Ôn thi đại học môn văn – Hướng dẫn ôn tập bài thơ Tây Tiến (Phần 2)

- Quang Dũng thuộc thế hệ các nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp.- “Tây tiến” là sự hồi tưởng của nhà thơ về đoàn quân Tây Tiến, về cảnh vật và con người Tây Bắc một thời gian khổ và oai hùng. Tất cả được thể hiện qua một hồn thơ lãng mạn, một bút pháp tài hoa và độc đáo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ôn thi đại học môn văn – Hướng dẫn ôn tập bài thơ "Tây Tiến" (Phần 2)Ôn thi đại học môn văn –phần 82 Hướng dẫn ôn tập bài thơ Tây TiếnĐề 2: Phân tích đoạn thơ sau:“Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa…Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa”(Trích “Tây Tiến” – Quang Dũng)DÀN BÀI:I. Mở bài:- Quang Dũng thuộc thế hệ các nhà thơ trưởng thành trongkháng chiến chống Pháp.- “Tây tiến” là sự hồi tưởng của nhà thơ về đoàn quân Tây Tiến,về cảnh vật và con người Tây Bắc một thời gian khổ và oai hùng.Tất cả được thể hiện qua một hồn thơ lãng mạn, một bút pháp tàihoa và độc đáo.- Ngòi bút tài hoa của QD bộc lộ rõ nét trong khổ thơ thứ hai. Ởđó hồn thơ lãng mạn của QD bị hấp dẫn trước vẻ đẹp của conngười và cảnh vật Tây Bắc.- Trích dẫn thơ.II. Thân bài:1. Khái quát:- Giới thiệu ngắn gọn: về đoàn quân Tây Tiến và hoàn cảnh rađời của bài thơ (đề 1).- Đoạn thơ này mở ra một thế giới khác của Tây Bắc. Cảnh núirừng hoang vu hiểm trở ở đoạn đầu lùi dần và khuất hẳn để bấtngờ hiện ra vẻ mĩ lệ, thơ mộng của cảnh và người Tây Bắc. Cảnhvà người hiện lên trong một thời gian làm nổi lên rõ nhất vẻ lunglinh, huyền ảo của nó: Cảnh một đêm liên hoan lửa đuốc bậpbùng và cảnh một buổi chiều sương phủ trên sông nước mênhmang.2. Phân tích:a. Bốn câu thơ đầu:“Doanh trại bừng lên hội đuốc hoaKìa em xiêm áo tự bao giờKèn lên man điệu nàng e ấpNhạc về Viên Chăn xây hồn thơ”- Cảnh một đêm liên hoan văn nghệ của những người lính TâyTiến có sự góp mặt của đồng bào địa phương được miêu tả bằngnhững chi tiết rất thực mà cũng rất mộng. Người đọc như lạc vàothế giới của ánh sáng, vũ điệu và âm thanh.- Hồn thơ QD lãng mạn, say mê:+ Trong ánh sáng lung linh của lửa đuốc, trong âm thanh réo rắtcủa tiếng khèn, cảnh vật và con người ngả nghiêng, ngất ngây,rạo rực.+ Hai chữ “Kìa em” thể hiện cái nhìn vừa ngỡ ngàng, ngạc nhiên,vừa mê say, vui sướng. Nhân vật trung tâm của đêm liên hoan lànhững cô gái Tây Bắc bất ngờ hiện ra với vẻ đẹp vừa kì lạ, vừalộng lẫy với xiêm áo rực rỡ, vừa tình tứ “e ấp” trong một vũ điệumang đậm màu sắc xứ lạ “man điệu” đã thu hút hồn vía của cácchàng trai thị thành.- Những chữ “xiêm áo – man điệu – khèn – hồn thơ” gợi lên mộtvẻ đẹp vừa mới lạ, vừa xa xôi, vừa bí ẩn.b. Bốn câu thơ cuối:“Người đi Châu Mộc chiều sương ấyCó thấy hồn lau nẻo bến bờCó nhớ dáng người trên độc mộcTrôi dòng nước lũ hoa đong đưa”- Bốn câu thơ giàu chất thơ, chất họa. Sông nước Tây Bắc gợi racảm giác mênh mang, mờ ảo.- Bút pháp chấm phá tài hoa, tinh tế. Không gian sông nước rộnglớn, cảnh thưa thớt, thấp thoáng bóng người, bóng hoa. Cảnhkhông rõ nét mà mờ nhòa, tất cả phủ trong màn sương huyềnthoại: chiều mông lung sương, hồn lau phảng phất.- Không gian dòng sông trong buổi chiều mang đậm màu sắc cổtích, nổi bật trên dòng sông là dáng hình mềm mại, uyển chuyểncủa cô gái Thái trên chiếc thuyền độc mộc.- Cảnh vật qua ngòi bút QD như có hồn phảng phất trong gió,trong cây. Nhà thơ không chỉ làm hiển hiện trước mắt người đọcvẻ đẹp của thiên nhiên mà còn gợi lên cái phần linh thiêng củacảnh vật: “Có thấy hồn lau nẻo bến bờ”Hùng vĩ gắn với thơ mộng là cái nhìn riêng của hồn thơ QD trướcnúi rừng Tây Bắc. Xuyên qua cảnh vật là một hoài niệm tinh tếmà sâu nặng, bâng khuâng, da diết của tác giả với vùng đất gắnbó một thời với binh đoàn Tây Tiến.III. Kết bài:- Hồn thơ lãng mạn của QD như được chắp cánh bởi vẻ đẹp củathiên nhiên và con người Tây Bắc.- Đoạn thơ khiến người đọc như lạc vào thế giới của cái đẹp, thếgiới của cõi mơ, của âm nhạc. Tám câu thơ đã hội tụ tất cả nét tàihoa của người nghệ sĩ đa tài, đa tình này: thơ – nhạc *** ***** ...