Phân tích một số điểm mới trong chương trình môn Sinh học 2018 so với chương trình môn Sinh học hiện hành

Bài viết này tập trung phân tích các nội dung: Vị trí và thời lượng giảng dạy, cấu trúc nội dung và yêu cầu cần đạt của CTMSH 2018, qua đó góp phần hỗ trợ GV đang dạy môn SH ở trường THPT hiện nay tiếp cận và thực hiện có hiệu quả CTMSH 2018, đáp ứng mục tiêu của đổi mới giáo dục.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích một số điểm mới trong chương trình môn Sinh học 2018 so với chương trình môn Sinh học hiện hànhBÁO CÁO KHOA HỌC VỀ NGHIÊN CỨU VÀ GIẢNG DẠY SINH HỌC Ở VIỆT NAM - HỘI NGHỊ KHOA HỌC QUỐC GIA LẦN THỨ 4DOI: 10.15625/vap.2020.000123 PHÂN TÍCH MỘT SỐ ĐIỂM MỚI TRONG CHƯƠNG TRÌNH MÔNSINH HỌC 2018 SO VỚI CHƯƠNG TRÌNH MÔN SINH HỌC HIỆN HÀNH Nguyễn Văn Đính*, Lưu Thị Uyên, An Biên Thùy Tóm tắt: Chương trình môn Sinh học (CTMSH) 2018 được xây dựng đáp ứng đổi mới giáo dục hiện nay là: “Chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực HS”. Chính vì vậy, CTMSH 2018 có nhiều điểm mới so với CTMSH hiện hành. Bài báo này tập trung phân tích các nội dung: vị trí và thời lượng giảng dạy, cấu trúc nội dung và yêu cầu cần đạt của CTMSH 2018, qua đó góp phần hỗ trợ GV đang dạy môn SH ở trường THPT hiện nay tiếp cận và thực hiện có hiệu quả CTMSH 2018, đáp ứng mục tiêu của đổi mới giáo dục. Từ khóa: Phân tích chương trình, so sánh, yêu cầu cần đạt.1. MỞ ĐẦU Nghị quyết số 29 NQ/TW Hội nghị Trung ương 8, Khóa XI (2013) về đổi mới cănbản toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trongđiều kiện kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa đã khẳng định “Cần chuyển mạnh quá trìnhgiáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chấtngười học”. Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28 tháng 11 năm2014 về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, góp phần đổi mới cănbản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Ngày 27 tháng 3 năm 2015, Thủ tướng Chính phủ đãban hành Quyết định số 404/QĐ-TTg phê duyệt Đề án đổi mới chương trình, sách giáokhoa giáo dục phổ thông. Thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội và Quyết định của Thủ tướng Chínhphủ, chương trình giáo dục phổ thông mới được xây dựng theo định hướng phát triểnphẩm chất và năng lực của học sinh; Chương trình giáo dục phổ thông mới bao gồmchương trình tổng thể (khung chương trình), các chương trình môn học và hoạt động giáodục. Tác giả Đinh Quang Báo (2019) đã cho rằng: nếu nhận thức chương trình giáo dụcphổ thông là “bản thiết kế”, cơ sở giáo dục phổ thông là các “công trường thi công”, giáoviên (GV) là các “công nhân thi công” và chất lượng học sinh (HS) là “sản phẩm” thì rõràng nhận thấy chất lượng “sản phẩm” phụ thuộc rất lớn vào khả năng đọc, hiểu “bản thiếtkế” của đội ngũ “công nhân thi công”. Điều đó cũng có nghĩa là đối với đổi mới giáo dụcvà đào tạo giai đoạn sắp tới, chất lượng HS phụ thuộc rất lớn vào khả năng đọc, hiểu vàthực hiện Chương trình giáo dục phổ thông mới (CTGDPT 2018) của GV. Trong bài báo này chúng tôi tập trung nghiên cứu các nội dung: vị trí và thời lượnggiảng dạy, cấu trúc nội dung CTMSH 2018, yêu cầu cần đạt của CTMSH 2018, thông quađó góp phần giúp GV dạy môn Sinh học (SH) ở các trường trung học phổ thông (THPT)Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2*Email: nguyenvandinhsp2@gmail.com1004 BÁO CÁO KHOA HỌC VỀ NGHIÊN CỨU VÀ GIẢNG DẠY SINH HỌC Ở VIỆT NAMhiểu đúng để vận dụng triển khai hiệu quả CTMSH 2018, đáp ứng được mục tiêu của đổimới giáo dục.2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU2.1. Đối tượng nghiên cứu + Chương trình giáo dục phổ thông - Chương trình Tổng thể (ban hành kèm theoThông tư số 32/TT - BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục vàĐào tạo). (CTGDPT 2018) + Chương trình giáo dục phổ thông môn Sinh học (ban hành kèm theo Thông tư số32/TT - BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo). + Chương trình môn Sinh học 2006 (ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05 tháng 5 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo). (CTMSHhiện hành)2.2. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu lý thuyết và phương phápphân tích, so sánh, tổng hợp.3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN3.1. Vị trí và thời lượng giảng dạy CTMSH 2018* Vị trí môn học: CTGDPT 2018 được chia làm hai giai đoạn: giai đoạn giáo dục cơ bản (lớp 1 đếnlớp 9) và giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp (lớp 10 đến lớp 12). Hệ thống mônhọc và hoạt động giáo dục của CTGDPT 2018 gồm các môn học và hoạt động giáo dụcbắt buộc, các môn học lựa chọn theo định hướng nghề nghiệp (gọi tắt là các môn học lựachọn) và các môn học tự chọn. Ở giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp, CTGDPT2018 có 7 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc (Ngữ văn; Toán; Ngoại ngữ 1; Giáodục thể chất; Giáo dục quốc phòng và an ninh; Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp;Nội dung giáo dục của địa phương) và 5 môn học lựa chọn được chọn từ 3 nhóm môn sau(mỗi nhóm chọn ít nhất 1 môn học): - Nhóm môn Khoa học xã hội: Lịch sử, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật. - Nhóm môn Khoa học tự nhiên: Vật lý, Hóa học, Sinh học. - Nhóm môn Công nghệ và Nghệ thuật: Công ng ...