Nguyên tắc kiểm soát nội bộ và thực tiễn với hoạt động cho vay trong ngân hàng Việt Nam

Bài viết "Nguyên tắc kiểm soát nội bộ và thực tiễn với hoạt động cho vay trong ngân hàng Việt Nam" tập trung phân tích làm rõ các nguyên tắc theo thông lệ quốc tế về hoạt động kiểm soát nội bộ, đi sâu phân tích các nguyên tắc kiểm soát nội bộ của Ủy ban COSO, nguyên tắc kiểm soát nội bộ trong hoạt động ngân hàng của Ủy ban Basel. Từ những nguyên tắc đó, bài viết liên hệ với thực tiễn hoạt động cho vay trong ngân hàng Việt Nam hiện nay, đề xuất một số khuyến nghị. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguyên tắc kiểm soát nội bộ và thực tiễn với hoạt động cho vay trong ngân hàng Việt Nam Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 NGUYÊN TẮC KIỂM SOÁT NỘI BỘ VÀ THỰC TIỄN VỚI HOẠT ĐỘNG CHO VAY TRONG NGÂN HÀNG VIỆT NAM INTERNAL CONTROL PRINCIPLES AND PRACTICAL WITH LENDING IN VIETNAM BANKING ACTIVITIES Th.S. Nguyễn Quốc Phóng Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng YênNgày nhận bài: 25/9/2021Ngày nhận kết quả phản biện: 15/10/2021Ngày chấp nhận đăng: 15/11/2021 TÓM TẮT Từ thực tiễn hoạt động ngân hàng trong những năm hội nhập sâu rộng quốc tế gần 15 năm gần đây, đặc biệt là nguyên nhân gây ra nợ xấu tăng cao, các Ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam ngày càng nhận rõ việc tuân thủ các nguyên tắc quốc tế trong hoạt động kiểm soát nội bộ. Bài viết tập trung phân tích làm rõ các nguyên tắc theo thông lệ quốc tế về hoạt động kiểm soát nội bộ, đi sâu phân tích các nguyên tắc kiểm soát nội bộ của Ủy ban COSO, nguyên tắc kiểm soát nội bộ trong hoạt động ngân hàng của Ủy ban Basel. Từ những nguyên tắc đó, bài viết liên hệ với thực tiễn hoạt động cho vay trong ngân hàng Việt Nam hiện nay, đề xuất một số khuyến nghị. Từ khóa: Nguyên tắc, Kiểm soát nội bộ, Ngân hàng Việt Nam ABSTRACT From the reality of banking activities in the years of deep international integration in the recent 15 years, especially the cause of high bad debts, Vietnamese commercial banks have increasingly realized their compliance with the law. compliance with international principles in internal control activities. The article focuses on analyzing and clarifying principles according to international practices on internal control activities, in-depth analysis of the COSO Committees internal control principles, and internal control principles in banking activities. of the Basel Committee. From those principles, the article relates to current Vietnamese banking practices and proposes some recommendations. Keywords: Principles, Internal control, Vietnamese banks1. Đặt vấn đề Kiểm soát nội bộ là yêu cầu cấp thiết trong các doanh nghiệp hiện nay, đặc biệt là hệ thốngngân hàng, nhờ đó giảm thiểu rủi ro trong các hoạt động của hệ thống ngân hàng. Với ý nghĩa đótác giả phân tích và làm rõ về nguyên tắc kiểm soát nội bộ của Ủy ban COSO, cũng như nguyêntắc kiểm soát nội bộ trong hoạt động ngân hàng của Ủy ban Basel và đánh giá thực trạng công táckiểm soát nội bộ đối với hoạt động cho vay của NHTM Việt Nam. Qua đó chỉ ra những điểm cònhạn chế và đề xuất kiến nghị phù hợp giúp hoàn thiện công tác tổ chức hoạt động cho vay tại cácngân hàng Việt Nam.2. Phương pháp nghiên cứu Bài tham luận hội thảo khoa học, với giới hạn về khuôn khổ số chữ trong nội dung, tác giả 1434 Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021không có điều kiện sử dụng phương pháp định lượng, xây dựng tổng quan nghiên cứu, xây dựngmô hình nghiên cứu, phát phiếu điều tra, phân tích, giả thiết,…đưa ra giả thiết và câu hỏi nghiêncứu, xây dựng các hàm, các biến, đo lường các nhân tố ảnh hưởng. Bài viết dựa trên phương phápnghiên cứu khoa học định tính truyền thống, phân tích các nền tảng lý luận, khung lý thuyết,…tiếnhành phân tích, đánh giá, nhận xét dựa trên nguồn tư liệu và tư liệu thứ cấp của các cơ quan, tổchức và cá nhân nhà khoa học, đưa ra khuyến nghị theo mục tiêu của bài viết.3. Nội dung nghiên cứu3.1. Nguyên tắc hoạt động kiểm soát nội bộ Mỗi quốc gia trên thế giới có những quy định về kiểm soát nội bộ khác nhau dựa trên nhậnthức và đặc điểm riêng của đất nước đó. Các khuôn khổ KSNB được ban hành và áp dụng vàothực tế cho các doanh nghiệp đạt được mục tiêu KSNB hữu hiệu như khuôn mẫu COSO được ápdụng phổ biến ở Pháp, Mỹ, Nhật Bản. Khuôn mẫu cho hệ thống KSNB trong các NH do Uỷ BanBasel ban hành năm 1998 và áp dụng ở nhiều nước như Bỉ, Canada, Pháp, Đức, Ý, Nhật, Hà Lan,Thụy Điển, Thụy Sĩ, Vương Quốc Anh, Hoa Kỳ,...3.1.1. Nguyên tắc KSNB của Ủy ban COSO Năm 1992, Ủy ban COSO phát hành báo cáo COSO, đây là tài liệu đầu tiên trên thế giới đưara khuôn mẫu lý thuyết về KSNB một cách đầy đủ và có hệ thống. Sau nhiều năm, môi trườngkinh doanh đã có sự thay đổi đáng kể. Đến năm 2013, Ủy ban COSO đã đưa ra báo cáo COSO vớitựa đề “KSNB – khuôn mẫu hợp nhất” đã định nghĩa KSNB là “Một quá trình do người quản lý,hội đồng quản trị, các nhân viên của đơn vị chi phối, nó được thiết lập để cung cấp một sự đảmbảo hợp lý” cho việc đạt được các mục tiêu liên quan đến hoạt động, báo cáo và tuân thủ. Báo cáo COSO (2013), KSNB được cấu thành bởi 5 bộ phận cấu thành và bao gồm 17nguyên tắc: + Về môi trường kiểm soát (4 nguyên tắc): Đơn vị chứng tỏ về tính chính trực và giá trị đạođức; HĐQT chứng tỏ việc độc lập với ban quản lý và giám sát xây dựng, thực hiện biện phápKSNB; Ban quản ...