Phúc lợi xã hội dành cho trẻ em đường phố từ cách tiếp cận nhóm nhỏ - Dương Chí Thiện

Nội dung bài viết "Phúc lợi xã hội dành cho trẻ em đường phố từ cách tiếp cận nhóm nhỏ" trình bày một số kết quả và phân tích trong lĩnh vực tiếp cận các hoạt động dành cho trẻ em đường phố thông qua nhóm nhỏ hiện nay thông qua 4 lĩnh vực phúc lợi xã hội chủ yếu như: Đời sống, giáo dục, y tế, dạy nghề, tạo việc làm,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phúc lợi xã hội dành cho trẻ em đường phố từ cách tiếp cận nhóm nhỏ - Dương Chí Thiện52 X· héi häc sè 4 (96), 2006Phóc lîi x· héi dµnh cho trÎ em ®−êng phètõ c¸ch tiÕp cËn nhãm nhá D−¬ng ChÝ ThiÖn §Æt vÊn ®Ò Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, chñ ®Ò vÒ “trÎ em ®−êng phè” ®−îc quan t©m nhiÒu h¬ntõ x· héi, nh÷ng nhµ qu¶n lý vµ nghiªn cøu khoa häc. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò nµy vÉn ch−a®−îc nghiªn cøu s©u tõ gãc ®é hÖ thèng phóc lîi x· héi. Bµi viÕt nµy hy väng sÏ ®ãnggãp mét c¸ch tiÕp cËn míi trong c¸c ho¹t ®éng hç trî phóc lîi x· héi cho trÎ em ®−êngphè, nh− nh÷ng nhãm nhá. Néi dung cña bµi viÕt dùa trªn kÕt qu¶ cña ®Ò tµi nghiªncøu vÒ “Nhãm nhá trÎ em ®−êng phè hiÖn nay”, ®−îc t¸c gi¶ thùc hiÖn n¨m 2004-2005.Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu chñ yÕu ®−îc sö dông lµ quan s¸t tham gia vµ ph−¬ng ph¸pnghiªn cøu ®Þnh tÝnh (pháng vÊn s©u c¸ nh©n vµ pháng vÊn nhãm tËp trung), ph©ntÝch tµi liÖu thø cÊp (c¸c b¸o c¸o nghiªn cøu, c¸c v¨n b¶n ph¸p lý, c¸c kÕt qu¶ ph©ntÝch sè liÖu thèng kª…). Mét sè kh¸i niÖm chñ yÕu sau ®©y lµ c«ng cô ®Ó nghiªn cøu vÒtrÎ em ®−êng phè: - TrÎ em ®−êng phè lµ nh÷ng trÎ em tõ 18 tuæi trë xuèng, ®ang ho¹t ®éngkiÕm sèng trªn ®−êng phè b»ng nhiÒu viÖc lµm kh¸c nhau (nh− ®¸nh giµy, b¸ns¸ch/b¸o/b−u ¶nh, b¸n hoa qu¶ rong, hay nhÆt vá hép/giÊy/r¸c, v.v…), c¸c em nµyhµng ngµy cã thÓ ®ang sèng cïng hay kh«ng sèng cïng víi gia ®×nh. - Nhãm nhá trÎ em ®−êng phè ®−îc x¸c ®Þnh lµ mét tËp hîp tù nguyÖn cña métsè Ýt trÎ em, cã môc ®Ých chung lµ ho¹t ®éng kiÕm sèng trªn ®−êng phè b»ng mét (hoÆcvµi) c«ng viÖc lµm nhÊt ®Þnh, chóng cã quan hÖ trùc tiÕp vµ th−êng xuyªn víi nhau, cãc¬ cÊu vµ chøc n¨ng riªng, tån t¹i trong mét kho¶ng kh«ng gian vµ thêi gian x¸c ®Þnh. - Phóc lîi x· héi dµnh cho trÎ em ®−êng phè lµ mét hÖ thèng, mét thiÕt chÕhay mét lÜnh vùc nhÊt ®Þnh cña x· héi, nh»m ®¶m b¶o tháa m·n nh÷ng nhu cÇu x·héi thiÕt yÕu cña trÎ em ®ang ho¹t ®éng kiÕm sèng trªn ®−êng phè theo nh÷ng ®iÒukiÖn cña v¨n hãa/cÊu tróc x· héi. Nh− vËy, phóc lîi x· héi liªn quan ®Õn viÖc æn®Þnh vµ ph©n phèi c¸c hoµn c¶nh sèng cña trÎ em ®−êng phè trong lÜnh vùc thunhËp, viÖc lµm vµ ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp, nhµ ë, ®i l¹i, ch¨m sãc søc kháe, gia ®×nhvµ häc tËp, ®−¬ng ®Çu víi c¸c rñi ro vµ biÕn cè ®êi sèng… Mét sè kÕt qu¶ ph©n tÝch vµ ph¸t hiÖn Theo nguyªn t¾c “lÊy trÎ em ®−êng phè lµm trung t©m”, cÇn ph¶i cã sù tham Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn D−¬ng ChÝ ThiÖn 53gia cña ®«ng ®¶o trÎ em ®−êng phè ngay tõ ®Çu vµ tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nhho¹t ®éng hç trî phóc lîi x· héi. D−íi ®©y lµ mét sè kÕt qu¶ vµ ph©n tÝch trong lÜnhvùc tiÕp cËn c¸c ho¹t ®éng hç trî dµnh cho trÎ em ®−êng phè th«ng qua nhãm nháhiÖn nay, th«ng qua bèn lÜnh vùc phóc lîi x· héi chñ yÕu lµ: ®êi sèng, gi¸o dôc, ytÕ/ch¨m sãc søc kháe, d¹y nghÒ vµ t¹o viÖc lµm. 1. Hç trî vÒ ®êi sèng §Õn nay, hÇu hÕt c¸c hç trî vÒ ®êi sèng ®Òu dùa trªn c¬ së xem xÐt trÎ em®−êng phè nh− lµ nh÷ng c¸ nh©n, xem c¸c em cã nhu cÇu vµ khã kh¨n cô thÓ g× vÒ®êi sèng th× t×m c¸ch hç trî. C¸ch tiÕp cËn nµy cã −u ®iÓm lµ dÔ lµm, dÔ thùc hiÖn vµdÔ tÝnh to¸n vÒ sè l−îng ®Ó cã thµnh tÝch. Tuy nhiªn, nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ cña c¸chtiÕp cËn nµy béc lé kh¸ nhiÒu nh−: th−êng xuyªn bÞ ®éng, thô ®éng chê trÎ em ®−êngphè ®Õn ®Ó mµ hç trî, trÎ em kh«ng ®−îc tham gia ngay tõ ®Çu vµo qu¸ tr×nh ho¹t®éng hç trî nh− x¸c ®Þnh ®èi t−îng, x¸c ®Þnh nhu cÇu −u tiªn, lËp kÕ ho¹ch, thùchiÖn kÕ ho¹ch, qu¶n lý, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕho¹ch hç trî… ThËm chÝ, cã nhiÒu ho¹t ®éng hç trî, ng−êi lín ph¶i lµm thay trÎ emrÊt nhiÒu, võa tèn kÐm vÒ kinh phÝ vµ võa mÊt rÊt nhiÒu c«ng søc, mµ hiÖu qu¶ ®¹t®−îc kh«ng cao, vµ ®Æc biÖt lµ c¸ch tiÕp cËn nµy vÉn lµm theo c¸ch ¸p ®Æt, mang tÝnhhµnh chÝnh vµ b¾t buéc, th−êng ®−îc trÎ em vµ ng−êi ngoµi cuéc hiÓu nhÇm nh− métsù ban ¬n h¬n lµ mét sù hç trî thùc sù. Trªn thùc tÕ, nh÷ng h¹n chÕ cña c¸ch thøc hç trî ®ã xuÊt ph¸t tõ viÖc ch−axem xÐt trÎ em ®−êng phè nh− nh÷ng nhãm nhá trong x· héi, theo ®ã cã thÓ th«ngqua c¸c nhãm nhá trÎ em ®−êng phè mµ thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng hç trî hiÖu qu¶h¬n vÒ ®êi sèng cho c¸c em. Bëi v× víi mçi nhãm nhá, c¸c thµnh viªn cã nhiÒu ®iÓmt−¬ng ®ång, nªn chÝnh c¸c em míi lµ ng−êi hiÓu râ tõng c¸ nh©n trÎ em ®−êng phènhÊt. Víi sù tham gia cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong nhãm nhá, ®· cã thÓ lµm cho sèl−îng trÎ em ®−êng phè ®−îc huy ®éng tham gia vµo thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng hç trîdµnh cho chÝnh b¶n th©n chóng sÏ ®«ng h¬n. Sù tham gia cña trÎ em ®−êng phèkh«ng ph¶i chØ ë kh©u tiÕp nhËn, mµ chóng ®−îc tham gia ngay tõ ®Çu vµo qu¸ tr×nhhç trî. §iÒu ®ã cho phÐp c¸c em, th«ng qua c¸c quan hÖ trùc tiÕp vµ th−êng xuyªngi÷a c¸c thµnh viªn trong nhãm biÕt ®−îc t−¬ng ®èi ...