Những khía cạnh của biến đổi mô hình hôn nhân dưới tác động của công nghiệp hóa ở tỉnh Vĩnh Phúc hiện nay - Đặng Ánh Tuyết

Sự biến đổi một số vấn đề trong hôn nhân dưới tác động của công nghiệp hóa ở tỉnh Vĩnh Phúc hiện nay, những nhân tố ảnh hưởng đến sự biến đổi mô hình hôn nhân dưới tác động của công nghiệp hóa là những nội dung chính trong bài viết "Những khía cạnh của biến đổi mô hình hôn nhân dưới tác động của công nghiệp hóa ở tỉnh Vĩnh Phúc hiện nay". Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những khía cạnh của biến đổi mô hình hôn nhân dưới tác động của công nghiệp hóa ở tỉnh Vĩnh Phúc hiện nay - Đặng Ánh Tuyết Xã hội học, số 3(111), 2010 47 NH÷NG KHÝA C¹NH CñA BIÕN §æI M¤ H×NH H¤N NH¢N D¦íI T¸C §éNG CñA C¤NG NGHIÖP HãA ë TØNH VÜNH PHóC HIÖN NAY §Æng ¸nh TuyÕt∗ 1. DÉn nhËp Cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi qua tõng thêi kú th× thiÕt chÕ h«n nh©n còng kh«ng ngõng vËn ®éng vµ biÕn ®æi. Sù biÕn ®æi tõ chuÈn mùc h«n nh©n truyÒn thèng sang h«n nh©n hiÖn ®¹i lµ qu¸ tr×nh l©u dµi vµ mang dÊu Ên râ nÐt bèi c¶nh kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi cña ®Êt n­íc. Bµi viÕt nµy dùa vµo kÕt qu¶ ®iÒu tra ®Ò tµi: “T¸c ®éng cña chÝnh s¸ch chuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông ®Êt ®Õn lèi sèng t¹i c¸c khu vùc ®ang c«ng nghiÖp hãa, ®« thÞ hãa t¹i tØnh VÜnh Phóc” 1 ®Ó t×m hiÓu sù ¶nh h­ëng cña viÖc chuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông ®Êt vµo qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa ®ang cã nh÷ng t¸c ®éng nh­ thÕ nµo ®Õn sù biÕn ®æi cña m« h×nh h«n nh©n ë n¬i ®©y. Cô thÓ lµ xem xÐt c¸c tiªu chÝ nh­ lùa chän b¹n ®êi, vai trß cña cha mÑ trong viÖc s¾p ®Æt h«n nh©n cña con c¸i, vai trß cña c¸ nh©n trong quyÕt ®Þnh h«n nh©n, tuæi kÕt h«n... ®ang cã nh÷ng thay ®æi g× tr­íc chÝnh s¸ch chuyÓn ®æi ®Êt cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ë tØnh VÜnh Phóc hiÖn nay. 2. Sù biÕn ®æi mét sè vÊn ®Ò trong h«n nh©n d­íi t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa ë VÜnh Phóc hiÖn nay 2.1. QuyÒn quyÕt ®Þnh kÕt h«n C¸c nghiªn cøu gÇn ®©y còng nh­ sè liÖu ®iÒu tra cña ®Ò tµi ®Òu ph¶n ¸nh sù thay ®æi trong s¾p xÕp h«n nh©n ë ViÖt Nam nãi chung còng nh­ h«n nh©n ë tØnh VÜnh Phóc hiÖn nay lµ theo xu h­íng vai trß chñ ®éng cña nam n÷ thanh niªn ngµy cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh vµ ®Ò cao. Vai trß kiÓm so¸t cña gia ®×nh, dßng hä, tËp qu¸n cña ®Þa ph­¬ng ngµy cµng gi¶m ®i, tõ n¬i gÆp gì, hÑn hß; tiªu chuÈn b¹n ®êi cho ®Õn quyÕt ®Þnh kÕt h«n. Tuy nhiªn, sù tham gia ý kiÕn cña cha mÑ, gia ®×nh, dßng hä vÉn ®­îc nam n÷ thanh niªn t«n träng vµ l¾ng nghe. §ã còng lµ mét ®Æc ®iÓm phÇn nµo ph¶n ¸nh nÐt v¨n ho¸, t­ t­ëng “träng l·o” cña ng­êi d©n ViÖt Nam nãi chung vµ ng­êi d©n VÜnh Phóc nãi riªng. Ai lµ ng­êi quyÕt ®Þnh h«n nh©n lµ mét chØ b¸o quan träng nhÊt ph¶n ¸nh sù biÕn ®æi cña thiÕt chÕ h«n nh©n. Trong nghiªn cøu nµy, sè liÖu kh¶o s¸t cho biÕt cã tíi 81,2% cho r»ng c¸ nh©n tù quyÕt ®Þnh nh­ng cã tham kh¶o ý kiÕn cña gia ®×nh vµ chØ cã 3,3% sè ng­êi tr¶ lêi cho r»ng gia ®×nh ¶nh h­ëng quan träng ®Õn cuéc h«n nh©n ∗ TS, ViÖn X· héi häc, Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh. 1 §Ò tµi cÊp Bé 2009, Bé V¨n hãa, ThÓ thao vµ Du lÞch vµ ViÖn X· héi häc, Häc viÖn CT - HCQG Hå ChÝ Minh. Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn 48 Những khía cạnh của biến đổi mô hình hôn nhân… cña hä (xem biÓu 1). D÷ liÖu nµy lµ b»ng chøng quan träng ®Ó chøng minh vai trß cña c¸ nh©n nam n÷ thanh niªn trong quyÒn quyÕt ®Þnh h«n nh©n ngµy mét t¨ng lªn vµ ®iÒu nµy còng phï hîp víi kÕt luËn trong nghiªn cøu cña Goode (1963) khi cho r»ng: “ë ch©u ¸ mét yÕu tè cña sù thay ®æi nµy lµ sù chuyÓn ®æi tõ h«n nh©n ®­îc s¾p ®Æt tíi lùa chän b¹n ®êi riªng t­ h¬n”. BiÓu 1: C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn viÖc lùa chän vî/chång cña thanh niªn ®Þa ph­¬ng hiÖn nay (%) .8 13.0 .8 3.3 82.8 Truyền thông ĐC Phong tục, tập quán Gia đình, dòng họ Cá nhân quyết định Khác Khi ®­îc hái nam n÷ thanh niªn ®Þa ph­¬ng trong thêi gian gÇn ®©y chÞu ¶nh h­ëng nhÊt bëi yÕu tè nµo, kÕt qu¶ cho thÊy cã tíi 81,2% lµ hoµn toµn do c¸ nh©n tù quyÕt ®Þnh chiÕm mét tû lÖ cao nhÊt; truyÒn th«ng ®¹i chóng chiÕm 13%; trong khi ®ã gia ®×nh, dßng hä chØ chiÕm 3,3%; Nh­ vËy, sù ¶nh h­ëng cña gia ®×nh, dßng hä ®Õn viÖc quyÕt ®Þnh kÕt h«n cña nam n÷ thanh niªn t¹i ®Þa bµn kh¶o s¸t ®· cã sù gi¶m sót ®¸ng kÓ. NÕu so s¸nh víi nh÷ng nghiªn cøu tr­íc cho thÊy sù “thay bËc ®æi ng«i” trong vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh h«n nh©n lµ mét thùc tÕ hiÓn nhiªn. Bªn c¹nh ®ã, kÕt qu¶ nµy còng cho thÊy truyÒn th«ng ®¹i chóng còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè cã ¶nh h­ëng quan träng ®Õn viÖc quyÕt ®Þnh kÕt h«n cña nam n÷ thanh niªn. NhiÒu nghiªn cøu gÇn ®©y còng cã chung nhËn ®Þnh r»ng viÖc t«n träng ý kiÕn cña cha mÑ vµ c¸c thµnh viªn kh¸c cña gia ®×nh cßn ®Ó t¹o nªn sù ®ång thuËn trong cuéc sèng chung gi÷a thµnh viªn míi lµ con d©u, con rÓ víi gia ®×nh nhµ chång, nhµ vî. Cho ®Õn nay khu«n mÉu sèng chung víi gia ®×nh cha mÑ chång sau khi kÕt h«n vÉn lµ phæ biÕn (NguyÔn H÷u Minh vµ Hirschman; 2000: Bé VH,TT&DL). XÐt theo t­¬ng quan gií ...