Phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh không dùng shunt tạm: Kinh nghiệm 10 năm

Bài viết trình bày việc đánh giá hiệu quả của phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh không sử dụng shunt tạm trong điều trị hẹp động mạch cảnh ngoài sọ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh không dùng shunt tạm: Kinh nghiệm 10 nămY Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học PHẪU THUẬT BÓC LỚP TRONG ĐỘNG MẠCH CẢNH KHÔNG DÙNG SHUNT TẠM: KINH NGHIỆM 10 NĂM Đỗ Kim Quế*, Đào Hồng Quân* Đặt vấn đề: Phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh đã được chứng minh là phương pháp điều trịan toàn, hiệu quả và làm giảm nguy cơ đột quỵ não ở bệnh nhân có hẹp động mạch cảnh ngoài sọ. Sử dụngshunt tạm trong khi bóc lớp trong động mạch cảnh giúp bảo đảm tưới máu não và bảo vệ não đã được xemlà chuẩn mực. Tuy nhiên các tai biến do dùng shunt tạm như bóc tách động mạch, thuyên tắc động mạchkhi đặt shunt đã khiến một số tác giả chọn lựa phưng pháp bảo vệ não không dùng shunt tạm. Mục tiêu nghiên cứu của chúng tôi nhằm đánh giá hiệu quả của phẫu thuật bóc lớp trong động mạchcảnh không sử dụng shunt tạm trong điều trị hẹp động mạch cảnh ngoài sọ. Đối tượng nghiên cứu: Toàn bộ bệnh nhân bị hẹp động mạch cảnh được phẫu thuật bóc lớp trong độngmạch cảnh tại bệnh viện Thống Nhất trong thời gian 10 năm từ 2007 – 2017. Phương pháp nghiên cứu: Tiến cứu mô tả hàng loạt ca. Đánh giá các đặc điểm về tuổi, giới tính, mứcđộ hẹp động mạch cảnh, tiền sử đột quỵ. Phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh được thực hiện dưới gây mê và không sử dụng shunt tạm.Bóc lớp trong động mạch cảnh qua đường mở dọc động mạch và phục hồi động mạch cảnh có miếng váPTFE hoặc bóc lớp trong động mạch cảnh kiểu lộn ngược. Duy trì huyết áp tâm thu > 140 mmHg trongthời gian kẹp động mạch cảnh, gây mê đủ sâu. Ghi nhận thời gian kẹp động mạch cảnh. Đánh giá tỉ lệ tửvong, tỉ lệ đột quỵ não trong phẫu thuật, sau mổ 1 tháng, 1 năm. Kết quả: Trong thời gian 10 năm 2007 đến 2017 chúng tôi đã thực hiện 500 phẫu thuật bóc lớp trongđộng mạch cảnh. Tuổi trung bình là 70,2 (49 – 92) Tỉ lệ nam/nữ là 4:1. Có 54,8% các trường hợp có taibiến mạch máu não mới hoặc cũ. Hẹp cả 2 động mạch cảnh được ghi nhận ở 16,4% các trường hợp. Độngmạch cảnh được bóc lớp trong và phục hồi với miếng vá PTFE hoặc bóc lộn vỏ động mạch. Thời gian kẹpđộng mạch cảnh trung bình là 22,4 phút. Ba bệnh nhân tử vong trong 1 tháng sau mổ; 2 trường hợp độtquỵ não trong mổ, 2 trường hợp đột quỵ trong thời gian hậu phẫu tới sau mổ 1 tháng, Theo dõi sau 10 nămcho thấy có 3 trường hợp tử vong, 1 trường hợp đột quỵ não, 6 trường hợp hẹp tái phát trên 50% tại thờiđiểm 1 năm sau phẫu thuật. Kết luận: Phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh không dùng shunt tạm là phương pháp điều trịhiệu quả và an toàn cho hẹp động mạch cảnh ngoài sọ, tỉ lệ đột quỵ và tử vong thấp. Từ khóa: Hẹp động mạch cảnh, đột quỵ não, phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh.ABSTRACT CAROTID ENDARTERECTOMY WITHOUT SHUNT: 10 YEARS EXPERIENCES WITH 500 CASES Do Kim Que, Dao Hong Quan * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 22 - No 1- 2018: 33 – 39 Background: Carotid endarterectomy is effective method for preventing stroke due to carotid stenosis.Temporaly shunt is standard in carotid endarterectomy for brain protection. Shunt - induced complicationshas been reported so that some authors perform carotid endarterectomy without shunt. The purpose of this * Bệnh viện Thống nhất Tác giả liên lạc: PGS.TS. Đỗ Kim Quế ĐT: 0913977628 Email: dokimque@gmail.comChuyên Đề Ngoại Khoa 33Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018study was review our experiences on carotid endarterectomy without shunt in Thongnhat hospital during10 years. Methods: Prospective study. Eveluate the clinical characteristics of stenosis of the carotid. Carotidendarterectomy without shunt was performed for all of cases with conventional carotid endarterectomy orEversion carotid endarterectomy. Primary outcomes are mortality rates, stroke rates at 1 month and 1 yearafter operation Results: During 10 years from 2007 to 2014, 500 carotid endarterectomy were done in Thong nhathospital. Mean age is 70.2 range 46 – 92, male:female ratio is 4:1. Previous stroke in 54.8% of cases.Bilateral carotid stenosis in 16.4%. Atherosclerosis are the cause of all cases. All of patients were diagnosedby Duplex scan and CTA. Mean clamp time is 22.4 minus. Three patients (0.6%) died by AMI, andpneumonia in 1 month postoperative period, Four patients (0.8%) had stroke in 1 month after operation.After 10 years follow up, 1 years mortality rates is 0.6 % (3 cases), stroke rates is 0.2%%, restenosis is1.2%. Conclusions: Carotid endarterectomy is the safe and effective methods for preventing stroke due tostenosis of carotid artery. Key words: Carotid stenosis, stroke, carotid e ...