Phân tích kinh tế về tác dộng của biến đổi khí hậu các trường phái học thuật và định hướng nghiên cứu ở Việt nam

Bài viết Phân tích kinh tế về tác dộng của biến đổi khí hậu các trường phái học thuật và định hướng nghiên cứu ở Việt nam trình bày nội dung về hai trường phái học thuật: Nordhaus và Stern; Định hướng nghiên cứu ở Việt Nam: tác động kinh tế của biến đổi khí hậu, các khía cạnh kinh tế của hạn chế phát thải, các khía cạnh kinh tế của thích nghi với biến đổi khí hậu. Mời các bạn tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích kinh tế về tác dộng của biến đổi khí hậu các trường phái học thuật và định hướng nghiên cứu ở Việt nam Phân tích kinh tế về tác động của biến đổi khí hậu: các trường phái học thuật và định hướng nghiên cứu ở Việt Nam TS Đỗ Nam Thắng Viện Khoa học quản lý môi trường Tổng cục Môi trườngGiới thiệuBiến đổi khí hậu đã trở thành một vấn đề thời sự có tính toàn cầu. Trong những năm cuốithế kỷ 20, còn nhiều hoài nghi về khả năng biến đổi khí hậu có xảy ra hay không, hoặcbiến đổi khí hậu có phải do tác động của con người hay do qui luật tất yếu của tự nhiên.Cho đến những năm đầu thế kỷ 21 này, các hoài nghi trên đã phần nào được giải đáp. Cácbằng chứng khoa học đã chứng minh rằng biến đối khí hậu đang diễn ra, và các hoạt độngcủa con người là nguyên nhân thúc đẩy nhanh quá trình đó. Các tranh luận khoa học đãchuyển trọng tâm vào tác động của biến đối khí hậu đến hoạt động phát triển kinh tế - xãhội. Trên thế giới hiện có hai nhóm quan điểm chính trong đánh giá tác động của biến đổikhí hậu. Nhóm quan điểm thứ nhất cho rằng biến đổi khí hậu có cả mặt tích cực và tiêucực và nếu tính tổng thể thì tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế- xã hội là khôngnhiều. Cũng theo trường phái này, chi phí để cắt giảm khí gây hiệu ứng nhà kính (tácnhân chính của biến đổi khí hậu) là quá lớn so với các lợi ích của cắt giảm khí nhà kính.Vì vậy, không nên dành quá nhiều nguồn lực vào hạn chế phát thải và đối phó với biếnđổi khí hậu. Nhóm quan điểm thứ hai cho rằng thiệt hại do biến đổi khí hậu là rất lớn, vàrằng các nỗ lực cắt giảm khí nhà kính sẽ đem lại lợi ích lớn cho phát triển kinh tế - xã hội.Bài viết này tổng hợp và phân tích những luận cứ chính của hai trường phái quan điểmnêu trên, đồng thời phân tích một số định hướng nghiên cứu có thể áp dụng ở Việt Nam.Tác động của biến đổi khí hậu đến phát triển kinh tếHai trường phái học thuật: Nordhaus và SternNhư đã đề cập ở trên, trên thế giới hiện có hai nhóm quan điểm chính về đánh giá tácđộng kinh tế của biến đổi khí hậu: nhóm quan điểm cho rằng biến đổi khí hậu không gâytác động tiêu cực nhiều đến phát triển và nhóm quan điểm cho rằng biến đổi khí hậu gâythiệt hại lớn cho phát triển.Người chủ xướng của nhóm quan điểm thứ nhất là nhà kinh tế học người Mỹ WilliamNordhaus. Sử dụng mô hình DICE (mô hình tổng hợp động về khí hậu và kinh tế -Dynamic Integrated Model of Climate and Economy), Nordhaus (1994) ước tính thiệt hạicủa biến đổi khí hậu vào khoảng 1% GDP toàn cầu. Trên cơ sở phân tích lợi ích và chiphí của hạn chế phát thải, Nordhaus khuyến nghị mức cắt giảm khí nhà kính tối ưu vềmặt kinh tế là 5% năm 2005, 14% năm 2050 và 25% vào năm 2100. Cũng theo quanđiểm này, một nhà kinh tế học người Đan Mạch Bjorn Lomborg đã viết hai cuốn sách Đỗ Nam Thắng – donamthang09@gmail.com 1 “Phân tích kinh tế về tác động của biến đổi khí hậu: các trường phái học thuật và định hướng nghiên cứu ở Việt Nam”- Tạp chí Kinh tế môi trường số tháng 9/2009gây chấn động trong giới quan tâm đến biến đổi khí hậu. Hai cuốn sách có tên làSkeptical Environmentalist: Measuring the Real State of the World (2001) và Cool It, TheSkeptical Environmentalist, a Guide to Global Warming (2007). Theo Lomborg, biến đốikhí hậu đã và đang xảy ra. Tuy nhiên, chi phí cho việc cắt giảm khí nhà kính lớn hơnnhiều so với lợi ích đem lại và vì vậy không nên tiêu tốn quá nhiều kinh phí cho cắt giảmkhí nhà kính bởi như vậy sẽ không đạt được hiệu suất tối ưu về kinh tế. Ông cho rằng cácưu tiên ngân sách cần được dành cho các vấn đề toàn cầu khác như AIDS, suy dinhdưỡng và thiếu nước ngọt. Trên cơ sở các phân tích này, các học giả thuộc nhóm quanđiểm thứ nhất này đồng ý cần thực hiện cắt giảm khí nhà kính nhưng với mức thuế phátthải CO2 vào khoảng từ 2-14 USD/tấn thay vì mức 20-40 USD như khuyến nghị trongNghị định thư Protocol (Lomborg 2007).Trái ngược với nhóm quan điểm của Nordhaus, nhóm quan điểm thứ hai cho rằng thiệthại do biến đổi khí hậu gây ra là rất lớn và không thể phục hồi. Người đứng đầu nhómquan điểm này là nhà kinh tế học Nicholas Stern người Anh. Trong bản báo cáo có tínhlịch sử được công bố năm 2006 Stern Rivew: the Economics of Climate Change, học giảnày khẳng định rằng ‘nếu chúng ta không triển khai hành động ngay, thiệt hại và rủi rocủa biến đối khí hậu sẽ tương đương với ít nhất là 5% GDP toàn cầu 1 năm, và các thiệthại này sẽ không thể khắc phục được’ (Stern 2006). Sử dụng mô hình PAGE đánh giátổng thể tác động của biến đổi khí hậu có kết hợp nhiều kịch bản rủi ro và các yếu tố bấtđịnh, Stern cho rằng chi phí để ứng phó với biến đổi khí hậu là 1% GDP toàn cầu 1 năm, ...