Phân tích diễn biến tâm lý chị Dậu trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ

Tắt đèn là một “đoản thiên tiểu thuyết” xuất sắc về đề tài người nông dân trước Cách mạng tháng Tám.Cùng viết về nỗi khổ cực của người nông dân nhưng Ngô Tất Tố lại chọn một lối đi riêng.Oâng muốn lột trần bộ mặt tàn ác của bọn thực dân thông qua chính sách thuế khóa hà khắc ở nông thôn.Tắt đèn sừng sững một tượng đài nông dân-chị Dậu.Đó là một con người quyết chống lại cường quyền gian ác để giữ lấy chính cuộc sống của mình.Đoạn trích Tức nước vỡ bờ chính là một lần...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích diễn biến tâm lý chị Dậu trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ Phân tích diễn biến tâm lý chị Dậu trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ Tắt đèn là một “đoản thiên tiểu thuyết” xuất sắc về đề tài người nông dân trướcCách mạng tháng Tám.Cùng viết về nỗi khổ cực của người nông dân nhưng Ngô TấtTố lại chọn một lối đi riêng.Oâng muốn lột trần bộ mặt tàn ác của bọn thực dân thôngqua chính sách thuế khóa hà khắc ở nông thôn.Tắt đèn sừng sững một tượng đài nôngdân-chị Dậu.Đó là một con người quyết chống lại cường quyền gian ác để giữ lấychính cuộc sống của mình.Đoạn trích Tức nước vỡ bờ chính là một lần chị phải đấutranh như thế. Chị Dậu chạy đôn,chạy đáo bán bòn đủ thức mới đủ suất sưu cho chồn.Vất vảnhưng được tai qua nạn khỏi nghĩ cũng mừng.Vậy mà ngờ dâu suất của chồng vừamới lo xong lại sinh thêm suất sưu của người chết.Thế là trăm dâu đổ đầu tằm,biết làoan ức mà chẳng thể nào giải được.Lo một suất sưu chị đã “khuynh gia bại sản” naylại thêm suất nữa,chị Dậu bị đẩy đến đường cùng.Đoạn trích Tức nước vỡ bờ mở đầubằng vài thở phào của chị.Anh Dậu sau khi bị đánh liên hồi kỳ trận được bọn chúngthả về.May thay bà láng giềng cho nắm gạo,thế là chị Dậu tất tả nấu cho chồng bátcháo mong cứu cho chồng ra khỏi cơn nguy khốn.Nhưng đáng thương thay,bát cháovừa mới kịp đưa lên miệng thì bọn cai lệ ầm ầm xô tới với roi với thước.Trước sựhách dịch và hung ác,chị Dậu nhất nhất chỉ còn biết kêu oan “Hai ông làm phúc nóivới ông lý cho cháu khất”.Nhưng cái câu nói ấy của chị Dậu có nghĩa gì đâu.Cai lệtrừng trợn trút một hai câu tai ngược “Mày định nói cho mày nghe đấy à?Sưu của Nhànước mà dám mở mồm xin khất”. Đúng là “tức nước” sẽ đến “vỡ bờ”.Ở trong một hoàn cảnh khác,chị Dậu hẳnđã phải có vài câu đáp lại cái thói cư xử coi người như rác của bọn cai lệ nhà ôngLý.Nhưng chị Dậu vẫn kiên nhẫn van nài.Chỉ hẳn đã hiểu quá rõ cái thân phận hènmọn của mình và lại càng hiểu hơn cái thói hung ác của bọn tay sai.Chị vẫn tha thiết“Khốn nạn!Nhà cháu đã không có,dẫu ông chửi mắng cũng thế thôi.Xin ông trônglại”.Rõ ràng là ở đấy,câu nói của chị Dậu đã cứng cỏi hơn,đã có những dấu hiệu“không chịu được”.Lời xin của chị Dậu tỏ vẻ bất cần và không còn ngại ngùng nể sợhoàn toàn như trước nữa. Đến đây kịch tính của tình huống bắt đầu được đẩy lên cao.Cai lệ hầm hề “Nếukhông có tiền nộp sưu cho ông bây giờ,thì ông sẽ dở cả nhà mày đi,chửi mắng thôià?”.Câu nói vẫn đầy hách dịch của những kẻ bề trên quen coi người lao động là contrâu,con ngựa.Vừa nói hắn vừa lao sầm sầm vào anh Dậu.Thế là “chị Dậu xámmặt”,vội vàng chạy đến kêu xin.Chị vẫn năm ông mười ông mong khơi gợi một chútlòng thương hại từ tên cai lệ.Nhưng những lời khẩn khoản của chị ác thay lại đượcđáp lại bằng những hậu quả đấm chắc nịch từ tay cai lệ.Như lửa đã được đổ thêmdầu,chị Dậu “không thể chịu được”đành “liều cự lại”.Tâm lý chị Dậu rõ ràng đã cónhững biến đổi nhưng chưa phải là hành động hoàn toàn chủ động.Sự tàn ác của têncai lệ đã đảy chị vào tình thế phải “liều mình”. Song kịch tính của đoạn trích thực sự được đẩy đến cao trào khi cai lệ mạnh tay“tát ngang vào mặt chị Dậu”.Tức nước vỡ bờ,người đàn bà lực điền nghiến hai hàmrăng “Mày trói ngay chồng bà đi,bà cho mày xem”.Rồi chị túm cổ tên cai lệ ấn dúi raphía cửa.Sức của anh chàng nghiện không chịu nổi một cái lẳng của người đànbà.Đoạn văn là một sự thay thế “ngôi vị”.Từ lời xưng hô hèn mọn “cháu-ông”,chị Dậubực mình đưa mình lên “bà” và hạ hắn xuống thành “mày”.Còn nữa,từ thế bị động chịDậu đã không thể chịu được sự đè nén,quyết đứng ra bảo vệ chồng mình. Tức nước vỡ bờ miêu rả một quá trình tâm lý.Ngô Tất Tố đã tạo ra một tìnhhuống giàu kịch tính để rồi cứ thế nhân vật chính va chạm với những tính cách khác từđó bộc lộ phẩm chất của mình.Quá trình diễn biến tâm lý của chị Dậu diễn ra nhanhchóng nhưng tinh tế.Đặc biệt nó rất phù hợp với quy luật phát triển tính cách cũng nhưhoàn toàn phù hợp với phẩm chất con người nhân vật.Đó là một sự thể hiện có tínhtoán và rất sắc sảo của nhà văn.