Ôn lại những thu hoạch nhỏ từ ánh sáng tư tưởng của Người

Nói đến quan điểm và cách dạy học của Bác, trước hết là học tập quan điểm đạo lí của Bác, học tập quan điểm của Bác đối với con người, đối với đồng bào đồng chí: học tập cái đạo lí làm người của Bác để tự mình trước tiên chăm lo cho mình cái đức, cái đạo, cái tình của người đi dạy và sau đó mới đến kiến thức và phương pháp. Trong bài viết này, tác giả ôn lại những thu hoạch nhỏ từ ánh sáng tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về dạy học cũng như giáo dục Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ôn lại những thu hoạch nhỏ từ ánh sáng tư tưởng của Người Kỷ yếu hội thảo khoa học: CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH MỘT TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VỀ GIÁO DỤC VÀ SƯ PHẠM. pp. 48-56 ÔN LẠI NHỮNG THU HOẠCH NHỎ TỪ ÁNH SÁNG TƯ TƯỞNG CỦA NGƯỜI Phan Trọng Luận Khoa Ngữ Văn - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội1. Từ những mẩu chuyện kể có phần riêng tư Cha tôi kể: Năm 1926 ông được người bạn cùng chí hướng là Tôn Quang Phiệt(Thanh niên Tân Việt sau này là chủ tịch Quốc hội Việt Nam) giúp cho 5 đồngĐông Duơng (hồi đó một đồng mua đuợc một tạ gạo) làm tiền đi đường trốn sangQuảng Châu Trung Quốc dự lớp huấn luyện của Nguyễn Ái Quốc. Chuyến đi cómấy người trong đó có cả Trần Phú sau là Tổng bí thư đầu tiên của Đảng ta. Cácđồng chí cùng đi của cha tôi ai cũng đuợc học hành, có nguời đã đỗ thành chungnhư Trần Phú. Riêng cha tôi là không có mấy kiến thức ngoài chút vốn chữ Hánít ỏi. Việc tiếp thu bài giảng của đồng chí Vương (Bác Hồ) không khỏi không khókhăn. Cha tôi lo lắng, có phần tự ti. Được mấy hôm Bác gặp riêng cha tôi hỏi hanchuyện học hành. Biết cha tôi là con trai ông nghè cần vuơng gặp cảnh ngộ thiệtthòi. Bác động viên và đặt tên cho cha tôi là Ngọc Nê Trung (Ngọc trong bùn). Bácngầm ý nhắc nhở cha tôi là con nhà nòi có truyền thống danh giá cần cố gắng lên,có gì không biết lại hỏi các đồng chí và cả Bác nữa. Cuộc trò chuyện của Bác làmcho cha tôi từ đó tự tin và cố gắng hơn trong học hành. Kết quả là cha tôi đuợcBác chọn trong số mấy đồng chí Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội của lớp họcvào Thanh niên Cộng sản Đoàn. Ấn tuợng về câu chuyện của cha tôi đã khắc sâutrong trí nhớ và tuổi trẻ học hành của tôi. Lại một câu chuyện nữa về Bác trong lớp học hồi đó. Cha tôi kể học viên đềulà trai tráng cả sức ăn mấy cũng không no. Bác hiểu đời sống còn kham khổ củaanh em. Và Bác đã khéo léo nói chuyện với nhà bếp là ở Việt nam có thói quen bữacơm xong thường hay tráng miệng bằng miếng cháy cho thơm. Từ hôm đó khẩuphần luôn kèm thêm miếng cháy cũng giúp các đồng chí ấm bụng hơn. Câu chuyệnvề miếng cháy cứ ám ảnh tôi nhiều năm và sau này cả trong những năm tháng dạyhọc thời bao cấp trong chiến tranh.48 Ôn lại những thu hoạch nhỏ từ ánh sáng tư tưởng của Người Những mẩu chuyện cụ thể riêng tư ấy chính là những gợi ý cho tôi đi tìm tòihọc hỏi sâu hơn phần nào về tư tưởng phong cách dạy học của Bác để tự giáo dụccố gắng noi theo tấm gương Người.2. Đến những thu hoạch soi sáng cho một đời dạy học 60 năm qua Những ý kiến quý báu mà Bác Hồ trực tiếp huấn thị cho ngành Giáo dục cũngnhư toàn bộ ý kiến của Bác về công tác huấn luyện chính trị cho cán bộ, đảng viêncùng những trang hồi kí của các đồng chí vinh dự được Bác trực tiếp huấn luyệnchính trị hay giảng dạy văn hoá là những cơ sở quan trọng để chúng ta tìm hiểuquan điểm dạy học của Bác. Những ý kiến dạy bảo của Bác là sự đúc kết thực tiễncủa bản thân trong non một nửa thế kỉ công tác và huấn luyện, giáo dục cán bộ vàđảng viên, có giá trị chung về nguyên lí và phương pháp luận khoa học. Những đồngchí được Bác trực tiếp dạy dỗ từ những ngày đầu ở Quảng Châu, thời kì ở hangPác Bó hay những ngày kháng chiến ở Việt Bắc,. . . đều giữ lại những ấn tượng rấtsâu sắc về cách dạy của Bác. Đồng chí Phan Trọng Bình, người được tham dự Huấnluyện lớp Chính trị đầu tiên ở Quảng Châu (tháng 8 năm 1926) kể lại: “Mỗi khiNgười giảng bài, cả lớp đều say sưa. . . Lời của Người sao mà hấp dẫn lạ thường. Nóthu hút được tâm hồn và tập trung được tư tưởng người nghe. Nó đi vào lí trí vàtình cảm của từng người. . . những câu kết luận, những ví dụ của đồng chí Vươnggiảng cho ở Quảng Châu cũng như những hình ảnh của Người. . . đến nay đã mấychục năm rồi mà vẫn không quên được ”. Đồng chí Lê Mạnh Trinh nhớ lại nghệthuật giảng dạy đặc biệt của Bác như sau: “Đồng chí giảng rất dễ hiểu. . . Mọi ngườirất thích đồng chí Vương đến giảng hay tham gia các cuộc báo cáo học ở tổ, vì cũngmột vấn đề ấy mà được đồng chí Vương giảng hay giải đáp thì mọi người dễ nắmđược vấn đề hơn. . . ”. Những dòng hồi kí kể trên, tuy ít ỏi nhưng vô cùng quý giá,là những bằng chứng cụ thể về hiệu lực thực tế của quan niệm và cách dạy mà BácHồ đã đề ra và chính Người đã gương mẫu thực hiện thành công. Do đó, một trong những nhiệm vụ hết sức quan trọng của những người làmcông tác giáo dục Việt Nam cũng như những người đang trực tiếp làm công tácgiảng dạy ở các trường là phải suy nghĩ, nghiền ngẫm để hiểu cho thật thấu đáo vàtừ đó quán triệt cho thật đầy đủ những quan điểm dạy học của Bác.2.1. Muốn dạy học có kết quả, trước hết phải yêu thương và quý trọng con người mình phục vụ Bác Hồ nói: “Thầy giáo ngày nay không phải như trước chỉ biết gõ đầu trẻ,miễn là có bài cho học trò, cuối tháng bỏ lương vào túi. Bây giờ thầy giáo phải có ...