho sự tiến hóa của con người đã từng bước tiến theo sự chinh phục không gian, xâm chiếm tới cả Cung Quảng, sự tôn thờ nhan sắc người phụ nữ vẫn là câu chuyện hàng đầu được đề cập tới.Điều này được biểu hiện rõ rệt trong văn chương bình dân. Và thực thế nếu thi ca vắng thiếu hình tượng này cũng khó khơi gợi con người, tất nhiên không thể đề cập tới loại thơ mang tính cách lý tưởng khác. Trong thi ca người...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Người đẹp Ca dao Người đẹp Ca dao Từ thuở hồng hoang lịch sử tới nay dù cho sự tiến hóa của con người đã từngbước tiến theo sự chinh phục không gian, xâm chiếm tới cả Cung Quảng, sự tônthờ nhan sắc người phụ nữ vẫn là câu chuyện hàng đầu được đề cập tới. Điều này được biểu hiện rõ rệt trong văn chương bình dân. Và thực thế nếu thica vắng thiếu hình tượng này cũng khó khơi gợi con người, tất nhiên không thể đềcập tới loại thơ mang tính cách lý tưởng khác. Trong thi ca người ta thường gặpbóng dáng của giai nhân khi ẩn khi hiện diễn biến dưới mọi tâm trạng của conngười muôn thuở đem lại cho họ những bóng mát của tâm hồn. Người ta cho dùđược vuốt ve mơn trớn hay bị phũ phàng xô đảy, trong chiến tranh hay thanh bình,sắc đẹp của người đàn bà thường có sức mạnh chi phối. Nhưng thế nào là một phụnữ đẹp, điều này thiết nghĩ khó mà đưa ra một mẫu số chung của tiêu chuẩn, bởithẩm mỹ quan mỗi người một khác nhau, vả chăng vẫn một mẫu người đó, xét racó những điểm cần bổ khuyết, nhưng bởi lui tới nhau thường xuyên mà nhữngdạng hình nó đã biến đổi khác. Hơn nữa mỗi thời đại người ta nhận định khácnhau về định mức sắc đẹp, đó chưa nói tới bàn tay phẫu thuật của các nhà thẩmmỹ học tạo dựng nên. Nhưng dù xưa hay nay quan niệm người đàn bà đẹp, đươngnhiên cả tinh thần lẫn thể xác, người ta dường như vẫn không sai khác quan niệmmấy:Tốt gỗ hơn tốt nước sơnXấu người đẹp nết còn hơn đẹp người. Tất nhiên xấu đây chỉ có tính cách tương đối thôi, không thể là những ChungVô Diệm, nhưng người ta vẫn cho rằng người đẹp số kiếp thường gian truân,mong manh, và để an ủi những ai chẳng may rơi vào tình trạng hẩm hiu đó màĐặng Trần Côn (1710 – 1750) đã viết trong Chinh Phụ Ngâm:Thiên địa phong trầnHồng nhan đa truân Nữ sĩ Đoàn Thị Điểm (1705 – 1748) đã chuyển nôm tuyệt diệu tài tình, tưởngnhư nguyên tác không phải do chuyển ngữ nữa, và đã có dư luận lập luận khôngphải công của Đoàn Thị Điểm:Thuở trời đất nổi cơn gió bụiKhách má hồng nhiều nỗi truân chuyên Nguyễn Du (1766 – 1820) trong Đoạn Trường Tân Thanh sáng tác sau khi đisứ Trung Hoa trở về, chủ trương thuyết tài mệnh tương đố cũng cho rằng ngườiđàn bà đẹp thường bị khổ đau bởi định mệnh:Lạ gì bỉ sắc tư phongTrời xanh quen thói má hồng đánh ghen Người đàn bà nếu đã có nhan sắc mà lại tài giỏi thì khó tránh khỏi bất hạnh mặtnày mặt nọ, điển hình trường hợp Thúy Kiều tài hoa đủ nghề thi nhạc mà cuộc đờiđã chuốc nhiều nỗi u sầu:Anh hoa phát tiết ra ngoàiNghìn thu bạc mệnh một đời tài hoa Nhưng dù bạc mệnh ra sao vẫn không một ai có thể phủ nhận tài hoa củaNguyễn Du khi diễn tả vẻ đẹp của Thúy Kiều, không những người xưa mà cho tớiđời nay khi mường tưởng tới vẫn không thoát khỏi bâng khuâng, xao xuyến trongmột phút giây nào đó:Một hai nghiêng nươc nghiêng thànhSắc đành hòa một, tài đành hòa hai Lối diễn tả có tính cách ước lệ này văn chương Trung Hoa đã có những hìnhảnh tương tự như: Nhất cố khuynh nhân thành – Tài cố khuynh nhân quốc, đượcphiên dịch là: đẹp nghiêng nước nghiêng thành vậy. Người đàn bà xưa lịch sử nhắc nhở tới nhiều nhưng đặc tính của mỗi người đếnnay người ta chỉ nghe nói tới nhưng không có một kiểm chứng nào đích xác, TrụVương bị Đắc Kỷ mê hoặc, Đổng Trác và Lữ Bố đâm chém nhau bởi ĐiêuThuyền, Chiêu Quân đẹp nghiêng nước nghiêng thành sang cống Hồ, tương tựHuyền Trân công chúa hy sinh thân mình lấy Chiêm vương đem về cho đất nướchai châu Ô, châu Rí, không kể những Mỵ Châu, Tiên Dung, Ngọc Hân...đến bâygiờ người ta còn thấy đề cập tới nhưng không có mảy may một ý niệm. Bởi vậyngươi đời sau qua văn chương Trung Hoa không khỏi bị mê mẩn tâm hồn trướcnhan sắc của những Tây Thi, Bao Tự, trong đó Dương Quý Phi đã được Lý Bạchmô tả bằng những lời óng chuốt:Vân tưởng y thường hoa tưởng dungXuân phong phất hạm lộ hoa nungNhược phi Quần Ngọc son đầu kiếnHội hướng Giao Đài nguyệt hạ phùng. Tạm dịch:Mây tưởng xiêm y hoa tưởng ngườiGió xuân phân phất hạt sương rơiNếu không gặp gỡ nơi Quần NgọcChắc cũng Giao Đài bóng nguyệt soi Trong văn chương bình dân, hình ảnh người con gái có nhan sắc đã được ngườita diễn tả bằng những câu đơn sơ nhưng thắm đượm ý tình, khơi gợi nơi mỗi conngười những ý niệm ngút ngàn lan tỏa:Cô kia má đỏ hông hồngCô chửa lây chồng còn đợi chờ ai Bài Mười Thương trong ca dao đã phác họa cho ngươi ta thấy quan niệm vềnhan sắc của người đàn bà xưa thế nào, ít ra đã ấn dấu được thẩm mỹ quan củamột thời đại lịch sử ra sao, phơi bày một sắc đẹp có tính cách mộc mạc, hiền hậu,không chinh phục con người bằng những gì là khêu gợi, kích thích nhiều như bâygiờ:Một thương tóc bỏ đuôi gàHai thương ăn nói mặn mà có duyênBa thương má lúm đồng tiềnBốn thương răng lánh hạt huyền kém thuaNăm thương cổ yếm đeo bùaSáu thương nón thượng quai tua dịu dàngBảy thương nết ở khôn ngoanTám thương miệng nói lại càng thêm xinhChín thương cô ở một nơiMười thươn ...