Nhân giống hồng xiêm (sa pô chê) bằng phương pháp chiết cành

Hồng xiêm là loại cây có nhiều nhựa nên khó nhân giống. Nếu gieo hạt phải mất 7 - 8 năm sau cây mới cho trái. Theo thí nghiệm của Trường Đại học Nông nghiệp I Hà Nội giâm cành cây con sinh trưởng rất chậm, kém hiệu quả. Ở Việt Nam, hiện nay chỉ phổ biến một phương pháp nhân giống duy nhất là chiết cành.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhân giống hồng xiêm (sa pô chê) bằng phương pháp chiết cành Nhân giống hồng xiêm (sa pô chê) bằng phương pháp chiết cànhHồng xiêm là loại cây có nhiều nhựa nên khó nhângiống. Nếu gieo hạt phải mất 7 - 8 năm sau cây mới cho trái. Theo thínghiệm của Trường Đại học Nông nghiệp I Hà Nội giâm cành cây con sinhtrưởng rất chậm, kém hiệu quả. Ở Việt Nam, hiện nay chỉ phổ biến mộtphương pháp nhân giống duy nhất là chiết cành.Tuy nhiên phương pháp này có nhược điểm là hệ số nhân giống không caodo trên một cây chỉ có thể lấy một số cành nhất định (khoảng 10 nhánh mộtlần chiết); nếu chiết nhiều sẽ làm hạn chế sự sinh trưởng của cây mẹ.Thời vụ chiết: thường chiết cành hồng xiêm vào đầu mùa khô khoảng tháng12 – 3 dương lịch (để kịp trồng vào đầu mùa mưa), khi lá chuyển sang màuxanh đậm của màu lá bánh tẻ và ngừng lớn (kích thước bằng kích thước cáclá già) mới tiến hành khoanh vỏ; 7-10 ngày sau mới bó bầu chiết.Về thời điểm chiết cành, cần tiến hành vào những ngày trời nắng ráo, ít nhấtcó hai, ba ngày nắng để nhựa cây không bị loãng, vết cắt mau khô, cànhchiết không mất nhiều nhựa.Chọn cành chiết: Chọn cành ở những cây cho năng suất cao, quả ngọt vàchọn cành không quá già, đường kính 1,5-2 cm (cỡ ngón tay cái hoặc tay trỏlà vừa). Nên chọn những cành có từ 2 - 3 nhánh trở lên để sau khi cắt đemtrồng thì cây đã có từ 2 - 3 cành, cây mới nhanh phát triển và cho trái. Nhữngcây đã cho trái 3-4 năm, chọn cành ngoài tán không còi và không bị sâubệnh, không chọn những cành ở dưới tán thấp và cành vượt. Chiều dài cànhchiết nên từ 1,0 - 1,2m. Chọn cành chiết tốt, chiết đúng thời vụ và kỹ thuậtchiết tốt cành chiết sẽ ra rễ sau 3 - 4 tháng.Hỗn hợp bó bầu: Nguyên liệu để bó bầu bao gồm: bao nilon trắng, đấtmùn, rễ bèo tây hoặc rơm rạ khô hơi mục. Đất mùn lấy từ mương, ao hồkhông có cát, vớt lên phơi khô và đập nhỏ. Rễ bèo tây chỉ lấy phần rễ đểnguyên không cắt khúc, phơi khô qua nhiều nắng. Hoặc có thể sử dụng vậtliệu chiết là rễ lục bình, bột xơ dừa, rơm (trộn đất sình) hay tro trấu…Thao tác chiết: sau khi chọn cành dùng dao sắc khoanh bỏ lớp vỏ thân 1đoạn dài 3 - 5 cm (bằng hai đốt tay), cạo sạch lớp vỏ đến tận gỗ. Khi bóc vỏcó rất nhiều nhựa tiết ra, để cành chiết không bị mất nhiều nhựa, lấy bôngsạch hoặc giẻ sạch quấn kín phần trên vết cắt, làm cho cây không liền mạchvận chuyển nhựa sau này, để cành chiết mau ra rễ. Cạo vỏ xong dùng daorạch vào vỏ ở mí trên chỗ khoanh từ 2 – 4 đường, dài 0,2 – 0,5 cm giúp tăngkhả năng tạo rễ, sau đó để 7 - 10 ngày cho ráo nhựa rồi mới bó bầu.Trước khi bó bầu nên bôi thêm vào cành chiết (chỗ thành mép khoanh vỏphía trên của cành chiết khi khoanh vỏ) chất kích thích ra rễ. Có thể sử dụngmột số chất kích thích ra rễ sau: Atonic 0,1%; Orgamin 1%; Na 2,4D 100ppm;NAA 100ppm… Sau khi bôi để khô thuốc trong 10-15 phút mới bắt đầu bóbầu, cành chiết sẽ nhanh ra rễ hơn, tỷ lệ ra rễ tăng 30-40%.Nên phơi lại lại vật liệu bó bầu như: đất và rể bèo cho khô nhằm tiêu diệtnấm mốc và khuẩn có hại. Cần cạo lại một lần nữa và lau khô để đảm bảonhựa cây không liền lại vết cắt sau đó mới bó bầu.Cách tiến hành như sau: Rễ bèo hoặc rơm mục vuốt thẳng đem lăn vào đấtmùn đã pha nước với độ ẩm 70 - 80% (nắm thành nắm không chảy nước quakẽ tay là tốt). Mỗi lần chiết chỉ cần hai bộ rễ bèo là vừa, rễ bèo chỉ có tácdụng làm cho bầu chiết bền dai, khi đã phân huỷ làm tăng độ mùn cho bầuchiết. Rễ bèo đã trộn đất vuốt thẳng quấn quanh vào ngay vết cắt. Bầu chiếtbó lần đầu chỉ to bằng nắm tay người lớn, hoặc vỏ lon bia là đủ.Khi cành chiết ra rễ phủ kín bầu bó lần đầu, tiến hành bó lần thứ hai. Lần bóbổ sung này dùng đất bó như lần đầu có trộn với phân chuồng đã hoai mục.Nguyên liệu cần pha nhão hơn để khỏi làm gãy rễ cây. Lần bó này nhằm bổsung thức ăn cho cành chiết được khoẻ, bộ rễ phát triển dài hơn. Trong quátrình chăm sóc bầu chiết nếu gặp thời tiết khô hạn thì phải tưới nước cungcấp độ ẩm cho bầu chiết để rễ phát triển tốt hơn.Theo dõi: Cách 1 tháng/lần quan sát bầu chiết và thêm nước để đủ ẩm đểrễ phát triển tốt hơn (có thể dùng ống chích để bơm nước vào bầu). Rắcthuốc sát trùng hạt (Basudin, Furadan, …) nếu có kiến phá hoại (nhất làtrong mùa mưa).Cắt cành chiết: Sau khi chiết cành 60-90 ngày có thể cắt cành chiết. Lúcnày trong túi bầu thấy rễ mọc nhiều, phân nhánh, rễ đâm ra khỏi bầu và cómàu vàng nâu. Dùng cưa, dao hay kéo cắt cành cắt khoảng 3 - 5 cm bêndưới cành. Không đem trồng ngay mà dùng bùn rơm quấn thêm ngoài bầumột lớp mỏng (sau khi đã bóc lớp vỏ bọc bằng giấy nilông) đặt cành chiếtdưới giàn che, phủ cát kín bầu chiết và tưới ẩm, giữ thêm khoảng 1 - 1,5tháng cho bộ rễ phát triển hoàn chỉnh và đủ độ già mới đem đi trồng. Hoặcgiâm nhánh chiết trên liếp giâm, trong bầu đất, bội tre, có cây chống đỡ gió,cắt bớt một phần lá non, để nơi mát và đem dần ra nắng đến khi có đọt nonmới bứng đem trồng. Như vậy tỷ lệ thành công khoảng 60%, nhiều ...