Phân vùng khí hậu nam bộ

Nam Bộ có khí hậu nhiệt đới gió mùa cận xích đạo với đặc trưng là có một nền nhiệt độ cao và một chế độ mưa ẩm phong phú. Nếu như chế độ nhiệt ở Nam Bộ khá ổn định và đồng nhất trên toàn vùng thì trong chế độ mưa, ẩm lại có sự phân hóa theo mùa và theo không gian rõ rệt. Kết quả của sự phân hóa này là sự phân chia vùng khí hậu Nam Bộ thành 2 á vùng với 6 tiểu vùng khí hậu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân vùng khí hậu nam bộ JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Natural Sci., 2012, Vol. 57, No. 3, pp. 166-174 PHÂN VÙNG KHÍ HẬU NAM BỘ Đặng Duy Lợi(∗) Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tôn Sơn Trường Đại học Đồng Tháp (∗) E-mail: dangduyloi1944@gmail.com Tóm tắt. Nam Bộ có khí hậu nhiệt đới gió mùa cận xích đạo với đặc trưng là có một nền nhiệt độ cao và một chế độ mưa ẩm phong phú. Nếu như chế độ nhiệt ở Nam Bộ khá ổn định và đồng nhất trên toàn vùng thì trong chế độ mưa, ẩm lại có sự phân hóa theo mùa và theo không gian rõ rệt. Kết quả của sự phân hóa này là sự phân chia vùng khí hậu Nam Bộ thành 2 á vùng với 6 tiểu vùng khí hậu. Cụ thể là: Á vùng khí hậu Đông Nam Bộ bao gồm 3 tiểu vùng: tiểu vùng khí hậu Bình Phước, tiểu vùng khí hậu Bình Dương và tiểu vùng khí hậu Bà Rịa - Vũng Tàu; Á vùng khí hậu đồng bằng sông Cửu Long bao gồm 3 tiểu vùng: tiểu vùng khí hậu Tiền Giang, tiểu vùng khí hậu Hậu Giang và tiểu vùng khí hậu Cà Mau; Ngoài ra, ở Nam Bộ còn có 2 tiểu vùng khí hậu phụ trên các đảo là tiểu vùng khí hậu Côn Đảo và tiểu vùng khí hậu Phú Quốc. Từ khóa: Phân vùng, khí hậu Nam Bộ, á vùng khí hậu, tiểu vùng.1. Mở đầu Nam Bộ nằm ở tận cùng phía Nam của Tổ quốc, khí hậu ở đây mang đầy đủnhũng đặc điểm của khí hậu nhiệt đới gió mùa cận xích đạo, mà đặc trưng là cómột nền nhiệt độ cao và ít thay đổi trong năm, một chế độ mưa ẩm phong phú vàphân hóa sâu sắc theo mùa [6]. Khi nghiên cứu đặc điểm khí hậu Nam Bộ, việc phân vùng khí hậu là rất cầnthiết và có ý nghĩa quan trọng, nhằm khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên khíhậu của vùng phục vụ cho sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, nhất làhoạt động sản xuất nông – lâm nghiệp và giảm thiểu thiệt hại do điều kiện khí hậubất lợi gây ra, đặc biệt trong bối cảnh có sự biến đổi khí hậu toàn cầu. Từ trước đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu của các nhà khí hậu, cácnhà địa lí và nhiều chuyên ngành khác đều xác định Nam Bộ là một vùng khí hậuriêng biệt trong phân vùng khí hậu Việt Nam với những chỉ tiêu cụ thể của các tiêuchí nhiệt độ, mưa, bức xạ, gió [1,2,5-7]. Chưa có nhiều công trình đi sâu nghiên cứu166 Phân vùng khí hậu Nam Bộsự phân hóa khí hậu vùng thành các đơn vị khí hậu thấp hơn trong một sơ đồ phânvùng có tính hệ thống.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Mục đích, nguyên tắc, hệ thống phân vị và chỉ tiêu phân vùng khí hậu Nam Bộ2.1.1. Mục đích phân vùng khí hậu Nam Bộ Phân vùng khí hậu Nam Bộ nhằm mục đích: - Xây dựng một sơ đồ phân vùng khí hậu Nam Bộ dựa trên các quy luật phânhóa khí hậu của lãnh thổ. - Chỉ ra những đặc trưng khí hậu chủ yếu của từng tiểu vùng, từ đó có thểkhai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên khí hậu và khắc phục những biến động, thiêntai khí hậu của các địa phương nhằm mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao nhất.2.1.2. Nguyên tắc phân vùng khí hậu Nam Bộ Phân vùng khí hậu Nam Bộ được tiến hành theo hai nguyên tắc cơ bản sau: - Nguyên tắc đồng nhất tương đối: Nguyên tắc này cho thấy, các vùng khí hậuvừa có sự đồng nhất tương đối về cấu trúc bên trong của các yếu tố khí hậu lạivừa có sự phân hóa phức tạp, thống nhất trên cơ sở một số chỉ tiêu nhất định đặctrưng cho mối quan hệ hữu cơ giữa các yếu tố. Mặt khác, khi phân chia vùng khíhậu thành các cấp phân vị nhỏ hơn với các chỉ tiêu cụ thể để phân biệt sự khác biệtgiữa chúng thì sự đồng nhất của các đơn vị này cũng chỉ là tương đối do sự phứctạp của mối quan hệ giữa các nhân tố tạo thành, trong đó ở các cấp thấp thì vaitrò sự phân hóa đặc điểm của bề mặt đệm càng trở nên rõ rệt. - Nguyên tắc dị biệt: Mỗi đơn vị khí hậu khi được tiến hành phân chia có thểcó sự khác biệt với hệ thống chung bởi những tính cá biệt của nó, không tìm thấytrong một hoàn cảnh khác do tác động tương hỗ giữa các nhân tố địa đới, phi địađới và đặc điểm địa lí địa phương. Các đơn vị phân vùng đều tồn tại không lặp lạitrong không gian, không có sự gián đoạn về ranh giới và gián đoạn về lãnh thổ. Mứcđộ dị biệt phải được phản ánh ở các cấp phân vị khác nhau.2.1.3. Hệ thống phân vị và chỉ tiêu phân vùng khí hậu Nam Bộ Trong sơ đồ phân vùng khí hậu Việt Nam mới nhất được xuất bản trongnhững năm gần đây[4,10] đã được thừa nhận và sử dụng rộng rãi, khí hậu Việt Namđược chia thành 2 miền với 7 vùng khí hậu. Các tiêu chí và chỉ tiêu cụ thể của 2miền khí hậu là: - Miền khí hậu miền Bắc có: + Biên độ nhiệt trung bình hàng năm của nhiệt độ không khí ≥ 9◦ C; + Lượng bức xạ tổng cộng trung bình hàng năm 140 kcal/cm2 ; 167 Đặng Duy Lợi và Tôn ...