Những kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị lao tai

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm tổng kết kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị qua 14 trường hợp lao tai điều trị tại Khoa Lao tai thần kinh, Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị lao taiTẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2013NHỮNG KINH NGHIỆM TRONG CHẨN ĐOÁNVÀ ĐIỀU TRỊ LAO TAIĐào Thị Hồng Hoa*; Nguyễn Tấn Quang*TÓM TẮTỞ Việt Nam, bệnh lao vẫn đang là một vấn đề sức khỏe cộng đồng với tỷ lệ mắc c u h ớng giatăng trong vài năm gần đây. Kinh điển, lao tai (LT) nguyên phát là một tổn th ơng khu trú lao ngoàiphổi hiếm gặp. Bệnh cảnh lâm sàng âm ỉ, đa hình thái, thay đổi tùy theo tình trạng của bệnh nhân(BN) nên chẩn đoán th ờng muộn. Trong bài báo này, chúng tôi muốn tổng kết những kinh nghiệmtrong chẩn đoán và điều trị LT nhân 14 tr ờng h p không c tổn th ơng phổi phối h p. Nghiên cứucho thấy, tất cả tr ờng h p viêm tai không điển hình, không đáp ứng với điều trị thông th ờng nênnghĩ đến LT. Việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào ét nghiệm mô bệnh học. Điều trị thuốc chống lao,kết quả lâm sàng khả quan.* Từ kh a: Lao; Lao tai; Viêm tai giữa; Thuốc chống lao.Experience in diagnosis and treatment oftuberculous otitisSummaryIn Vietnam, tuberculosis is a major problem of public health, primary middle ear tuberculosis is arare extra-pulmonary localization. The clinical picture is polymorphic and insidious, varying accordingto the patient’s status, so its diagnosis is often delayed. We reported our experience with 14 casesof tuberculous otitis media without any evident pulmonary involvement. Tuberculosis should beentertained as a possible diagnosis in patients with atypical otitis media. The diagnosis is confirmedby histopathology of granulation tissue. The clinical outcome was favorable after anti-tuberculosistherapy.* Key words: Tuberculosis; Tuberculosis otitis; Otitis media; Anti-tuberculous therapy.ĐẶT VẤN ĐỀVào thế kỷ 18, Jean Louis Petit đã môtả tổn th ơng laoơng thái d ơng đầutiên. Đến năm 1882, Koch phát hiện ra vikhuẩn lao và năm 1883, Esche phân lậpđ c đ c vi khuẩn lao từ mủ tai.Khoảng năm 1885, Habermann nhận thấynụ hạt lao niêm mạc hòm nhĩ [1]. Đầuthế kỷ 20, laođ c đặt vấn đề về sức khỏe toàn cầu,LT chiếm tỷ lệ 3 - 5% trong viêm tai giữamạn ở ng ời lớn và việc phát hiện khángsinh giúp điều trị lao c hiệu quả, chỉ sốnày giảm đi một cách rõ rệt chỉ còn 0,05 0,9% ở các n ớc phát triển. Nh ng trongvài thập kỷ gần đây, lao gia tăng trở lại.Theo Tổ chức Y tế Thế giới (2010) [6],mỗi năm trên* Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ươngChịu trách nhiệm nội dung khoa học: GS. TS. Lê Trung HảiTS. Nghiêm Đức Thuận118TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2013thế giới c> 10 triệu ng ời lao mới mắc- Các ét nghiệm đã làm: công thức máu,(trong đ châu Á chiếm 60%) và lao đang làmáu lắng, CPR lao, chụp X quang phổi, đovấn đề khẩn cấp toàn cầu. Việt Nam, xếpthính lực đồ.thứ 12 trong 22 n ớc c gánh nặng về lao- Phẫu thuật hay can thiệp để chẩn đoán:cao trên thế giới. Trung bình cứ mỗi nămchủ yếu dựa vào ét nghiệm mô bệnh họcc thêm hơn 200.000 ng ời mắc bệnh laođể chẩn đoán.với tỷ lệ lao đa kháng thuốc lên đến 2,7%- Điều trị: tùy theo từng BN ngoài thuốc(6.000 BN). Gia tăng bênh lao ngày naychống lao trung bình 8 tháng với 2 tháng tấnth ờng gặp khu trú ngoài phổi, đặc biệt làcông (4 thuốc) và 6 tháng (2 thuốc) duy trì,vùng cổ mặt (4%). LT là dạng lao ngoài phổiBN c thể bị can thiệp lấy hạch lao.với biểu hiện lâm sàng kinh điển thay đổinên chẩn đoán th ờng nhầm và muộn. Bàibáo này nhằm: Tổng kết kinh nghiệm trongchẩn đoán và điều trị điều trị qua 14 trườnghợp LT điều trị tại Khoa Lao tai thần kinh,Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.Nghiên cứu hồi cứu trên 14 tr ờng h pLT gặp tại Khoa Tai thần kinh, Bệnh việnTai Mũi Họng Trung ơng từ tháng 3 - 2007đến 9 - 2012 (không tính đến những tr ờngh p clao phổi phối h p). BN đc chẩnđoán chủ yếu dựa vào kết quả giải phẫu bệnhvới tổn th ơng lao điển hình, thời gian theo dõitừ 3 tháng đến 5 năm.2. Phương pháp nghiên cứu.Nghiên cứu mô tả hồi cứu từng tr ờngh p.* Các chỉ tiêu nghiên cứu:- Đặc điểm lâm sàng: tuổi, giới, yếu tốdịch tễ, thời gian khởi phát bệnh, biểu hiệnlâm sàng.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU1. Tuổi và giới.Tuổi trung bình 34,14; lớn nhất: 73 tuổi;nhỏ nhất: 3 tuổi; tuổi th ờng gặp từ 16 - 50(11/14 BN = 78,6%).* Giới: chủ yếu ở nữ; nữ: 12 BN (85,71%);nam: 2 BN (14,29%).2. Yếu tố dịch tễ.Khai thác kỹ tiền sử đôi khi c thể h ớng đếnviêm tai giữa không điển hình, đặc biệt là LT.* Yếu tố dịch tễ liên quan với 14 BN LT:Nghề nghiệp tiếp úc (y tá, giáo viên):6 BN (42,86%); tiền sử l u trú tại bệnh viện:3 BN (21,43%); tiếp úc với cá thể lao: 2 BN(14,29%); thể trạng yếu, nghiện thuốc: 1 BN(7,14%); không c gì đặc biệt: 2 BN(14,29%).3. Thời gian được chẩn đoán.Thay đổi tùy theo bệnh cảnh lâm sàng vàkinh nghiệm chẩn đoán:≤ 1 tháng: 1 BN (7,14%); từ 1 - 3 tháng:4 BN (28,57%); từ 3 tháng - 5 năm: 9 BN(64,29%), trung bình khoảng 2 năm.120TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-20134. Bệnh cảnh lâm sàng.* Hình ả ...