Những điểm mới, những bất cập của quy định về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người trong Bộ Luật hình sự năm 2015

Bài viết phân tích những điểm mới của tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người (theo Điều 240 Bộ luật hình sự năm 2015), chỉ ra những điểm hạn chế, bất cập về tên tội danh, về chủ thể chịu trách nhiệm hình sự, về các tình tiết định khung tăng nặng và đề xuất những kiến nghị nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập đó.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những điểm mới, những bất cập của quy định về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người trong Bộ Luật hình sự năm 2015 56 Tạp chí KhoaNghiên cứu trao học - Trường đổihọc Đại ● Research-Exchange of opinion Mở Hà Nội 67 (5/2020) 56-62 NHỮNG ĐIỂM MỚI, NHỮNG BẤT CẬP CỦA QUY ĐỊNH VỀ TỘI LÀM LÂY LAN DỊCH BỆNH TRUYỀN NHIỄM NGUY HIỂM CHO NGƯỜI TRONG BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015 NEW POINTS AND INADEQUACIES OF REGULATION ON CRIMES FOR SPREADING INFECTIOUS DISEASES TO PEOPLE IN THE CRIMINAL CODE 2015 Đào Phương Thanh* Ngày tòa soạn nhận được bài báo: 4/11/2019 Ngày nhận kết quả phản biện đánh giá: 5/5/2020 Ngày bài báo được duyệt đăng: 28/5/2020 Tóm tắt: Bài viết phân tích những điểm mới của tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người (theo Điều 240 Bộ luật hình sự năm 2015), chỉ ra những điểm hạn chế, bất cập về tên tội danh, về chủ thể chịu trách nhiệm hình sự, về các tình tiết định khung tăng nặng và đề xuất những kiến nghị nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập đó. Từ khóa: Bộ luật hình sự năm 2015, tội phạm, bệnh truyền nhiễm. Abstract: The article analyzes the new points of regulation on the crime of spreading dangerous infectious diseases to people (according to Article 240 of the Criminal Code 2015), points out the limitations and inadequacies of criminal names, of subject responsible for criminal matters, aggravating circumstances and propose recommendations to overcome such limitations and shortcomings. Keywords: Criminal Code 2015, crime, infectious disease.† Đặt vấn đề dàng nhận thấy qua việc một số tội phạm Trong Bộ luật hình sự (sau đây viết về môi trường được gộp lại với những tội tắt là BLHS) đầu tiên - BLHS năm 1985 phạm khác và được hiểu không phải với tư “chưa thể hiện rõ tính cấp bách và tầm cách là những tội phạm về môi trường”†. quan trọng đặc biệt của việc đấu tranh BLHS năm 1999 ra đời đã cho thấy bước với các hành vi xâm hại môi trường. Điều đột phá quan trọng trong nhận thức đối này không chỉ thể hiện qua việc BLHS với các hành vi xâm hại môi trường thể 1985 chưa dành riêng một chương cho hiện qua việc BLHS năm 1999 có quy các tội phạm về môi trường, mà còn dễ định một chương riêng về các tội phạm * Trường Đại học Luật Hà Nội † Trần Lê Hồng, Nhận thức chung đối với các tội phạm về môi trường và một số vấn đề liên quan, Tạp chí Khoa học pháp lí, số 04/2011. Nghiên cứu trao đổi ● Research-Exchange of opinion 57 về môi trường với 10 điều luật, trong đó dịch bệnh nguy hiểm cho người” là hành có điều luật độc lập quy định về tội làm vi phạm tội của người có chức vụ quyền lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người hạn. Như vậy, hành vi khách quan của tội (Điều 186). BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ này gồm bốn dạng hành vi, do chủ thể sung năm 2017 (sau đây gọi là BLHS năm thường hoặc chủ thể đặc biệt thực hiện, 2015) ra đời tiếp tục kế thừa, đồng thời tùy thuộc vào từng hành vi, cụ thể là: có những sửa đổi hoàn thiện các quy định - (Hành vi) đưa ra khỏi vùng có dịch về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người. bệnh động vật, thực vật, sản phẩm động vật, thực vật hoặc vật phẩm khác có khả 1. Những điểm mới của tội làm lây năng truyền dịch bệnh nguy hiểm cho lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm người. Đây là hành vi của người (biết nơi cho người đó là vùng đang có dịch nguy hiểm nhưng So với quy định tại Điều 186 BLHS vẫn) đưa, mang ra khỏi vùng có dịch động năm 1999, tội làm lây lan dịch bệnh truyền vật, thực vật, sản phẩm động vật, thực vật nhiễm nguy hiểm cho người trong BLHS hoặc vật phẩm khác có khả năng truyền năm 2015 (Điều 240) có một số nội dung dịch bệnh nguy hiểm cho người. Trong đó: mới cơ bản sau đây: + Dịch bệnh là sự xuất hiện bệnh Một là: về tội danh, Điều 240 BLHS truyền nhiễm với số người mắc bệnh 2015 đã bổ sung từ “truyền nhiễm” vào vượt quá số người mắc bệnh dự tính bình tên tội, thành “Tội làm lây lan dịch bệnh thường trong một khoảng thời gian xác truyền nhiễm nguy hiểm cho người” nhằm định ở một khu vực nhất định¶; đảm bảo sự thống nhất giữa BLHS và luật + Vùng có dịch bệnh là khu vực được Phòng, chống bệnh truyền nhiễm. Trong cơ quan có thẩm quyền xác định có dịch**, đó, Bệnh truyền nhiễm là bệnh lây truyền có thể là một làng, một xã, nhiều xã trong trực tiếp hoặc gián tiếp từ người hoặc từ huyện, một hoặc nhiều huyện trong tỉnh… động vật sang người do tác nhân gây bệnh Thẩm quyền công bố dịch thuộc về Chủ truyền nhiễm‡. Tác nhân gây bệnh truyền tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Bộ trưởng nhiễm là vi rút, vi khuẩn, ký sinh trùng và Bộ y tế hoặc Thủ tướng chính phủ††; nấm có khả năng gây bệnh truyền nhiễm§. + Sản phẩm động vật là các sản Hai là: tại điểm a khoản 1, điều luật phẩm có nguồn gốc từ động vật như thịt, đã bổ sung thêm hành vi phạm tội “cho xương, da, trứng, sữa…; phép đưa ra khỏi vùng có dịch bệnh động + Sản phẩm thực vật là các sản phẩm vật, thực vật, sản phẩm động vật, thực vật có nguồn gốc ...