Nhân trần, ích mẫu đi đâu - Để cho gái đẻ đớn đau thế này!.Nhân trần và ích mẫu là hai cây thuốc quý trong Y học cổ truyền dân tộc chữa được nhiều bệnh cho phụ nữ, đặc biệt là đối với phụ nữ sau khi đẻ, giúp chị em ăn ngon miệng, chóng hồi phục sức khoẻ, chữa máu ứ tích tụ, rong huyết sau đẻ, vàng da…
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhân trần, ích mẫu đi đâu - Để cho gái đẻ đớn đau thế này!Nhân trần, ích mẫu đi đâu - Để cho gái đẻ đớn đau thế này!Nhân trần và ích mẫu là hai cây thuốc quý trong Y học cổ truyền dân tộc chữađược nhiều bệnh cho phụ nữ, đặc biệt là đối với phụ nữ sau khi đẻ, giúp chị em ănngon miệng, chóng hồi phục sức khoẻ, chữa máu ứ tích tụ, rong huyết sau đẻ, vàngda… Ích mẫuChính vì vậy nhân dân ta đã có câu: “Nhân dân, Ích mẫu đi đâu, để cho gái đẻ ốmđau thế này” để nói lên tác dụng tốt đối với sức khoẻ phụ nữ khi sinh đẻ như thếnào.ÍCH MẪUCây Ích mẫu còn có tên là Sung uý (tên khoa học: Leonurus heterophyllus Sweet,thuộc họ Hoa môi Lamiacear), là một loại cây nhỏ, thân vuông mọc đứng, màuxanh, có lông nhỏ, cao khoảng 0,80 – 1m, lá mọc đối, cả hai mặt đều có lông. Cụmhoa mọc ở kẽ lá, gồm rất nhiều hoa màu trắng, hồng nhạt hoặc hồng đỏ. Quả nhỏcứng, có ba cạnh, trong có nhiều hạt. Cây ra hoa, kết quả từ tháng 5 đến tháng 7.Ích mẫu mọc hoang và được trồng ở khắp nơi trong nước để làm thuốc. Trong dângian Ích mẫu được coi là một vị thuốc quý dùng để chữa bệnh phụ nữ. Cây Íchmẫu cho ta hai vị thuốc: Ích mẫu và Sung uý tử.- Ích mẫu (hay Ích mẫu thảo) là toàn cây Ích mẫu (trừ rễ) thu hái vào lúc cây đangra hoa và một phần hoa đã thành quả, phơi khô hoặc sấy khô.- Sung uý tử là quả Ích mẫu chín phơi khô hoặc sấy khô. Nhân dân ta vẫn quen gọilà hạt Ích mẫu vì quả này nom rất giống hạt.Theo Đông y, Ích mẫu vị đắng, mùi thơm, tính mát, có tác dụng hoạt huyết, điềukinh, tiêu máu ứ, sinh máu mới, hành khí, an thai, giảm đau, được dùng rất phổbiến để chữa kinh nguyệt không đều, máu ứ tích tụ, rong huyết sau khi đẻ… Sunguý tử vị cay, ngọt, hơi ấm, cũng có tác dụng điều kinh hoạt huyết như Ích mẫu,ngoài ra còn thêm tác dụng bổ gan, bổ thận, làm sáng mắt.Qua nghiên cứu về Ích mẫu người ta thấy trong cây có các thành phần như :ancaloit (leonurin, leonuridin), tinh dầu, tanin, chất đắng, những flavonoxit… Vềdược lý, Ích mẫu có tác dụng kích thích tử cung và làm giảm tác dụng củaadrénalin trên tim mạch, do đó làm giảm huyết áp. Ngoài ra Ích mẫu còn có tácdụng tốt đối với hoạt động của tim, thần kinh và thận.Ích mẫu là một vị thuốc chữa bệnh phụ nữ tốt được dùng phổ biến trong dân gian.Nó có mặt trong hầu hết các bài thuốc bổ huyết điều kinh, chữa kinh nguyệt khôngđều và các bệnh thai tiền, sản hậu. Có thể dùng riêng hoặc dùng phối hợp với nhiềuloại thuốc khác. Liều dùng trung bình mỗi ngày 6 – 12g dưới dạng thuốc sắc, thuốccao hoặc thuốc viên.NHÂN TRẦNTên khoa học: Adenosma glutinosum (L.) Druce), họ Hoa Mõm chó(Scrophulariaceae).Nhân trần là một cây nhỏ, sống hằng năm, cao khoảng 30cm đến 1m, thân màutím, có lông trắng mịn. Lá mọc đối, hình trứng, đầu lá dài và nhọn, mép có răngcưa, hai mặt lá có nhiều lông mịn, toàn thân và lá có mùi thơm. Hoa mọc thànhchùm dạng bông ở kẽ lá, tràng hoa màu tím xanh, môi trên hình lưỡi, môi dưới xẻthành năm thuỳ đều nhau. Quả nang có nhiều hạt nhỏ.Cây Nhân trần mọc hoang ở đồi núi, bờ ruộng, bãi trống vùng trung du, nhất là ởcác tỉnh Phú Thọ, Bắc Giang… và được trồng ở nhiều nơi để làm thuốc. Cây rahoa, có quả từ tháng 4 đến tháng 7. Bộ phận được dùng làm thuốc là cả cây (trừrễ), thu hái về mùa hè, phơi khô.Theo Đông y, Nhân trần vị đắng, tính bình, hơi hàn, vào kinh bàng quang, đượcdùng để chữa bệnh vàng da, bệnh gan mật, thông tiểu tiện (mỗi ngày 8 – 16g, sắcuống) và là một vị thuốc quý rất quen thuộc của chị em phụ nữ sau khi đẻ, giúp sảnphụ ăn ngon, chóng hồi phục sức khoẻ, thường dùng cho phụ nữ đẻ xong bị suynhược, kém ăn, sốt, ho (sắc uống với Mần tới, Mạch môn, Ngải cứu, Rẻ quạt, vỏBưởi đào khô).Tuy nhiên cần phân biệt rõ Nhân trần và Bồ đề bởi Nhân trần là danh từ được dùngđể chỉ hai cây thuốc khác nhau nhưng có tác dụng gần giống nhau đó là câyNhân trần và Bồ đề. Cả hai cây đều thuộc họ Hoa môi.Bồ đề là cây thảo, sống hàng năm, cao khoảng 20 – 60cm, thân tròn, có lông. Lámọc đối, có lông, cụm hoa hình cầu mọc ở ngọn thân và đầu cành, gồm nhiều hoanhỏ màu lục lam hoặc lục tím. Quả nang, có nhiều hạt nhỏ. Toàn cây có tinh dầuthơm. Có thể trồng bằng hạt.Trong nhiều trường hợp Bồ đề được dùng làm thuốc thay cho Nhân trần. Tác dụngchủ yếu của bồ đề là kích thích tiêu hoá, sát khuẩn, điều kinh. Liều dùng mỗi ngày5 – 10g, sắc uống. ...